WO - Lijnen op de wereldbol en wereldkaart
Waar ben ik?
Lijnen op de wereldbol en wereldkaart
1 / 15
next
Slide 1: Slide
WereldoriëntatieLager onderwijs
This lesson contains 15 slides, with text slides and 1 video.
Lesson duration is: 50 minItems in this lesson
Waar ben ik?
Lijnen op de wereldbol en wereldkaart
Slide 1 - Slide
We spoelen even terug in de tijd...
Het is de nacht tussen 14 en 15 april 1912 boven de Atlantische Oceaan. Om 23u40 vaart de Titanic tegen een drijvende ijsberg. Om 00u15 roept de kapitein de hulp van andere schepen in: 'SOS, SOS, we zinken - bevinden ons op 43°N en 50°W.'
Het schip Carpathia bevindt zich op ongeveer 4 uren varen van deze positie. Om 4u20 kunnen 704 van de 2208 passagiers worden gered en aan boord van de Carpathia gebracht. Deze redding was mogelijk dankzij de juiste plaatsbepaling van de Titanic.
Slide 2 - Slide
We spoelen even terug in de tijd...
Op het einde van de 19e eeuw was de hele wereld bijna verkend.
Toch was er nog de uitdaging om Antarctica verder te verkennen en de Zuidpool te bereiken.
In 1897 vertrok onze landgenoot Adrien De Gerlache met het schip de Belgica vanuit Antwerpen naar Antarctica. Zeven maanden later liep het schip vast in het ijs.
In barre omstandigheden overwinterde de bemanning: een lange koude winter op het ogenblik dat het hier zomer is.
De verdienste van deze expeditie was dat er een heel jaar lang weerwaarnemingen werden gedaan.
Pas in maart 1899 bereikte de Belgica de volle zee.
De eer was aan Roald Amundsen om in 1911 als eerste op de Zuidpool te staan.
Slide 3 - Slide
Lijnen op de wereldbol
De aarde is een bol en heeft geen boven - en onderkant, geen begin of einde.
Zoals het rooster op een stratenplan heeft men een net van denkbeeldige lijnen op de aardbol getekend.
In dit netwerk van lijnen is de noordpool de bovenkant en de zuidpool de onderkant.
Slide 4 - Slide
Lijnen op de wereldbol
We verdelen de wereldbol in twee even grote delen:
- het noordelijk halfrond
- het zuidelijk halfrond
De verdeellijn is de evenaar.
Slide 5 - Slide
Lijnen op de wereldbol
Ieder halfrond verdelen we in twee richtingen:
- het westelijk halfrond
- het oostelijk halfrond
De verdeellijn is de nulmeridiaan of meridiaan van Greenwich
Slide 6 - Slide
Lijnen op de wereldbol
Om de ligging van een plaats nauwkeurig te bepalen, worden de halfronden verder verdeeld door:
- cirkels evenwijdig met de evenaar: de breedtecirkels
- bogen loordrecht op de evenaar van noordpool tot zuidpool: de lengtelijnen of meridianen.
Slide 7 - Slide
Lijnen op de wereldbol
Die lijnen worden benoemd in graden:
- naar het noorden: noorderbreedte (NB) of (N)
- naar het zuiden: zuiderbreedte (ZB) of (S)
- naar het westen: westerlengte (WL) of (W)
- naar het oosten: oosterlengte (OL) of (E)
Slide 8 - Slide
Van bol naar kaart: wat gebeurt er als je de schil van een sinaasappel plat drukt?
Een aantal geleerden, cartografen, hebben geprobeerd om onze bolvormige aarde op een plat vlak voor te stellen.
Mercator tekende een wereldkaart waarbij hij precies een cilinder rond de wereldbol wikkelde. Als je die cilinder openrolt, krijg je een wereldkaart waarop de meridianen evenwijdige lijnen zijn.
Maar kijk eens: er zijn openingen en als we die opvullen vervalsen we de kaart!
Het oppervlak van de wereldbol op een kaart perfect tekenen kan niet zonder fouten! Alleen op de wereldbol zijn de vormen én de afstanden juist.
Slide 9 - Slide
Slide 10 - Video
Wie was Mercator?
Mercator is een beroemd Vlaams cartograaf. Hij maakte wereldbollen, atlassen en kaarten.
Zijn wereldkaart was voor zeelui zeer handig.
Slide 11 - Slide
Hoe worden kaarten nu gemaakt?
Met de ontwikkeling van de luchtvaart en de fotografie werd het in de 20ste eeuw mogelijk om vanuit de lucht naar de aarde te kijken en luchtfoto's te nemen.
Deze luchtfoto's zijn de basis voor topografische kaarten.
Slide 12 - Slide
Hoe worden kaarten nu gemaakt?
De moderne cartografie maakt sedert 1960 meer en meer gebruik van satellietbeelden. Steeds nauwkeuriger wordt de aarde vanuit satellieten in de gaten gehouden!
Via earth.google.com verken je heel de aarde!
Slide 13 - Slide
Lijnen op de wereldkaart
Op een wereldkaart is de evenaar een rechte lijn die de kaart in twee verdeelt: het noordelijk halfrond bovenaan, het zuidelijk halfrond onderaan.
De poolcirkels en keerkringen zijn gebogen lijnen.
Op een wereldkaart verdeelt de nulmeridiaan de kaart in twee delen: de linkerkant is het westelijk halfrond, de rechterkant van de kaart is het oostelijk halfrond. Meridianen zijn gebogen lijnen.
Slide 14 - Slide
GPS, plaatsbepaling is kinderspel!
Een gps (Global Positioning System) is een toestel waarop je je standplaats zeer nauwkeurig kunt aflezen.
Een zender in het toestel staat tegelijkertijd in verbinding met vier satellieten zodat je plaats en hoogtepositie op de wereldbol nauwkeurig wordt bepaald en op een digitale kaart wordt aangeduid.
