Vaardigheidslessen les 16 - De maatschappij dat zijn wij

• Burgerschap
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Vaardigheidslessen

Les 16 - De maatschappij dat ben jij

Wat gaan we vandaag doen?

• Normen en waarden in het algemeen
• Cultuur
• Eigen normen en waarden

Hier heb ik een klein programma voor de leerlingen geplaatst zodat ze weten waar ze aan toe zijn. Dit doe ik om structuur in de lesstof te geven voor de leerlingen (Van Ast et al., 2020). Dit is het begin van de instructie, lesfase 3 van het ADI-model (Slobbe & Van Ast, 2015).

Je bent in de supermarkt en besluit dat je een product toch niet meer wilt kopen. Wat doe je?

1. Ik leg het ergens anders neer
2. Ik leg het terug in het schap
3. Ik vraag een medewerker om het terug te brengen

Bespreek:

• Zijn jullie wel eens asociaal geweest?

• Wat vinden jullie van de voorbeelden in het filmpje? Wat gaat wel te ver en wat niet?

• Zou jij je gedrag aanpassen als iemand “doe eens lief” zou zeggen?

Je blikje cola is op. Je ziet geen prullenbak in de buurt maar wil wel jouw afval kwijt. Wat doe je?

1. Ik houd het gewoon bij me tot ik een prullenbak zie
2. Ik gooi het op de grond

Je zit in de stiltecoupé van de trein en je telefoon gaat. Wat doe je?

1. Ik neem op en voer het gesprek
2. Ik stuur een bericht: ik kan niet opnemen
3. Ik neem op om snel door te geven dat ik niet kan bellen

Normen en waarden

Waarden

Normen

Een waarde is iets wat een persoon of een groep belangrijk vindt in het leven.

Een norm is een idee over wat normaal is of een regel over hoe je je moet gedragen.

Cartoon

• Welke norm zit hier achter
• Welk waarde zit hier achter

Verschillen in cultuur

• normen en waarden kunnen verschillen per land, cultuur of samenleving.
  
• Wij vinden oogcontact tijdens een gesprek dus heel normaal en getuigen van beleefdheid en eerlijkheid. 
• In bijvoorbeeld de islamitische cultuur, in Suriname of in delen van Azië getuigt het eerder van respect als je elkaar juist niet aankijkt

Wat helpt volgens jou het meest om mensen regels aan te leren?

1. Straf
2. Complimenten
3. Een goed voorbeeld
4. Uitleg over het idee achter de regel

Wie heeft/hebben jouw ideeën het meest gevormd, denk je?

1. Mijn ouders/verzorgers
2. Mijn vrienden

Leg uit: Niet alle regels, normen en waarden zijn altijd duidelijk. Soms heb je ook ongeschreven

regels. 

Dat zijn regels die nergens staan opgeschreven, maar waarvoor geldt: ‘dat doe je gewoon’.

Niet iedereen vat ongeschreven regels hetzelfde op. Als je op je werk met warm weer geen slippers

aan mag, hoe streng leef je die regel dan na? En wat doe je bij een oranje stoplicht?

Bekijk het filmpje: niet meer zwaaien van De Luizenmoeder over verschillende opvattingen. 

Afsluiting

• Nu kun je uitleggen wat waarden en normen zijn en wat socialisatie inhoudt;
• Nu kun je van een norm aangeven wat de onderliggende waarde is;
• Ben je je bewust van je eigen normen en waarden;
• Weet je hoe normen en waarden kunnen verschillen per groep, cultuur, tijd en situatie;
• weet je dat normen en waarden kunnen botsen.

• Je gaat een poster maken met je eigen normen en waarden
• Je schrijft minimaal drie waarden op
• Je schrijft minimaal drie normen op
• Bij elke waarde en norm zoek je een afbeelding of maak je een tekening

Aan de slag