5.3 Horen en zien

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Planning voor vandaag

Herhaling vorige keer

Start uitleg 5.3

aan de slag

Herhaling

Schrijf het antwoord in je schriftje

1. Welke smaken kan je proeven? (5)

2. Welke zintuig(en) gebruik je om te proeven?

huiswerk bespreking

Mavo (blz. 90-97)

Verplicht: opdracht 1-2

Daarna mag je kiezen tussen 6 OF 7

Havo (blz. 94-99)

Verplicht: opdracht 1-2

Daarna mag je kiezen tussen 6 OF 7 

Tong

Proeven

• Smaakzintuigcellen kunnen 5 verschillende smaken proeven
• Dit gebeurt met smaakknopjes
• Je proeft met neus en tong samen!

Neus

Ruiken

• Reukzintuigcellen liggen in het neusslijmvlies
• Er zijn verschillende soorten - allemaal gevoelig voor een andere geurstof
  

Aan de slag

Havo (blz. 94-99)

Verplicht: opdracht 3

Daarna mag je kiezen tussen 8 OF 9 

Klaar? Schrijf op wat je kan doen bij een brandwond of maak opgaven die je nog niet gedaan hebt

Lees 5.2 als je het nog niet helemaal snapt

Planning voor vandaag

5.3 afmaken

leerdoelen

je snapt uit welke onderdelen je oog bestaat

Buitenkant van het oog.

pupil 50% groter, 200 wimpers, 1.5 uur, snelste spier, traanklieren

Opdracht

Opdracht: zoek de taken van de aangegeven begrippen

Tip; gebruik blz. 100-102

Antwoord

Lens= scherpstellen van licht

Pupil= opening van iris, ontvangen van licht

Iris=  regenboogvlies

Hoornvlies= doorzichtig, laat licht door

Harde oogvlies= zorgt voor stevigheid van oog

Vaatvlies= bevat veel bloedvaten, zorgt voor voeding en zuurstof voor het oog en brengt afvalstoffen weg

Netvlies= bevat zintuigcellen en zenuwcellen

Oogzenuw= geeft impulsen door naar hersenen

Oogspier= zorgt dat je je oog kunt bewegen

Dit is een aantekening

Oogspieren

Draaien de ogen in je juiste richting.

Gele vlek en blinde vlek

In de gele vlek zitten heel veel zintuigcellen en kan je het best zien.

Op de blinde vlek zitten geen zintuigcellen, dus kan je...

Dit is een aantekening

Werking oog

Aan de slag

Mavo (blz. 103-108)

Verplicht: opdracht 3, 4 en 7

Daarna mag je kiezen tussen 5 en 8 OF  9 en 10

Klaar? Maak de opdrachten die je nog niet gedaan hebt van 5.2

Lees 5.3 als je het nog niet helemaal snapt (blz. 100-102)

Planning

1. stukje uitleg oog

Pupilreflex

Bepaalt hoeveel licht op je netvlies komt

Weinig licht -> pupil groot

Veel licht -> pupil klein

Hoe meer licht, hoe beter je ziet

Dit is een aantekening

Bril nodig?

Verziend
- bolle glazen

- Korte oogbol

- Te sterke lens

Bijziend
- holle glazen

- Lange oogbol

- Zwakke lens

Aan de slag

Mavo (blz. 102-108)

Verplicht: opdracht 3, 4,5, 7 en 9

Ben je klaar? Maak opdracht 10

Havo (blz. 104-109)

Opdracht 3, 4, 5 en 8

Ben je klaar? Maak opdracht 9 

Klaar? Teken een oog! (met de juiste onderdelen)

Lees 5.3 als je het nog niet helemaal snapt

lesdoelen

1. Je kunt de delen van het oor benoemen met hun functie

2. Je kunt de bouw en werking van het oog beschrijven

De weg van het gehoor

Geluid is trillende lucht

Geluid komt binnen via de oorschelp

Gaat door de gehoorgang

Oorsmeerkliertjes houden gehoorgang vochtig en schoon

Dit is een aantekening

De weg van het gehoor

Geluid komt tegen het trommelvlies

De weg van het gehoor

Gehoorbeentjes in trommelholte gaan trillen:

- Hamer

- Aambeeld

- Stijgbeugel

Trilling gaat door naar slakkenhuis

> Hier liggen zintuigcellen met haartjes

> Haartjes bewegen met de trilling mee

>Gehoorzenuw verandert het in impuls

Dit is een aantekening

Buis van Eustachius

De buis van Eustachius is bijna altijd dicht!

