§6.4 Revolutie in Frankrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

De Franse Revolutie......wat is een revolutie?

Bekijk de afbeelding.

Welke vragen wil je over deze afbeelding graag aan het eind van de les hebben beantwoord?

Volgende dia: val van hakbijl (guillotine) in game (1:00)

Let op: je kunt 16 punten verdienen!

Leerdoelen: Aan het eind

(1)...weet je hoe de Franse Revolutie begon (aanleiding en oorzaken)

(2)...begrijp je welke politieke veranderingen plaatsvonden tijdens de Franse Revolutie;

(3)... kun je navertellen wat wij nu nog te danken hebben aan de Franse Revolutie

Even voorstellen....

Hierna: Google maps Versailles

De Franse koning Lodewijk XVI (vanaf 1774 tot 1793)

- regeerde als een absolute vorst! (goddelijk recht)

Grootste hobby's: oorlog voeren, zijn

paleis (Versailles) onderhouden en zijn vrouw Marie-Antoinette leefde ook graag in luxe. 

Dat kost allemaal veel geld.

Wie moest betalen?

Drie standen:

Om weer aan geld te komen, roept Lodewijk XVI na 175 jaar weer eens de Staten-Generaal bij mekaar, om de 3 standen te vergaderen.

In Frankrijk is sprake van een standenmaatschappij. Geen twijfel hierover, want God had dit bepaald

De 1e stand (geestelijken) en 2e stand (de adel) wilden tijdens deze vergadering niet luisteren naar de 3e stand.

Er komt ruzie, wat is het gevolg? 

In volgende dia kun je je eerste punt verdienen! 

In Frankrijk was tot de Franse Revolutie een standenmaatschappij aanwezig.
Wie hoorde bij welke stand?

1. 1e stand: adel, 2e stand: geestelijken, 3e stand: boeren en burgers
2. 1e stand: geestelijken, 2e stand: adel, 3e stand: boeren en burgers.
3. 1e stand: geestelijken, 2e stand: boeren en burgers, 3e stand adel
4. 1e stand: adel, 2e stand: boeren en burgers, 3e stand: geestelijken.

De 3e stand start dan maar een eigen Nationale Vergadering in een sporthal (een kaatsbaan) en zeggen:  "We verlaten niet eerder de sporthal voordat we een grondwet hebben geschreven, waarin staat dat de macht van de koning wordt vermindert".

Dit heet ook wel de eed op de kaatsbaan. 

Oorzaken Franse Revolutie:

3e stand (gewone volk) was boos, omdat:

1. veel honger en misoogsten;

2. Alleen 3e stand moest belasting (70%! van inkomen) betalen.

3. De Verlichting: een periode met een nieuwe manier van denken=

 Eerst zelf nadenken met je kennis en verstand ('rede' en ratio') en niet direct kijken wat god in de bijbel verteld of de koning zegt. 

* De bekendste Verlichte denker was Voltaire en zei: "Alle mensen zijn gelijk geboren!" (dus géén standenmaatschappij). Kortom, iedereen heeft dezelfde mensenrechten.

Voltaire

Volgende dia: Bestorming Bastille op 14 juli 1789 (0:49)

Het Franse volk wil protesteren, maar hoe krijg je zoveel mogelijk mensen aan het protesteren?

Want.....

• Niet iedereen kon lezen, zeker niet in de 3e stand. 
• Maar spotprenten? Die begreep iedereen!

• Deze spotprenten werden meestal gemaakt door de bourgeoisie (= de rijke burgers uit de 3e stand)
  

Geestelijkheid

De 1e stand

Adel

De 2e stand

De 3e stand

Alle mensen die niet bij de 1e of 2e stand horen.

Volgende dia: Bestorming Bastille op 14 juli 1789 (0:49)

Bestorming Bastille = aanleiding Franse Revolutie

Franse Revolutie = een democratische revolutie!

Opstand sloeg over van Parijs naar heel Frankrijk. Boeren (3e stand) vermoordden geestelijken en edelen en staken kerken, kloosters en kastelen in 

brand. 

In Frankrijk is 14 juli nog steeds elk jaar een feestdag!

In volgende dia: filmpje High Speed History (0:45) met kijkvraag.

