KUA A4 Hoofdstuk 5 algemene kennis en 5.1

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Huiswerk check

Pak je telefoon en open de drillster app- voortgang 5.1

Vandaag

Jullie hebben kennis gemaakt met de theorie Hoofdstuk 5.1

Vandaag gaan we herhalen.

Burgerlijke cultuur van Nederland

17e eeuw

(1600-1699)

De VOC en de WIC werden opgericht

Florerende handel en economische welvaart

MAAR OOK...

Zeeslagen, plunderen, slavernij...

Een opperkoopman van de VOC, Aelbert Cuyp, ca. 1640 - 1660

Opstand tegen Spanje

• NL'ers verzetten zich tegen de katholieke Spaanse bezetter. De Tachtigjarige Oorlog brak uit! (1568-1648)

• 
  

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
werd uitgeroepen (1588).

Burgerij

Wie was je? 

Hoeveel geld had je? 

Hoe gedraag je je? Soberheid, zuiverheid, lijdzaamheid

Regenten bestuurden de steden!

Waarom heet het de burgerlijke cultuur?

1. Burgers gingen niet naar de kerk in de 17de eeuw
2. Omdat we eerst de kerkelijke cultuur hadden
3. Omdat de burgers aan de macht waren
4. Burgers hadden veel invloed, gaven opdrachten en organiseerden het bestuur

Burgerlijke cultuur

Burgerij = in de zeventiende eeuw ontstaat in de Verenigde Republiek der Nederlanden - een cultuur waarin de burgerij bepalend is!

De samenleving in de 17de eeuw in de Republiek

Reformatie (hervorming): de macht van de kerk komt onder druk te staan!

Protestantisme

Van binnenuit de Katholieke Kerk hervormen bleek lastig te zijn en zo ontstonden er twee grote christelijke geloven: het Katholicisme en het protestantisme

• Kritiek op misstanden, corruptie en geldjagerij katholieke kerk
• Vertaling van de bijbel had voor vertaalfouten gezorgd. Aflaatsysteem was niet terug te vinden in de bijbel. 
• Vanuit het protestantisme meer focus op de relatie van het individu met God: mensen moesten zelf aan God om vergeving vragen, in plaats van biechten aan de priester. Dit in tegenstelling tot de Rooms Katholieke Kerk, waar alles op hiërarchie en het collectief gebaseerd was. 
• De macht van de Rooms Katholieke Kerk kwam onder druk te staan. 

Wat betekende de reformatie voor de kunst?

1. Kerken hadden geen geld meer en raakten in verval.
2. De kerk was niet meer de belangrijkste opdrachtgever.
3. Er werd geen religieuze kunst meer gemaakt.
4. Kunstenaars zaten zonder werk.

a. In de Republiek der 7 Verenigde Nederlanden ligt de macht bij....
b. Dat is ongebruikelijk, want...

Na opstand tegen Spanje: DE REPUBLIEK een GEDECENTRALISEERD SYSTEEM. Dus geen koning / vorst / kerk aan de macht.

Nederland is een STEDENLAND. De GEGOEDE BURGERIJ is aan de macht.

Waarom kochten kooplieden en rijke burgers steeds meer kunst?

1. Het was hip
2. De economie groeide fors en wat moet je anders met je geld
3. Ze dachten dat het meer waard zou worden
4. Indruk maken op hun schoonmoeder

Waar denk je nu aan bij burgerlijke cultuur in de 17e eeuw?

Huiswerk was

Lezen 5.1 en maken drillster

Nu een TEST

Noem vier schildergenres uit de 17e eeuw uit Hoofdstuk 5.1

Dit is een vanitasstilleven

Wat is de boodschap achter een vanitasstilleven?

Europa - Barok

De barok is een Europese stijlperiode die aan het begin van de 17e eeuw in Italië tot ontwikkeling kwam en tot in de eerste helft van de 18e eeuw voortduurde.

De barok kwam tot uiting op alle terreinen van de cultuur, zoals architectuur, tuinarchitectuur, schilderkunst, beeldhouwkunst, literatuur en muziek. 

Wat is kenmerkend voor de Nederlandse barokschilderkunst?

Rariteitenkabinet

Door overzeese handel ontstaat er een verzamelwoede. In de lading van elk terugkerend schip bevinden zich naturalia en artificialia die veel geld opbrengen. De kopers stellen hun verzameling thuis tentoon in rariteitenkabinetten: grote kasten of soms zelfs een hele kamer waarmee je laat zien dat je een persoon van de wereld bent

De 17e eeuw wordt ook wel de Gouden Eeuw genoemd, waarom is die term eigenlijk niet oké?

Oké, even samenvattend

5.1 Burgerij -17e eeuw 

Burgers:  - Rijke burgers besturen het land

                    - Zelfbewust

                    - Omringen zich met kunst / voorwerpen die laten zien hoe welvarend ze zijn

                            ->               bloeiperiode kunst

                

Amsterdam:

- Belangrijkste handelcentrum vd wereld

- goederen werden hier vanuit Azie, Afrika, Amerika over Europa verspreid. 

Rijke burgers richten hun huizen in met exotica, en laten zo hun internationale orientatie zien. 

Opdrachtgever

Niet langer waren de kerk, de adel, of de koning de belangrijkste opdrachtgever voor het maken van kunst. In de 17e eeuw waren het vooral de rijke burgers. Hierdoor ontstond er veel vrijheid voor kunstenaars en kwam er een bloeiperiode opgang

Spanning

De kunstproductie werd in de 17e eeuw dus bepaald door de wensen van de burger, met voorliefde voor natuurgetouwe uitbeeldingen van het eigen burgerlijke leven.

Er is een spanning tussen godsdienstige moraal (soberheid) en het genieten van rijkdom en welvaart (luxe)

Examenvraag 2019: De welvaart van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden in de 17e eeuw was grotendeels gebaseerd op de handel van goederen uit overzeese gebieden. In 1636 werd Johan Maurits van Nassau-Siegen benoemd tot gouverneur van Brazilië en voor 5 jaar uitgezonden naar deze kolonie. Hij moest daar de zeer winstgevende suikerhandel veilig gaan stellen.
Behalve een flink aantal soldaten nam Johan Maurits op deze expeditie ook geleerden en kunstenaars mee.
(2P) Geef voor zowel de geleerden als voor de kunstenaars aan wat hun taak was in dit soort expedities.

Volgende les: zelfwerken

Stap 1- Opdrachtenboek 

Maak vier startvragen horend bij 5.1 (blz 65/66)- zelf kiezen dus

Maak alle focusvragen horend bij tekst 1 of 2 (blz 66-69) zelf kiezen dus

Volgende les krijg je de antwoorden wanneer je je werk op schrift laat zien!

Huiswerk 4 juni

Stap 2- Tekstboek

Lezen 5.2 en maken drillster (laat je zien in de app op je telefoon)

Let op: weinig lessen, neem ook je eigen verantwoordelijkheid