Spelling Hoofdstuk 2 Zelfstandig gebruikte telwoorden en bijvoeglijke naamwoorden

Zelfstandig gebruikte telwoorden en bijvoeglijke naamwoorden

Doel van de les

Aan het einde van de les ben jij zelfstandig in staat te bepalen wanneer zelfstandig gebruikte telwoorden en bijvoeglijke naamwoorden op een -n eindigen. 

We kijken naar

https://youtu.be/Hc939Z_X-N8

Wanneer hebben zelfstandig gebruikte telwoorden een -n?

Als we woorden als sommige, enkele enzovoorts tegenkomen, is niet altijd meteen duidelijk of er een -n achter moet. Daarom stellen we ons de volgende twee vragen:

1. Gaat het om personen?
2. Is het telwoord zelfstandig gebruikt?

Als het antwoord op beide vragen 'ja' is, zetten we er een -n achter

Voorbeeld van zelfstandig gebruikt: 

Sommigen van die leerlingen ken ik heel goed.

Een voorbeeld van niet zelfstandig (wel bijvoeglijk) gebruikt en betreft wel persoon:

Sommige leerlingen ken ik heel goed.

Een voorbeeld van wel zelfstandig gebruikt, maar geen persoon:

Enkele van de tijgers ken ik heel goed.

Wanneer is iets zelfstandig gebruikt?

Velen houden van 'Wie is de mol?', maar enkelen kijken er nooit naar

Er staat nergens een znw dat je kan 'plakken'

Uitleg: Er moet GEEN zelfstandig naamwoord zijn, dat je achter de telwoorden kan plakken. Dan is het bijvoeglijk gebruikt!

Vb waar er wel een znw geplakt kan worden: 

Enkelen van die spelers behoren tot de beste van het team

Achter beste kan je nu het znw 'spelers' plakken, daarom beste zonder n.

Uitzondering

Telwoorden als tientallen, honderden, (tien)duizenden en miljoenen hebben ALTIJD een -n

Zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden

Voor zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden gelden dezelfde regels als bij telwoorden (zelfstandig gebruikt + personen aanduiden), alleen stellen we hierbij nog een derde vraag, namelijk: 

- Is het meervoud?

ja? dan -n (In Madrid kwamen ze een paar bekenden tegen)

nee? dan eindigt het op e

Met of zonder -n?
Enkele(n) leerlingen hebben het huiswerk niet gemaakt.

1. met
2. zonder

Met of zonder -n?
Mijn oma kijkt altijd naar het nieuws voor dove(n) en slechthorende(n)

1. eerste met, tweede zonder
2. eerste zonder, tweede met
3. allebei met
4. allebei zonder

Met of zonder -n?
Van die schattige puppies wil ik er wel enkele(n) hebben.

1. met
2. zonder

Met of zonder -n?
Van die talentvolle voetballertjes zullen sommige(n) Oranje halen.

1. met
2. zonder

Welke vragen heb jij?