Twee uitspraken:

I. De bestorming van de Bastille is een oorzaak van het ontstaan van de Franse Revolutie.

II. Door de bestorming van de Bastille komt de Franse Revolutie tot zijn einde.

1. Alleen uitspraak I is juist
2. Alleen uitspraak II is juist
3. Beide uitspraken zijn juist
4. Beide uitspraken zijn onjuist

Gevolgen:

Afschaffing standenmaatschappij, maar de keizer mocht zijn 

macht behouden. Kortom, gematigde veranderingen.

Frankrijk wordt een constitutionele monarchie, kortom 

een koninkrijk met een grondwet.

- Ken jij een land dat nu een constitutionele monarchie is?

Franrijk werd ook een democratie. Alleen mannen met een hoog inkomen hadden kiesrecht.

In 1792 kwam Frankrijk in oorlog met de Pruisen en Oostenrijk. Zij wilden in Frankrijk weer terug naar een absolute monarchie en een standenmaatschappij. Gevolg? Zie volgende dia.

Gevolgen:

Het Franse volk werd wéér boos! Zij wilden een radicale (grote) verandering, Frankrijk moest veranderen van een monarchie (koninkrijk) naar een republiek (gekozen president). De keizer werd bang van het boze volk en vluchtte naar het buitenland, maar werd ontdekt bij de grens.

De keizer werd gevangengezet, daarna ter dood 

veroordeeld (guillotine), en een paar maanden 

later ook zijn vrouw Marie-Antoinette.

- Ken jij een land dat nu een republiek is?

In volgende dia: filmpje onthoofding Lodewijk XVI (2:36)

Lodewijk XVI is onthoofd, en nu?

De radicale leider Robespierre gaat Frankrijk regeren, en zegt groot voorstander te zijn van 'vrijheid, gelijkheid en broederschap' te zijn.

Maar hij vertrouwt niemand in zijn regering, 

gevolg: hij regeert met Terreur (1793-'94). 

Duizenden worden onthoofd met de 

guillotine. Uiteindelijk wordt hij gearresteerd en 

voert de dag voor zijn 

onthoofding nog een mislukte

zelfmoordpoging uit.

Robbiespierre is onthoofd,

en nu?

Het Directoire

Aan de macht kommen vijf gekozen directeuren (het Directoire), maar het bleef onrustig en veel Fransen bleven leven in grote armoede.

Het volk zoekt een persoon die weer voor rust kan zorgen.

Wie wordt dat? 

Einde Franse Revolutie

Enkele jaren later pleegt Napoleon Bonaparte een staatgreep en grijpt weer alle absolute macht. Hij benoemt zichzelf tot keizer en het volk heeft (weer) niks te zeggen (Ancien Régime).

Volgende les: Napoleon Bonaparte.

Nu eerst: Filmfragment Franse 

Revolutie met kijkvragen!

Hierna: Uitleg opdracht behorende bij Histoclips Franse Revolutie: 14:00 met daarna  14 vragen!

Vanaf de volgende dia zie je een filmpje (+ 14 min) over de Franse Revolutie.

Opdracht: maak in Word een samenvatting die tussen de 14 en 16 zinnen lang is.

De volgende woorden komen terug in jouw samenvatting: 

Bestorming van Bastille (staatsgevangenis) op 14 juli 1789, 

Lodewijk XVI en Marie-Antoinette, 

absolute macht, 

standenmaatschappij (1e stand, 2e stand en 3e stand), 

grondwet (vrijheid, gelijkheid en broederschap),

Tuilerieën-paleis in Parijs, 

Oostenrijk, 

dorp Varennes,

1792, 

Republiek, 

guillotine, 

Let op: de gemaakte samenvatting lever je later in deze les ook via Lesson Up in! 

Wie zie je op de afbeelding?

1. Robespierre
2. Napoleon Bonaparte
3. Lodewijk XVI
4. Marie-Antoinette

In de 18e eeuw was in Frankrijk sprake van een standenmaatschappij.

Wat bepaalde in welke stand je leefde?

1. Je inkomen
2. Je geboorte
3. Je woonplaats
4. Je bijdrage aan belasting

14 juli 1789 is in Frankrijk een belangrijk jaartal.

Welk antwoord heeft niets te maken met de periode vòòr 14 juli 1789

1. standenmaatschappij
2. paleis van Versailles
3. democratie
4. Lodewijk XVI

Op de afbeelding hiernaast zie je een burger uit de stad Parijs.

Hij hoort bij....

1. de eerste stand
2. de tweede stand
3. de derde stand
4. de vierde stand

Op de afbeelding hiernaast zie je koning Lodewijk XVI.

