H4 Steden en Staten 1MH

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

De (late) Middeleeuwen

Paragraaf 4.2 Stad en platteland

Vroege middeleeuwen

• Boeren zochten bescherming bij de heer (hofstelsel)
• Onveilig buiten het land van de heer
• Op het domein waren ze zelfvoorzienend
• Geen (geld)handel

Ontstaan van steden

1. Ontwikkelingen in de landbouw
2. Meer voedsel in Europa
   
3. Groei van de bevolking
   
4. Specialisatie: mensen gaan andere beroepen beoefenen
   
5. Ontstaan markten waar weer handel is
   
6. Ontstaan van steden
   

Late Middeleeuwen

Tijd van Steden en Staten (1000-1500)

• Het is 'veiliger' en 'rustiger'
• Er komt meer handel
• Geld komt weer terug
• Bevolking groeit

• Er ontstaan steden

Zowel binnen als buiten de stad kwam Europa weer in verbinding met elkaar!

Dit is een plattegrond van Zwolle in de Middeleeuwen

Hanzesteden

Omdat de meeste handel over water gingen, werden veel steden langs rivieren gebouwd

Sommige steden maakten handelsafspraken met elkaar, deze steden werden de Hanze genoemd

De Hanzesteden hadden een aantal voordelen:

• Kooplieden reisden voortaan vaak samen, want dit was veiliger.
  
• Kooplieden hoefden minder belasting te betalen bij binnenkomst van een (andere) Hanzestad.
  
• Kooplieden maakten met elkaar prijsafspraken.

Gilden

Ook binnen steden waren er afspraken over handel. 

Elke stad had meerdere gilden.  

Je mocht pas een ambacht uitoefenen als je lid was van een gilde.

Elk gilde zorgde voor:

• Regels over prijs en kwaliteit van de producten.
  
• Opleiding van ambachtslieden.
  
• Familiezorg als een gildelid ziek werd of stierf.

Herhaling paragraaf 4.2

1. Leg uit hoe ontwikkelingen in de landbouw zorgden voor het ontstaan van steden

2. Noem 3 voordelen van de Hanzesteden

3. Noem 3 dingen waar het gilde voor zorgde

Vroege middeleeuwen

Late middeleeuwen

Leenstelsel

Markten en handel

Hanze

Gilden

Karel de Grote

Hofstelsel

Zelfvoorzienend

Steden

Welk oorzaak en gevolg is onjuist?

1. Door ontwikkelingen in de landbouw, kwam meer voedsel
2. Door meer voedsel, groeide de bevolking
3. Vanuit markten ontstaan ontwikkelingen in de landbouw
4. Vanuit markten ontstaan steden

De Hanzesteden zijn te vinden in ...

1. West- en Noord-Europa
2. Heel Europa
3. Alleen in Nederland en Duitsland
4. Over de hele wereld

Een voordeel van de Hanze was

1. Dat andere handelaren je hielpen in tijden van ziekte
2. Dat je geen belasting hoefde te betalen in andere Hanzesteden
3. Dat de Hanze zorgde voor jouw opleiding
4. Dat de Hanze jouw salaris betaalde

Welke zin is juist?

1. Hanze is binnen een stad, Gilde is buiten de stad
2. Een stad kan niet zowel een Hanze als een Gilde hebben
3. Zonder een Gilde kan er geen Hanze zijn
4. Gilde is binnen een stad, Hanze is buiten de stad

Het gilde controleert de kwaliteit en de prijs van de producten die de gildeleden maken.

1. Waar
2. Niet waar

Als een gildelid ziek is, zorgen de andere leden voor hem en zijn gezin.

1. Waar
2. Niet waar

Een boer is een ambachtsman en dus is er een boerengilde

1. Waar
2. Niet waar

Een timmerman is een ambachtsman en dus is er een timmermansgilde

1. Waar
2. Niet waar

Een smid is een ambachtsman en dus is er een smidsgilde

1. Waar
2. Niet waar

Als je goed genoeg was, moest je de ????
afleggen. Dat was een soort examen. Als je slaagde, mocht je lid worden van het gilde.

Welk woord moet er op de vraagtekens staan?

1. gilde
2. meester
3. meesterproef
4. leerling

Vul hieronder in:

Ik heb veel ervaring met Minecraft

Ik heb geen ervaring met Minecraft

Ik heb een beetje ervaring met Minecraft

Minecraft PO

Maak een middeleeuws kasteel

PW cijfer (2x)

Rondleiding geven op vrijdag 2 juni

5 groepjes van 4 leerlingen 

1 groepje van 3 leerlingen

Paragraaf 4.4

Christendom en Islam

Wat gaan we doen vandaag? 

• Samen paragraaf 4.4 lezen
• Zelfstandig opdrachten maken
• Filmpjes opdracht 

Filmpjesopdracht

• Jullie werken in vier- of vijftallen 
• Per groepje krijg je één begrip, waar jullie een filmpje over gaan maken
• Schrijf eerst een kort script, waar jullie plan van aanpak staat
• Maak daarna buiten of in de aula een filmpje van minimaal 2 minuten 
  
• Stuur het filmpje naar mij
• Om  13.50 is iedereen weer terug om de filmpjes te laten zien aan elkaar

Hanze

Gilde

Kruistocht

Reconquista