Teveel of te weinig lucht kan worden opgelost via de Buis van Eustachius

Verbinding tussen de trommelholte en de keelholte

Meestal dicht, behalve als je slikt of gaapt

Bacteriën via Buis van Eustachius naar oor

Middenoorontsteking

Trommelvlies moet goed gespannen zijn om goed te horen

Hiervoor moet lucht aan beide kanten even hard er tegenaan drukken

Verandert de luchtdruk, dan staat je trommelvlies bol

Hierdoor trilt hij minder, dit kan zelfs pijn doenKinderen vaak last van -> vaker verkouden en kortere buis van Eustachius

www.bing.com

Aan de slag

Mavo (blz. 90-97)

Verplicht: opdracht 1, 2 en 3

Daarna mag je kiezen tussen 6 en 8 OF  7 en 9

Havo (blz. 94-99)

Verplicht: opdracht 3

Daarna mag je kiezen tussen 8 OF 9 

Klaar? Begin vast aan de opdrachten bij 5.3

Lees 5.2 als je het nog niet helemaal snapt

Aan de slag

Mavo (blz. 102-108)

Verplicht: opdracht 1 en 2

Daarna mag je kiezen tussen 8 OF 9

Havo (blz. 104-109)

Opdracht 1, 2 en 7

Ben je klaar? Maak opdracht 9 

Klaar? Maak een biologische tekening van een oog met onderdelen

Lees 5.3 als je het nog niet helemaal snapt

Hoe heet onderdeel 2?

1. Oorschelp
2. Trommelvlies
3. Gehoorgang
4. Slakkenhuis

Hoe heet onderdeel 4?

1. Oorschelp
2. Trommelvlies
3. Gehoorbeentje
4. Slakkenhuis

De zintuigcellen voor gehoor vind je in het trommelvlies.

1. juist
2. onjuist

Wat is de taak van de buis van Eustachius?

1. Geluid doorgeven aan het trommelvlies
2. Zorgen dat de luchtdruk aan beide kanten van het trommelvlies gelijk blijft
3. Trillingen doorgeven tussen de gehoorbeentjes
4. Impulsen doorgeven aan de gehoorzenuw

Welk onderdeel van het oog zorgt voor de hoeveelheid lichtinval in het oog? 

1. Netvlies
2. Pupil
3. Hoornvlies
4. Lens

Als je iets van dichtbij goed wilt kunnen bekijken moet je lens ... worden

1. Boller
2. Platter
3. Langer
4. Korter

Wat is het probleem als je bijziend ben?

1. Ooglens is te sterk
2. Ooglens is te zwak

Hoe zien de bril-glazen er uit van iemand die verziend is?

1. Bolle lenzen
2. Platte lenzen
3. Holle lenzen
4. Verharde lenzen

Aan het werk

Maken: 

Moeilijk? 1 t/m 8

Makkelijk? 7 t/m 9

Eerder klaar? 

Lezen 5.4

Begrippen

Gehoorzintuigen

Oorschelp

Gehoorgang

Trommelvlies

Oorsmeerkliertjes

Trommelholte

Gehoorbeentjes

Slakkenhuis

Gehoorzenuw

Buis van Eustachius

Harde oogvlies

Oogspieren

Iris

Pupil

Hoornvlies

Traanklieren

Glasachtig lichaam

Lens

Leerdoelen:

Je kunt de delen van het oor benoemen met hun functie

Je kunt de bouw en werking van het oog beschrijven

vaatvlies

netvlies

oogzenuw

gele vlek

blinde vlek

pupilreflex

bijziend

holle lenzen

verziend

bolle lenzen