Les 4: Wat doet de politie?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Startklaar

-Doe je telefoon in je zak

- Pak je aantekeningenboek

- Doe je jas uit

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...ken je de begrippen delict, proces-verbaal, arresteren, verdachte, fouilleren, getuige en huiszoekingsbevel. (R)

...kan je benoemen wat er gebeurd als je wordt opgepakt door de politie. (R/T1)

Ben jij wel eens in aanraking
geweest met de politie?

Vraag aan de leerlingen of zij wel eens in aanraking geweest met de politie? 

Vraag door op welke manier de leerling in aanraking is geweest? 

Wat heeft de politie gedaan? 

De politie

In Nederland speelt de politie een belangrijke rol. Mensen die werken bij de politie noemen we een agent(e).) Zij controleren of mensen zich aan de regels houden én helpen burgers wanneer er problemen zijn in de omgeving.

Heeft de politie nog meer taken?

De taken van de politie

1. Verlenen van hulp
2. Handhaven van de openbare orde
3. Preventie (beschermen)
4. Opsporen van strafbare feiten 

1. Verlenen van hulp

Als er ergens een ongeluk gebeurd, zijn de agenten meestal als eerste op de plek van het ongeluk. Ze geven het slachtoffer dan EHBO en/of regelen het verkeer.

Noem nog een andere situatie waarin een agent hulp kan verlenen.

Bijvoorbeeld: bij huiselijk geweld, een treinongeluk, iemand is onwel geworden, etc.

2. Handhaven openbare orde

Vaak zie je agenten met z'n tweeën over straat lopen. Ze zorgen er dan voor dat mensen zich aan de regels houden. Dit noemen we het handhaven van de openbare orde. 

Noem nog een andere situatie waarin de politie de openbare orde handhaaft.

Bijvoorbeeld: de politie begeleidt onder andere voetbalsupporters, komt op overlast af en zorgt dat demonstraties goed verlopen.

3. Preventie

Preventie betekent voorkomen. 

Dat betekent dat de politie ook inzet op het voorkomen en bestrijden van criminaliteit. 

Dit doen zij door mensen te informeren en het criminelen op die manier moeilijker te maken.

Noem nog een andere situatie waarin preventie een rol speelt.

Bijvoorbeeld: alcohol controles, flyers uitdelen aan mensen hoe ze hun huis kunnen beveiligen, cameratoezicht, begeleiden van mensen die dat nodig hebben, etc. 

4. Opsporen van strafbare feiten

De politie doet onderzoek naar strafbare feiten. Wanneer iemand de regels overtreedt, zoekt de politie naar bewijs. Met dat bewijs kan die persoon gestraft worden.

Noem een situatie waarin de politie strafbare feiten opspoort.

Bijvoorbeeld: als er een moord is gepleegd en de mensen in de witte pakken doen sporenonderzoek, als de politie een huiszoeking doet, als de politie iemand fouilleert, als de politie mensen controleert op straat, als ze e-mails en andere dingen doorzoeken om te kijken of mensen crimineel gedrag vertonen. 

Toen je voor het laatst in aanraking was met de politie, om welke taak van de politie ging het?

1. De politie verleende hulp.
2. De politie handhaafde de openbare orde.
3. De politie deed aan preventie.
4. De politie spoorde strafbare feiten op.

Noem zoveel mogelijk werkzaamheden van de politie die je voorbij zag komen in de video.

Bevoegdheden

Naast een aantal taken, heeft de politie ook een aantal bevoegdheden. Dat zijn dingen de de politie mag doen om hun taak uit te kunnen voeren. 

Alles wat de politie wel of niet mag doen, is vastgelegd in de wet. Dat de politie mag dus meer dan een gewone burger.

Bevoegdheden van de politie

De politie mag: 

1. je staande houden, fouilleren, bekeuring geven, vragen naar ID-bewijs, aanhouden/arresteren.
2. een verdachte maximaal 6 uur vasthouden (nacht telt niet), tenzij er toestemming is om de persoon langer vast te houden.
3. een proces-verbaal opstellen

Wanneer mag de politie je om je ID vragen?

1. Als je een overtreding hebt gepleegd.
2. Als ze je verdenken van een strafbaar feit.
3. Als je een misdrijf hebt gepleegd.
4. In al deze gevallen mag de politie dat vragen.

Wat betekend het woord 'fouilleren'?

1. Dat de politie je woning mag doorzoeken.
2. Dat de politie je lichaam mag onderzoeken.
3. Dat de politie je helpt bij het oversteken.
4. Dat de politie je helpt bij een ongeluk.

Zou jij een goede politieagent zijn?!

Als je politieagent wilt worden dan moet je een aantal testen afleggen. Je moet hierin laten zien dat je fit bent en de juiste keuzes kunt maken in een stressvolle situatie.

Wat het werk van de politie precies inhoudt kun je zien op de YouTube pagina van politieagent Jan-Willem. Hierna ga je jezelf ook testen! 

Bevoegdheden van de politie

Met toestemming van de Officier van Justitie mag de politie ook: 

1. een huiszoeking doen.
2. een telefoon afluisteren.
3. iemand observeren.

Wanneer mag de politie

1. Dat de politie je woning mag doorzoeken.
2. Dat de politie je lichaam mag onderzoeken.
3. Dat de politie je helpt bij het oversteken.
4. Dat de politie je helpt bij een ongeluk.

En daarna...

Als de politie klaar is met zijn taak wordt er een verslag geschreven. Dat verslag noemen we een proces-verbaal. Daarin staat alles wat met de overtreding of het misdrijf te maken heeft. 

Bij een misdrijf gaat het proces-verbaal altijd naar de Officier van Justitie. Deze bepaald wat er met de verdachte gaat gebeuren. Alle Officieren van Justitie samen noemen we het Openbaar Ministerie (OM).

Begrippen uit deze les

• delict
• proces-verbaal
• arresteren
• verdachte
• fouilleren
• getuige
• huiszoekingsbevel
• Officier van Justitie
• vervolgen

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Stel 1 vraag over de lesstof die je niet goed hebt begrepen.