H5.3 Genen en allelen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

H5 Erfelijkheid en evolutie

5.3 Genen en allelen

Wat is je genotype? En wat is je fenotype?

Hoeveel chromosomen heeft de gemiddelde mens?

Wat kun je zelf veranderen?

1. Het fenotype
2. Het genotype
3. Geen van beide
4. Zowel het fenotype als het genotype

Een chromosomenportret

Normaal heeft de mens 46 chromsomen

Die komen in setjes van 2 voor, dus zijn er

23 paren chromosomen.

   > Waarom komt alles in paren voor?

Van je ouders

Van elk paar krijg je één chromosoom van je vader, één van je moeder.

Je genen in het DNA

Eén chromosomenpaar

Aan het einde van de les...

- Je kunt uitleggen wat genen en allelen zijn;

- Je kunt omschrijven wat een mutatie is;

- Je kunt omschrijven wat kanker is.
 

Genen en allelen

Verschillende genvarianten: een gen kan verschillende combinaties aan allelen hebben.

Meiose (reductiedeling)

Voor de vorming van geslachtscellen.

      > Waarom zou het reductiedeling heten?

Mutaties

Plotselinge veranderingen in het DNA.

Albino

Factoren mutaties

+

Alcohol

Vervuild lucht (uitlaatgassen)

Slecht dieet
(weinig vezels, veel bewerkt voedsel)^

Weinig beweging

Ziekteverwekkers
(HPV > baarmoederhalskanker)^

......

Kanker

Ongeremde groei van een defecte cel (gezwel)

Metastase: Uitzaaiing van kankercellen

Kwaadaardig >

Waarom is er niet één middel om alles te genezen?

Verschillende mechanismes van kanker:

- Overactieve productie van nieuwe eiwitten (versnelde groei);

- Productie van hyperactieve eiwitten (versnelde groei);

- Stoppen van het dood gaan van de cellen (overleving);

- Stoppen van de herkenning van defecte cellen (overleving);

...

Zelfstandig werken

- Werk aan de opdrachten van 5.3

- Klaar? Begin alvast aan de test jezelf van 5.3

Succes! 

Wat is een mutatie?

Wat is het verschil tussen een goedaardige en kwaadaardige tumor?

Huiswerk: 

Opdrachten van 5.3 voor woensdag 26 mei.