2.3 De stad verandert

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom bij paragraaf 2.3 en 2.4

Een stad heeft 4 kenmerken welke is er geen:

1. Een bepaald, per land verschillend, aantal inwoners.
2. Een hoge bevolkings- en bebouwingsdichtheid vaak met hoogbouw.
3. Een beroepsbevolking die werkt in de primaire sector.
4. Groot aantal voorzieningen

Een stad met 14-16 miljoen inwoners en niet belangrijk is voor de rest van de wereld is

1. Hoofstad
2. Megastad
3. Wereldstad

Welke factoren beïnvloeden de ligging van steden?

In rijke landen is het verstedelijkingstempo

1. Hoog
2. Laag

2.2

Verschillen tussen de medina en westerse stad zijn: 

• Medina is ommuurd.
• Westerse stad grenst aan de haven.
• Verschil in wegenpatroon/breedte

Verstedelijkingsgraad: het percentage van de bevolking dat in steden woont. -> In rijke landen hoog.

Verstedelijkingstempo: percentage waarmee de verstedelijkingsgraad jaarlijks toeneemt. -> In rijke landen er laag.

Stedengroei in ontwikkelingslanden

Wanneer? Vanaf 1970: mensen trekken van het platteland naar de stad   -> verstedelijking.

Wie? Jonge mensen

Wat gebeurt er? Vestigingsoverschot & natuurlijke bevolkingsgroei.

Gevolg: groei van de stadsbevolking, stad

2.3 De grens tussen stad en platteland vervaagt

• De grens tussen stad en platteland is tegenwoordig minder scherp  dan vroeger.
  
• Vanaf 1960 gingen stedelingen in ruim opgezette voorsteden wonen. Dit proces heet
  suburbanisatie
• Nieuw is het ontstaan van steden langs kruispunten van wegen: de Randstad, Edge city

De westerse stad verandert

Stel, je rijdt van buiten de Amerikaanse stad naar het centrum dan passeer je in deze volgorde de volgende wijken: 

1 Vanuit de suburbs: hier wonen de rijke mensen. 

2 Via woonwijken met een hoge dichtheid en een laag inkomen

(soms ghetto's) 

3  naar de binnenstad met het CBD

Suburbanisatie: Vanaf 1960 rondom steden wonen

Suburbanisatie: Vanaf 1960 rondom steden wonen

Suburbanisatie: Vanaf 1960 rondom steden wonen

randstad

Europese stad

Waarom?

De Europese stad 

Heeft een historisch centrum. 

Amerikaanse steden hebben dat niet. 

Denk aan kastelen, oude gebouwen, grachten, pakhuizen

Gentrification

Oude delen van steden worden opgeknapt. Pakhuizen en leegstaande fabriekspanden worden omgebouwd tot woningen.

Waar? Dichtbij het centrum

Wie gaat er wonen? Rijke stedelingen
 

Dit proces heet Gentrification

Opbouw van de niet-westerse stad

1 Één of meer zakencentra (CBD)

2 Verspreid liggende industrieterreinen

3 Woonwijken voor de rijken, achter hoge hekken

4 Krottenwijken. Vaak op gevaarlijke plekken. (langs spoorlijn, vuilnisbelt, steile helling, fabriek. 

In niet-westerse landen zijn steden snel gegroeid.

 
Wat is het gevolg? 

• Krottenwijken en verdere verdichting van de stad
  

Steden gaan steeds meer op westerse steden lijken. Hoe noem je het deel met hoogbouw?

•  CBD
  

Arm en rijk

Welke terreinen zijn nog in de buurt van het centrum te vinden in niet-westerse steden?

• industrieterreinen

 

Sommige woonwijken zijn door hoge hekken omringt. Wie wonen hier?

Leerdoelen check

• Je weet hoe een westerse en een niet-westerse stad is opgebouwd.
• Je kunt met een kaart of model de opbouw van een Amerikaanse stad beschrijven.

2.4 Wonen in een megastad in een arm land

- 1990 2,3 miljard mensen
in steden --> nu ruim 4 miljard 

- Gevolg snelle groei?

Meer dan de helft van                                               deze stedelijke bevolking woont in slums. 

Ligt het verstedelijkingstempo in Afrika hoog of laag?

1. Hoog
2. Laag

GB 257C

GB 257D

Hoe zou het komen dat in de groene landen een afname is?

Vertrekoverschot, door de lage lonen vertrekken veel jongeren uit deze steden om in andere landen (EU) te gaan werken.

 

Werken in een megastad in ontwikkelingsland

• Tussen 1850-1950: plattelanders trekken naar de stad door opkomende industrie.
  
• In arme landen op het platteland --> formele sector geen optie.
• Laag geschoold --> geen werk --> ontstaan scharreleconomie, ofwel: informele sector.
• Veel concurrentie --> (Nieuwkomers) afval sorteren, voedsel verkopen, drugshandel, sjouwer op de bouw..
• Kinderen in de stad krijgen onderwijs --> leren een vak en vinden wel werk --> Lima, Kinshasa, Meddelin --> toekomst verbetert. 

Waarvan is Kinshasa de hoofdstad?

Congo

Welke problemen kent de megastad in de niet-westerse wereld?

Wonen

Infrastructuur overbelast

Vervuiling

Werken

Oorzaak van deze problemen:                        De economische groei staat voorop. 

Metropool

Een andere naam voor grote steden is: metropool 

Voorbeelden van metropolen in de westerse wereld zijn:

• Londen
  
• Parijs
  
• New York