Wie moest tijdens de regeerperiode van Lodewijk XVI belasting betalen?

1. De eerste stand
2. De tweede stand
3. De eerste en tweede stand
4. De derde stand

Bekijk hiernaast een print screen van 6:00.

Welk woord hoort op het rode kruisje te staan?

1. vrij
2. blij
3. eerlijkheid
4. geen van genoemde antwoorden is juist.

Wat is het startmoment van de Franse Revolutie?

1. De eed op de kaatsbaan
2. de onthoofding van Lodewijk XVI.
3. De bestorming van de Bastille
4. De invoering van de grondwet

Maak de zin af: "Tijdens de Franse Revolutie kwam het Franse volk in opstand voor vrijheid, gelijkheid en ......"

1. eerlijkheid
2. broederschap
3. kwijtschelding van belasting
4. democratie

In 1789 ging een woedende menigte naar het paleis van Versailles van koning Lodewijk XVI.
In deze menigte waren vrouwen aanwezig en mannen die zich hadden verkleed als vrouw. Zo hoopten deze mannen dat zij niet opgepakt werden.

Aangekomen bij het paleis eiste deze menigte dat Lodewijk XVI...

1. afstand nam van zijn troon en Frankrijk zou veranderen in een Republiek.
2. het land ging verlaten en naar zijn broer in Oostenrijk ging verhuizen.
3. naar Parijs ging verhuizen, zodat hij met eigen ogen kon zien hoe arm het Franse volk was.
4. Geen van de genoemde antwoorden is juist.

De vrouw van koning Lodewijk XVI heette Marie-Antoinette (zie hiernaast een plaatje).

Welke vraag stelde Marie-Antoinette aan zijn broer in Oostenrijk?

1. We zitten gevangen in het Tuilerieën-paleis in Parijs. Wil je ons helpen uit het paleis te ontsnappen?
2. Wil je jouw leger naar Frankrijk sturen om zo de Franse revolutie te beëindigen?
3. Wil je ons helpen om een nieuwe grondwet te maken voor het Franse volk?
4. Op welke manier kunnen wij in Frankrijk het beste de standenmaatschappij afschaffen?

In 1792 vielen twee landen Frankrijk binnen om de Franse Revolutie de kop in te drukken. Deze twee landen waren namelijk bang dat de revolutie ook naar hun landen zou 'overwaaien', en wilden dus weer de macht in Frankrijk aan de koning geven.

Welke twee landen worden in bovenstaande omschrijving bedoeld?

1. Oostenrijk en Engeland
2. Spanje en Oostenrijk
3. Duitsland en Oostenrijk
4. Duitsland en de Nederlanden

Twee uitspraken:

I. In 1792 veranderde Frankrijk van een monarchie in een republiek.

II. Lodewijk XVI was tijdens zijn onthoofding (zie plaatje) geen koning meer, maar een gewone burger.

III. 14 juli is elk jaar in Frankrijk een feestdag, omdat op deze dag de Bestorming van de Bastille plaatsvond.

1. Alleen uitspraak I is juist.
2. Alleen uitspraak I en II zijn juist
3. Alle uitspraken zijn juist
4. Alle uitspraken zijn onjuist

Wat hebben we volgens de laatste halve minuut van het filmpje momenteel in Nederland te danken aan de Franse revolutie?

Hierna: evaluatie - inleveren uitgetypte samenvatting.

1. Een grondwet waarin vrijheid en gelijkheid belangrijk is.
2. Het recht om te protesteren tegen de aanwezigheid van een absolute koning.
3. Een burgerlijk wetboek
4. Geen van de genoemde antwoorden is juist.

Evaluatie: Lever hieronder de samenvatting in!  Vanaf de volgende dia zie je een filmpje (+ 14 min) over de Franse Revolutie. 

Opdracht: maak in Word een samenvatting die tussen de 14 en 16 zinnen lang is.

De volgende woorden komen terug in jouw samenvatting:

Bestorming van Bastille (staatsgevangenis) op 14 juli 1789, Lodewijk XVI en Marie-Antoinette, absolute macht, standenmaatschappij (1e stand, 2e stand en 3e stand), grondwet (vrijheid, gelijkheid en broederschap),

Tuilerieën-paleis in Parijs, Oostenrijk, dorp Varennes, 1792, Republiek, guillotine.