klas 3 jodendom 2

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

De geschiedenis van het jodendom 

Lesdoelen

- Je leert over de Exodus, 

- Je leert over de diaspora,

- Je leert over de rol van de Tweede Wereldoorlog en het ontstaan van de staat Israël. 

Wanneer leefde Abraham?

1. 4000 jaar voor Christus
2. 2000 v. Chr.
3. 500 v. Chr.
4. 1500 na Chr.

Wie waren de aartsvaders?

1. Abraham, Jacob en Jozef
2. Adam, Abraham en Ezau
3. Abraham, Abel en Noach
4. Abraham, Isaak en Jacob

Wat is het verbond dat Abraham met God heeft gesloten?

Wat is het teken van dat verbind?

1. de davidsster
2. de besnijdenis
3. een tattoo
4. een zwaard

Wie leidt de Joden uit Egypte?

1. Mozes
2. Noach
3. Miriam
4. Jozef

Hoe heet de uittocht uit Egypte?

Wat krijgt Mozes van God tijdens die reis?

1. de tien geboden
2. de tien plagen
3. een gouden kalf
4. de tempel

Aantekeningen 

- Abraham leefde ongeveer 2000 jaar voor Christus,

- Abraham, Izaäk en Jacob zijn de aartsvaders van het Joodse geloof.

- Mozes speelt ook een belangrijke rol, hij werd door God geroepen om het volk uit de slavernij te bevrijden: dit heet de Exodus en wordt herdacht met Pesach. 

- Mozes kreeg de stenen tafelen met de Tien Geboden. 

De diaspora

Wat betekent de diaspora?

De Diaspora

• Begon 70 na Christus,
• Verspreiding van het Joodse volk over de hele wereld,
• Verlies van thuisland,
• Vasthouden aan identiteit en rituelen. 

Opdracht

1. Zoek op wat het Joodse volk meenam aan gewoontes en rituelen naar de nieuwe landen waar ze deel van werden.
2. Beschrijf waarom het belangrijk was voor het Joodse volk om zich vast te houden aan hun gebruiken en rituelen. 
3. Beschrijf wat de gevolgen waren hiervan voor het samenleven in het nieuwe land. 

De Diaspora vervolg

De Middeleeuwen:

• De grote opkomst van de Islam,
• Maar ook de kruistochten tegen de Islam en later ook tegen het Jodendom,
• De joodse mensen kregen de schuld van de pest en werden opgejaagd, 
• Het antisemitisme nam toe. 

Aantekeningen 

- De diaspora is de verspreiding van het Joodse volk over de hele wereld,

- Dit begon in 70 na Christus.

- Het joodse volk is steeds in wisselende tijden zwaar vervolgd en opgejaagd, 

- Het joodse volk houdt ondanks de diaspora vast aan de eigen tradities en rituelen.

de periode na de Middeleeuwen

• het Ottomaanse rijk: Palestina maakte daar deel van uit.
  
• Luther: sterk anti joods: opkomst antisemitisme
• Joodse mensen vestigen zich ook in Amsterdam,

Opdracht

• Elk groepje krijgt een lootje met één van de volgende thema's: assimilatie, pogroms, zionisme, de neurenberger wetten en de wannsee conferentie,
• Zoek 1. de betekenis in het algemeen, 2. een situatie binnen het Jodendom waarin dit speelt en 3. de impact hiervan 
• Klassikale nabespreking

Hoe noem je de vervolgingen van joden Oost-Europa?

Aantekeningen

• assimilatie; zo sterk aanpassen aan de omgeving dat je niet meer herkenbaar bent als joods. 
• zionisme; een beweging die strijd voor een joods thuisland.
• pogroms; een razzia tegen de joden. 
• Neurenberger wetten, ingevoerd in 1935 waardoor de joodse bewoners minder rechten kregen.
• Wannsee-conferentie; hier wordt besproken hoe de moord op 11 miljoen europese joden beter georganiseerd kan worden. 

Wat vind je opvallend in de laatste video?

Holocaust

- 75% van de Joden in Nederland worden vermoord.

- maar 5000 Joden keren na de oorlog terug uit de kampen naar Nederland, al hun bezittingen zijn weg. 

Genocide in 10 stappen

1. Classificatie; wij- zij

2. Symbolisering; symbolen om het onderscheid duidelijk te maken.

3. Discriminatie; beperk de rechten van de "zij"groep,

4. Ontmenselijking; schilder de "zij"groep af als raar, onwaardig en verraders. 

5. Organisatie; met bureaucratie werken aan vernietiging

Genocide in 10 stappen

6. Polarisatie dmv propaganda,

7. Voorbereiding; train de legers etc,

8. Vervolging; uit huis gezet worden en bezittingen afnemen,

9. Massamoord; het systematisch vermoorden van de slachtoffergroep,

10. Ontkenning; vernietigen van bewijsmateriaal, ontkennen waarheid.