Keuzedeel DWG Lesweek 2

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Keuzedeel Verdieping diergedrag, dierenwelzijn en ethiek

Lesweek 2

Gezondheid Rund

Waar denk je aan bij het woord diergedrag?

Op welke manier staat 'de biologie van het dier' in relatie tot dierwelzijn?

• Bij goed welzijn wordt voldaan aan de basis behoeften van een dier
• Biologie van een dier(soort) kennis om hierop in te spelen 
• Dier(soort) kennen/begrijpen om hem verantwoord te kunnen houden

Biologische kennis over hoe dieren in elkaar zitten en functioneren, is de basis van dierenwelzijn. Een goed welzijn betekent voor dieren dat er voldaan wordt aan de behoeftes van het dier. Je moet de biologie van een dier(soort) kennen en begrijpen om dieren goed en verantwoord te kunnen houden.

Waar of niet waar...
Natuurlijk gedrag is een gevolg van natuurlijke selectie.

1. Waar
2. Niet waar

Natuurlijke selectie en evolutie

• Natuurlijke selectie = Gedrag waardoor dier beste kan overleven wordt doorgegeven aan volgende generatie.
• Voorbeeld: Bepaald gedrag zorg voor meer nakomelingen + succesvol opgroeien -->  Genen die dit positieve gedrag veroorzaken worden doorgegeven
• Aanpassing van dieren aan veranderende omgeving = Natuurlijk proces
• Over miljoenen jaren vormt dit de evolutie van een diersoort

Individuele variatie..

• Dieren van zelfde diersoort gedragen zich vaak verschillend 
• Voorbeeld: Afwachtend vs. roekeloos
• Voordelen in veranderende situaties?
•   Succesvolle gedragsstrategieën blijven over 

Zo kunnen sommige individuen zich beter aanpassen aan veranderende situaties dan andere, waardoor ze voor een groter aantal vruchtbare nakomelingen zorgen. Hierdoor past ook de soort zich aan en blijft op die manier in stand.

Waar of niet waar..

Gedomesticeerde varkens vertonen geen individuele variatie.

1. Waar
2. Niet waar

Ook gedomesticeerde varkens vertonen individuele variatie: de een is afwachtend, de andere juist roekeloos

Het vertonen van natuurlijk gedrag, maar ook van afwijkend gedrag, zijn indicatoren voor het welzijn van een dier..

Wat is gedrag?

Gedrag naar aanleiding van een bepaalde prikkel volgt alleen wanneer het dier ook de juiste motivatie heeft.

cdn.jwplayer.com

Uitwendige prikkels

Prikkels van buitenaf. Waargenomen door zintuigen; zicht, gehoor, reuk, smaak en tast.​

​

Een hond ziet bijvoorbeeld een andere hond. Zijn ogen registreren de informatie en geven dit door aan de hersenen. Via de hersenen wordt de hond zich ervan bewust dat er een andere hond loopt. Vervolgens vertoont hij een bepaald gedrag, bijvoorbeeld blaffen.

Inwendige prikkels

•  Lichaam registreert interne verandering en reageert met bepaald gedrag 
• Inwendige prikkel: Hormoon, pijngevoel, hongergevoel

Bij een hongergevoel registreert het lichaam een verandering in de maag (te weinig voedsel), waardoor de motivatie om te eten ontstaat. Vervolgens vertoont het dier een bepaald gedrag, bijvoorbeeld op jacht gaan of eten.

Wat betekenden onderstaande begrippen ook alweer?
Drempelwaarde en sleutelprikkel...

Drempelwaarde: Pas als een prikkel die drempelwaarde bereikt, is de motivatie hoog genoeg om het gedrag uit te gaan voeren.

Sleutelprikkel: Prikkel die elke keer voor zelfde gedrag zorgt. Zilvermeeuw rode vlek.

Motivatie

Alle factoren die het gedrag niet veroorzaken maar wel beïnvloeden​.

• Erfelijke aanleg​
  
• Lichamelijke oorzaken (bijv. verwondingen)​
  
• Eerdere ervaringen​
  
• Motiverende prikkels

Experts groepjes...

Klas verdelen in drie groepen. 

Iedere groep maakt een woordweb van één van onderstaande typen gedrag. Na 10 minuten op het bord + toelichten per groepje. 

• Aangeboren gedrag (Reflex, instinct) 
• Aangeleerd gedrag 
• Geschoold/getraind gedrag

Bepaalde hondensoorten leren sneller dan andere hondensoorten. Dit kan ook per individu verschillen

De versterking of onderdrukking van aangeboren en aangeleerd gedrag.

Of te wel: gedrag dat door het trainen van dieren is geleerd.

Erfelijke aanleg is belangrijk!

Onderdrukking of versterking van aangeboren en aangeleerd gedrag. Komt tot uiting bij verdere opleiding, africhting e.d. Zadelmak en gehoorzaamheidstraining. Aanleg speelt een belangrijke rol. Bouvier laten apporteren, labrador leert beter en sneller.

Kat van nature achter muis aanrennen..

1. Aangeleerd gedrag
2. Geschoold gedrag
3. Aangeboren gedrag

Kat wordt steeds beter in muis vangen..

1. Aangeleerd gedrag
2. Geschoold gedrag
3. Aangeboren gedrag

Mens heeft jachtgedrag versterkt door met speelmuis aan touwtje met kat te spelen..

1. Aangeleerd gedrag
2. Geschoold gedrag
3. Aangeboren gedrag

Aan de slag...

• Maken van een poster / vlog etc. Of ander voorstel! 
• Je gaat in op onderstaande vormen van natuurlijk gedrag; Voortplantingsgedrag, maternaal gedrag, foerageergedrag, rustgedrag, territoriumgedrag.
• Maak de poster aantrekkelijk, niet alleen maar tekst! 
• Geef voorbeelden! 
• Klaar? Inleveren -> [e-mail] 
• Vandaag ook af: invullen zelfevaluatie + 2 door klasgenoten

Bedrijfsonderzoek

• Opdracht 2 en 3 vanuit de Proeve horen bij het bedrijfsonderzoek 
• Wijziging: Je mag dit in tweetallen uitvoeren
• Hebben jullie al nagedacht over bedrijven?
• 2 dagdelen de tijd om naar bedrijf toe te gaan (Datums nader te bepalen)
• Tip: Kies bedrijf waarmee je al bekend bent en waarvan je weet dat ze open zullen staan voor de opdracht