1.4 Moesson en El nino

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

1.4 Patronen in weer en klimaat: Moesson en ENSO

Leerdoelen van H1.4

1. Hoe ontstaan moessons?

2. Hoe werken een El Niño en de Zuidelijke Oscillatie (ENSO)?

Wat is een moesson?

1. Ander woord voor thermohaliene circulatie
2. Wisselen van warm en koud zeewater in de Stille Oceaan
3. Een beginnende orkaan
4. Halfjaarlijkse wisselende winden

Uit welke 2 onderdelen bestaat de wet van Buys Ballot?

Wat is een andere naam voor het lagedrukgebied bij de evenaar?

1. mediaan
2. tropisch minimum
3. intertropische convergentiezone
4. subtropisch southern oscilation

In juli ligt er een maximum ten noorden van India en een minimum ten zuiden van India.

Wat voor windrichting waait er dan in India?

1. Zuidelijke wind
2. Noordelijke wind
3. Zuid-oostelijke wind
4. Noord-oostelijke wind

Wat voor invloed heeft de windrichting van de afbeelding op het klimaat van India?

www.geogebra.org

Leg in je eigen woorden uit waarom India veel last heeft van moessons.

Leerdoel 1 van H1.4

1. Hoe ontstaan moessons?

De komende slides gaan allemaal over leerdoel 1 

(Moessons -> Herhaling uit klas 3 hoofdstuk 5 India)

1. Hoe ontstaan moessons?

Waarom is deze afbeelding niet altijd een goede weergave van de windstromen?

1. Hoe ontstaan moessons?

De afbeelding geeft een ideaalbeeld weer van de luchtstromen op aarde, waarin er geen rekening is gehouden met de schuine stand van de aardas en de verdeling van land en zee. 

1. Hoe ontstaan moessons?

Bij de vorige slide kan je goed zien wat voor effect de schuine stand van de aarde tov. de zon heeft op in instraling van de zon. 

De zon staat dus niet altijd loodrecht op de evenaar, maar beweegt door de schuine stand van de aardas in een jaar heen en weer tussen de keerkringen (23,5° N.B. en Z.B.). Een andere naam voor dit tropische minimum is de intertropische convergentiezone (ITCZ). Hier ontmoeten de noordoost- en de zuidoostpassaat elkaar 

lesmateriaal.geobronnen.com

1. Hoe ontstaan moessons?

Een gevolg van het verschuiven van het tropisch minimum (het lagedrukgebied bij de evenaar) zijn de moessons (=halfjaarlijks wisselende winden), in bijvoorbeeld India.

Maart/September

Januari

Moessons komen niet overal rond de evanaar voor. De wind die links van Afrika en rechts van Z-Amerika waait, waait het hele jaar dezelfde richting op (richting de evenaar). Dat is dus een passaat en GEEN moesson.

Juli

Moessons komen niet overal rond de evanaar voor. De wind die links van Afrika en rechts van Z-Amerika waait, waait het hele jaar dezelfde richting op (richting de evenaar). Dat is dus een passaat en GEEN moesson.

1. Hoe ontstaan moessons?

De gevolgen van de moesson in bijvoorbeeld India zijn groot. Het zorgt namelijk voor grote verschillen in neerslag. 

Bij de volgende slide kan je goed zien hoe de ITCZ tussen de keerkringen beweegt en zorgt voor veel/weinig neerslag. 

(Let op bijv. op India bij de animatie)

lesmateriaal.geobronnen.com

1. Hoe ontstaan moessons?

• Bij stijgende lucht koelt de lucht af -> krimp de lucht -> valt er ... neerslag en bij dalende lucht warmt de lucht op -> zet de lucht uit -> valt er .... neerslag.
• Vochtige aanlandige lucht zorgt voor ... neerslag en droge aflandige lucht zorgt voor ... neerslag.
• De kant van een gebergte waar veel neerslag valt noem je de ... zijde en de kant waar weinig neerslag valt de ... zijde

1. Hoe ontstaan moessons?

• Bij stijgende lucht koelt de lucht af -> krimp de lucht -> valt er veel neerslag en bij dalende lucht warmt de lucht op -> zet de lucht uit -> valt er weinig neerslag.
• Vochtige aanlandige lucht zorgt voor veel neerslag en droge aflandige lucht zorgt voor weinig neerslag.
• De kant van een gebergte waar veel neerslag valt noem je de loefzijde en de kant waar weinig neerslag valt de lijzijde

Moesson check

Welke maand?

Nat of droog?

Aanlandige- of aflandige wind?

Loef- of lijzijde?

Moesson check

Welke maand? 

Nat of droog?

Aanlandige- of aflandige wind?

Loef- of lijzijde?

Moesson check

Leerdoel 1 van H1.4

2. Hoe werken een El Niño en de Zuidelijke Oscillatie (ENSO)?

De komende slides gaan allemaal over leerdoel 2

(El Niño -> Herhaling uit klas 3 hoofdstuk 3 Chili)

2. Hoe werken een El Niño en de Zuidelijke Oscillatie (ENSO)?

ENSO= El Niño - Southern Oscillation

2. Hoe werken een El Niño en de Zuidelijke Oscillatie (ENSO)?

ENSO= El Niño - Southern Oscillation

El Niño: oceanische deel (hydrosfeer)

Southern Oscillation: atmosferische deel (atmosfeer)

Normale situatie

	Zuid-Amerika	Australië / Indonesië.
Temperatuur zeewater
Luchtdruk
Stijgende / dalende lucht
Neerslag
Windrichting

Normale situatie

Normale situatie

	Zuid-Amerika	Australië / Indonesië.
Temperatuur zeewater	Koud	Warm
Luchtdruk	Hogedrukgebied	Lagedrukgebied
Stijgende / dalende lucht	Dalende lucht	Stijgende lucht
Neerslag	Weinig	Veel
Windrichting	Aflandig	Aanlandig

Normale situatie

Normale situatie

	Zuid-Amerika	Australië / Indonesië.
Temperatuur zeewater
Luchtdruk
Stijgende / dalende lucht
Neerslag
Windrichting

El Niño situatie

Normale situatie

	Zuid-Amerika	Australië / Indonesië.
Temperatuur zeewater	Warm	Koud
Luchtdruk	Lagedrukgebied	Hogedrukgebied
Stijgende / dalende lucht	Stijgende lucht	Dalende lucht
Neerslag	Veel	Weinig
Windrichting	Aanlandig	Aflandig

El Niño situatie

Bij La Niña zijn de klimaatomstandigheden precies het tegenovergestelde van 

El Niño. Bij La Niña zijn er sterkere passaten waardoor grote hoeveelheden oceaanwater westwaarts gestuwd worden en de zeespiegel stijgt bij Indonesië en de Filipijnen.

00:48

Waait de wind in de normale situatie zonder El Nino naar Chili toe of van Chili af?

1. naar Chili toe
2. van Chili af

01:39

Ontstaat er een lage- of hogedrukgebied in de kust voor Azië? Waarom? Geef een kenmerk!

02:42

Wat is een gevolg in Indonesië van El Nino?

1. Overstromingen
2. Bosbranden
3. Aardbevingen
4. Vulkaan erupties