4M 9.2 Stengels en wortels

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Startopdracht

- Bekijk afbeelding 2 op bladzijde 11 in je boek.

- Schrijf de onderdelen van het blad op en schrijf de functie erachter. 

1. Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
2. Ga zitten op je stoel
3. Oortjes doe je uit
4. Je jas hang je over je stoel
5. Pak je boek + pen
6. Maak de startopdracht in stilte.
   

Antwoorden startopdracht 

- Opperhuid / waslaagje -->  bescherming tegen waterverlies/uitdroging en ziekteverwekkers.

- Weefsel met bladgroenkorrels --> maken glucose (en zuurstof) = fotosynthese

- Vaatbundel --> vervoer van stoffen zoals  water met suikers (b.v. glucose) en mineralen. 

- Huidmondjes --> gaswisseling (opname koolstofdioxide en afgifte zuurstof)

Koolstofdioxide en water worden door
planten omgezet in glucose.

In welke cellen kan deze omzetting plaatsvinden?

1. Q en R
2. Q en S
3. Q en T
4. Q en P

Met welk onderdeel van het blad regelt de plant de wisseling van gassen en de verdamping van water?

1. Opperhuid
2. De hele plant
3. De huidmondjes
4. Het blad

Planten

9.1 Bladeren
9.2 Stengels en wortels
9.3 Glucose als grondstof
9.4 Voortplanting
9.5 Bestuiving, bevruchting en verspreiding
9.6 Ontkieming, groei en ontwikkeling

Leerdoelen 9.2

• Je kunt in afbeeldingen vaatbundels, houtvaten en bastvaten benoemen en je kunt de functie van deze delen beschrijven.
  
• Je kunt beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen.
  
• Je kunt beschrijven hoe opname en transport van water en mineralen bij planten plaatsvinden.

Uitleg 

Dit is wat ik van jullie verwacht:

• Iedereen is stil en kijkt mijn kant op.
• Iedereen zit recht op zijn stoel en focust zich op de uitleg. 
• Je roept niet door de klas.
• Als je een vraag hebt, dan steek je je vinger op. 
• Als ik een vraag stel, denkt iedereen mee over het antwoord. (bliksembeurten--> vraag - pauze - naam)

Functies van plantenorganen

• Wortels: Opnemen van water met mineralen uit de bodem.
• Stengel: Vervoeren van water en opgeloste stoffen.

• Bladeren: Fotosynthese (voedingsstoffen maken).
• Bloem: Zorgt voor de voortplanting.

Opnemen van stoffen

• Via de huidmondjes in de bladeren komt koolstofdioxide de plant binnen. Dit wordt gebruikt voor fotosynthese.
• Via de wortelharen neemt de plant water en mineralen op. Wordt gebruikt voor transport, fotosynthese en het vullen van de vacuolen.

Transport water en mineralen

Het water van kan van de wortels naar bovenin de plant komen door 2 oorzaken:

• Zuigkracht door verdamping in de bladeren
  
• Worteldruk; de wortels persen het water omhoog

Hoe vervoeren planten stoffen?

• De stoffen gaan via vaten door de plant heen.
• De vaten in een plant lopen vanaf de wortels tot in de nerven van de bladeren.

• Vaten liggen in groepen bij elkaar--> de vaatbundels.

Een vaatbundel bestaat uit 2 soorten vaten:

1. Houtvaten
2. Bastvaten

Hout- en bastvaten in stengels

Houtvaten:

- Ligging in de bladeren aan de bovenzijde

- Ligging in wortel en stengel aan de binnenkant

- Transport van water en mineralen    

- Transport van wortel naar blad 

--> omHoog

Bastvaten:

- Ligging in de bladeren aan de onderzijde

- Ligging in wortel en stengel aan de buitenkant

- Transport van water en energierijke stoffen (zoals glucose)

- Transport van blad naar alle delen

Hoe blijven planten stevig rechtop staan? 

Stevigheid door vocht in de vacuole        Stevigheid door cellulose en houtstof  

Huiswerk

Lezen: 9.3   Maken: 

opdracht 1 t/m 3 en 5, 8 + lijst met dikgedrukte woorden

Herhalen en/of extra oefenen

Uitlegvideo wortels, stengels, bladeren

Oefenen onderdelen plantencel

De laatste 5 minuten van de les 

Dit is wat ik van jullie verwacht:

• Iedereen is stil en kijkt mijn kant op.
  
• Iedereen zit recht op zijn stoel en focust zich. 
• Je pakt je spullen nog NIET in. 
• Als ik een vraag stel, denkt iedereen mee over het antwoord. 
• Als ik een opdracht geef, dan maak je deze in stilte. (Zs)

Leerdoelen 9.2

• Je kunt in afbeeldingen vaatbundels, houtvaten en bastvaten benoemen en je kunt de functie van deze delen beschrijven.
  
• Je kunt beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen.
  
• Je kunt beschrijven hoe opname en transport van water en mineralen bij planten plaatsvinden.

Bliksembeurten

Sleep de onderdelen naar de juiste plek. 

Bastvaten

Houtvaten

In een bladnerf zitten houtvaten en bastvaten. Welke stoffen worden door deze twee typen vaten getransporteerd?

Houtvaten transporteren water met ................ / .....................

Bastvaten transporten water met ................... / ......................

Suikers

Mineralen

Voedingszouten

Glucose

1

2

3

4

Houtvaten

Bastvaten

Omhoog

Naar beneden

water en mineralen

Water en glucose