Blok 1 Les 1 Zinsontleding

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Welkom

Maandag 6 september

Programma

• Instructie
• Aan de slag met de opdrachten
• Test jezelf

Doelen

• kun je de zinsdelen persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, onderwerp en lijdend voorwerp benoemen;
  
• kun je het bouwplan van zinnen met een lijdend voorwerp maken;
  
• kun je een zin in zinsdelen verdelen;
  
• kun je zinnen maken met een werkwoordelijk gezegde, een onderwerp en een lijdend voorwerp.
  

Zinsdelen benoemen, wat was dat ook alweer?

Je verdeelt delen van zinnen in stukjes en benoemt ze tot:

1. Persoonsvorm (PV)
2. Werkwoordelijk gezegde (WWG)
3. Onderwerp (OW)
4. Lijdend voorwerp (LV)

De persoonsvorm

De persoonsvorm is het werkwoord dat verandert als je de zin in een andere tijd zet.

Je vindt de PV via de tijdsproef

De persoonsvorm is het werkwoord dat in de zin verandert als je deze zin in een andere tijd zet.

Van tegenwoordige tijd naar verleden tijd.

of

Van verleden tijd naar tegenwoordige tijd.

Voorbeeld

Tessa eet een appel in de tuin. (t.t.)

naar (v.t.)

Tessa at een appel in de tuin.

Voorbeeld

Het meisje lachte naar haar kleine zusje. (v.t.)

of

Het meisje lacht naar haar kleine zusje. (t.t.)

Wat is het stappenplan?

1. Bekijk en lees de zin goed.
2. Bepaal in welke tijd de zin staat (tegenwoordige of verleden tijd?)
3. Zet de zin om in de andere tijd dan dat hij daar staat (zet hem om in de andere).
4. Het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm. 
5. Gevonden!

Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden in een zin

Een PV hoort dus ook altijd tot het werkwoordelijk gezegde!

Voorbeeld:

Hugo heeft de trein gemist.

wwg: heeft gemist

Voorbeeld

Vandaag heb ik een nieuwe tas gekocht in de winkel.

WWG?

Het onderwerp

      Wie of wat + het werkwoordelijk gezegde (WWG)

Voorbeeld:

Omar geeft een presentatie.

wwg: geeft --> Wie of wat geeft?

ond: Omar

Voorbeeld

Lydia heeft haar zoontje naar de kinderopvang gebracht.

Wie of wat + wwg

Lijdend voorwerp

• Er staat niet altijd een lv in een zin
• Er staat maximaal 1 lv in een zin
• Begint nooit met een voorzetsel

                          Wie of wat + wwg + onderwerp?

Voorbeeld: Omar geeft een presentatie.

Wie/wat + geeft (wwg) + Omar (ow)?

lv: een presentatie

Voorbeeld

Hij heeft een voetbal gevonden.

De koe heeft een pluk gras gegeten.

Persoonsvorm = 

(Het werkwoord in de zin dat verandert als je de zin in een andere tijd zet).

De koe / heeft / een pluk gras gegeten.

Persoonsvorm = heeft

Werkwoordelijk gezegde = 

(Alle werkwoorden in de zin + de PV).

De koe / heeft / een pluk gras / gegeten.

Persoonsvorm = heeft

Werkwoordelijk gezegde = heeft gegeten

Onderwerp = 

(Wie of wat doet het? Wie/wat + WWG).

 De koe / heeft / een pluk gras / gegeten.

Persoonsvorm = heeft

Werkwoordelijk gezegde = heeft gegeten

Onderwerp = de koe

Lijdend voorwerp = 

(Wie of wat + wwg + onderwerp?)

 De koe / heeft / een pluk gras / gegeten.

Persoonsvorm = heeft

Werkwoordelijk gezegde = heeft gegeten

Onderwerp = de koe

Lijdend voorwerp = een pluk gras

Opdrachten maken

Voor basis en kader: opdracht 1 t/m 4. 

Klaar?

Laat mij je even bekijken of het je gelukt is en dan pak je een leesboek uit de kar.

Het kleine jongetje is van de trap gevallen.
Wat is de persoonsvorm in deze zin?

1. het kleine jongetje
2. is
3. gevallen
4. van de trap

Gisteren heeft de agent zes boetes uitgeschreven.
Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. heeft
2. uitgeschreven
3. de agent
4. heeft uitgeschreven

Bij de introductie maakte Tristan een goede indruk.
Wat is het onderwerp van de zin?

1. de introductie
2. een goede indruk
3. Tristan
4. maakte

Elke maand vraagt die collega een dag vrij.
Wat is het lijdend voorwerp in de zin?

1. een dag vrij
2. elke maand
3. die collega
4. vraagt

Zou de grote vrachtwagen door het krappe straatje passen?
Wat is het werkwoordelijke gezegde?

1. de grote vrachtwagen
2. passen
3. het krappe straatje
4. zou passen

Afmaken

Afmaken huiswerk (1 t/m 4) en anders ga je lekker lezen.