4.2 De bezetting van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

Doel

Kunnen uitleggen wat de gevolgen de Duitse bezetting voor Nederland had 

NL in mei 1940 

Het Nederlandse leger was al gemobiliseerd

Op 10 mei 1940 werd Nederland aangevallen door Duitse troepen.​

Hoewel de Nederlandse soldaten meer weerstand boden dan verwacht capituleerde (=zich overgeven) Nederland zich uiteindelijk op 15 mei 1940.

Wat is mobilisatie ook alweer?

Deze capitulatie(=OVERGAVE) volgde na het bombardement van Rotterdam (14 mei 1940).​

Vanaf dat moment begon de Duitse bezetting van Nederland, die bijna vijf jaar zou duren.​

De eerste tijd veranderde er weinig voor de mensen: de Duitsers gedroegen zich meestal netjes( fluwelen aanpak)​

Er kwam weer een distributiesysteem met bonnen​

In Nederland werd een distributiesysteem ingevoerd. Leg uit wat dit was en waarom het noodzakelijk was

De koninklijke familie vlucht aan het begin van de oorlog

Wilhelmina (1880-1962)  Is dan koningin van Nederland

Tijdens de bezetting probeerde Wilhelmina vanuit Londen leiding te geven aan mensen die zich tegen de Duitsers verzetten. ​

Ook hield ze toespraken voor de radio ( Oranje), waar veel Nederlanders stiekem naar luisterden. ​

In 1948 werd zij opgevolgd door haar dochter Juliana. ​

Rechtsstaat​

Met de bezetting werd de democratie afgeschaft: alle partijen (op de NSB na) werden verboden en alle organisaties werden gelijkgeschakeld.​

In een rechtsstaat zijn rechters onafhankelijk: niemand kan invloed hebben op hun beslissingen.​

Tijdens de bezetting moesten rechters gehoorzamen aan de Duitsers en verloren daardoor hun onafhankelijkheid 

Jodenvervolging

Al snel voerden de Duitsers maatregelen tegen joden in.​

Na razzia’s ( klopjacht) in Amsterdam kwam de bevolking in opstand en ging staken.

Februaristaking 1941

• Dit was een staking tegen het starten van oppakken van de Joden
• Het begint in Amsterdam
• De Duitsers grepen hard in.

Na februari 1941 is er wèl een harde Duitse aanpak van Nederland

Na deze Februaristaking ( 1941)kwamen er gewoon weer nieuwe anti-joodse maatregelen: verbod voor joden in openbare plaatsen (1941), verplicht een ster dragen (1942).​

Vanaf 1943 werden 140.000 joden opgepakt en naar concentratiekampen gedeporteerd.​

Ruim 100.000 joden overleefden deze deportatie (mensen onder dwang afvoeren) niet.​

Holocaust=Systematische Jodenvervolging & genocide

doorgangskamp-vernietigingskamp

Anne Frank (1929-1945) is wereldberoemd 

door het dagboek dat ze als onderduiker 

schreef.

De Joden die opgepakt werden in NL gingen via doorgangskamp Westerbork naar concentratiekampen en vernietigingskampen ( Auschwitz, Sobibor0 gebracht. ​

Nazi's in Nl na februaristaking

• Honderdduizenden Nederlandse mannen werden tewerkgesteld: ze werden gedwongen in Duitsland te gaan werken. ​
• Steeds vaker kregen mensen zeer zware straffen of zelfs de doodstraf. De meeste Nederland gingen zich aanpassen aan de Duitsers.​

aanpassen, verzet of collaboratie

• Slechts 5 procent van de Nederlanders ging bij het verzet.
• Weer anderen werkten juist met de Duitsers samen. Deze collaborateurs( ook wel landverraders genoemd) waren vaak lid van de NSB.
• goed en fout?

Wat wordt er bedoeld met 'goed' en 'fout' in de oorlog?

Vind je dat de begrippen
'goed' en 'fout' mogen
worden gebruikt?

Wat was de NSB?

1. Een politieke partij die opkwam voor Nederland.
2. Een politieke partij die dezelfde gedachten had als de nazi's en collaboreerde met de nazi's.
3. Een politieke partij die opkwam voor de rechten van joden in Nederland.
4. Een politieke partij die zich neutraal hield tijdens de bezetting.

Wie was de leider van de NSB?

1. Anton Mussert
2. Adolf Hitler
3. Hannie Schaft
4. Benitto Mussolini

Anton Mussert, leider van de NSB( Nationaal Socialistische beweging)

Een moeilijke laatste winter​

In de herfst van 1944 

bevrijdden de 

Geallieerden het 

zuiden van Nederland.

Met operatie Market Garden wilden de Geallieerden proberen de bruggen over de grote rivieren te veroveren.​

www.npostart.nl

• Om de Duitsers te dwarsbomen organiseerden de spoorwegen een staking(1944).​

Zo zouden de Duitsers geen troepen en wapens meer kunnen verplaatsen. 

• Een onbedoeld gevolg van de spoorwegstaking was dat er geen voedsel en brandstof meer naar de grote steden in West-Nederland werd gebracht.

Hongerwinter in West Nederland

Daar moesten mensen bloembollen, suikerbieten en boomschors eten om te overleven. Twintigduizend mensen stierven de hongerdood. ​

Aan het einde van deze Hongerwinter( winter 1944-1945) was heel Nederland bevrijd door de Geallieerden. ​

• Nog steeds vieren we op 

        5 mei onze vrijheid. ​

(= Bevrijdingsdag)

• Op 4 mei herdenken we de mensen die zijn omgekomen.​

       Op 4 mei is altijd de nationale herdenking om acht uur, met

        twee minuten stilte