Kolonialisme en slavernij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

www.zapp.nl

Tijd van Grieken en Romeinen

(500 v. Chr. - 500 n. Chr.)

Tijd van Monniken en Ridders

(500-1000)

(Vroege Middeleeuwen)

Tijd van Steden en Staten

(1000-1500)

(Late Middeleeuwen)

1492: Columbus 'ontdekt' Amerika

(Einde van de Middeleeuwen)

⚓️

476: Val van het West-Romeinse Rijk

(Begin van de Middeleeuwen)

🔥

Tijd van Ontdekkers en Hervormers

(1500-1600)

Tijd van Regenten en Vorsten

(1600-1700)

Tijd van Pruiken en Revoluties

(1700-1800)

Koloniseren

Na de veroveringen begon het koloniseren van Amerika.

Motieven (redenen om iets te doen) voor de kolonisatie:

Economisch: - Kolonialisme (overheersing van een kolonie door een moederland om eraan te verdienen).
Religieus: - Bekering, indianen tot het katholieke geloof bekeren.

Koloniaal bestuur

In de kolonies kwam een Europees bestuur.

Ambtenaren op een speciaal ministerie in het moederland hielden toezicht op de kolonies overzee.

Plantages

De kolonisten stichtten plantages.                          

16e eeuw voornamelijk: Suiker

17e eeuw ook: tabak, katoen, koffie en cacao.
                                                                                                                      
                                                                                                                          koffie

Een wereldkaart uit 1700. Sommige delen van Noord-Amerika en Australië zijn nog niet 'ontdekt'.

suikerrietplantages

🇧🇷

katoenplantages

🇺🇸

Spaanse kolonie

Engelse kolonie

Tabaksplantages

🇨🇺

Portugese kolonie

Nederlandse kolonie

Cacao- en suikerrietplantages

🇸🇷

Indiaanse slaven

Het werk op plantages / mijnen is extreem zwaar.

Veel indianen sterven door:

- Uitbuiting en mishandeling
- Europese ziektes

De Las Casas

Bartolomé de Las Casas (1484-1566)

Kritiek op behandeling van de indianen
- Indianen zijn mensen
- geen uitbuiting / mishandeling.

'Zwarten' worden niet gezien als mensen dus zij worden de             nieuwe slaven

Waarom slavernij?

• Veel plantages lagen in Midden en Zuid-Amerika en waren bezit van Europeanen
• Plantageproducten, zoals koffie, tabak, katoen en suiker, zijn erg populair in Europa
• Om de producten te verbouwen waren veel landarbeiders nodig.
• De oorspronkelijke bewoners van dit gebied waren volgens de Europeanen 'ongeschikt'   voor deze arbeid..... bezweken aan ziekten, uitgemoord, gevlucht naar ontoegankelijke gebieden of boden teveel verzet ...

Mensen worden gevangen genomen in Afrika.

en verkocht als slaven aan Europeanen.

Trans-Atlantische slavenhandel

• Europese handelaren namen producten, zoals munitie, wapens en alcohol mee naar Afrika.
• Daar werden ze door Afrikaanse stammen geruild tegen tot slaaf gemaakten: dit waren meestal gevangengenomen leden van andere Afrikaanse stam. 
• Deze tot slaaf gemaakten werden vervolgens vervoerd naar slavenmarkten in de nieuwe wereld

De afbeelding laat zien op welke wijze slaven werden vervoerd op een slavenschip. Dergelijke tekeningen werden meestal gemaakt om aan te geven op welke vreselijke manier de slaven werden vervoerd. Deze tekening is gemaakt in opdracht van een commissie van de Engelse regering.

Volume en richting van de transatlantische slavenhandel van alle Afrikaanse naar alle Amerikaanse regio's. - van: Atlas of the Transatlantic Slave Trade door David Eltis en David Richardson.

De zeetocht duurde lang, omstandigheden waren slecht

De Leusden - slavenship gebouwd in 1719. In totaal vervoerde de Leusden 6.564 tot slaaf gemaakte Afrikanen waarvan bijna een kwart de overtocht niet overleefde.

Aan boord van een slavenschip

• Vervoer en behandeling van de tot slaaf gemaakten was vreselijk
• Ze werden vaak naakt en geketend aan elkaar vervoerd
• Onhygiënische en ziekmakende omstandigheden leidden vaak tot de dood
• Dode tot slaaf gemaakten werden, zonder enige vorm van respect, overboord gegooid.
• Een slavenschip kon je soms op 5 zeemijlen (9 kilometer) afstand ruiken

Slavenmarkten

• De tot slaaf gemaakten die het overleefden werden verkocht op slavenmarkten
• Daar werden de tot slaaf gemaakten 'opgepoetst' om er goed uit te zien.
• Ze waren niet goedkoop: ongeveer 200 gulden. Dat zou tegenwoordig ongeveer €20000 zijn. Voor die tijd waren dit enorme bedragen.
• ...maar eigenlijk kocht je dus een mens voor een paar duizend euro...

Fort Elmina in Ghana, Afrika, was het fort waar vanuit Afrikaanse slaven werden 'ingekocht' en 'verscheept' naar Zuid-Amerika. 

Op de plantages

• Tot slaaf gemaakten moesten hard werken onder vreselijke omstandigheden
• Regelmatig werden ze mishandeld en vrouwen/meisjes vaak seksueel misbruikt
• Ze werden soms gebrandmerkt, net zoals dat bij vee gebeurt. Hiermee kon   iedereen   zien wie de eigenaar van de tot slaaf gemaakte was
• De meeste plantagehouders hadden witte opzichters in dienst, maar er waren ook   zwarte opzichters: de basja’s. 

Een halsklem en handboeien waarmee de slaven gevangen worden gehouden.

Opstanden

Slavenopstanden kwamen niet vaak voor. Dit kwam omdat:

1. de slavenhouders de tot slaaf gemaakten onder controle hielden door: Ze vast te boeien in hun verblijven, zwaar te straffen en ze continue in de gaten lieten houden
   
2. de slavenhouders goed bewapend waren
3. de tot slaaf gemaakten uit verschillende delen van Afrika kwamen en elkaar daardoor niet goed begrepen. Ze konden zich daardoor niet goed organiseren.

Er is een aantal slavenopstanden geweest, bijvoorbeeld die onder leiding van Boni in Suriname (1757-1793) en die van Tula op Curaçao (1795)

Op de foto zie je Desenkadena ('verbreken van de ketenen'), ook wel het Tula monument genoemd. Het staat op de plek waar de opstand begon.

WIC en de slavernij

Uitwisseling gewassen

• Europeanen introduceerden in Amerika   paarden, koeien en varkens
• In Amerika verbouwden de Europeanen   ook gewassen die oorspronkelijk uit het   Midden-Oosten en Afrika kwamen op de   plantages: suikerriet, koffie- en   bananenbomen.
• Uit Amerika zelf kwamen gewassen als   mais, tomaat, pinda's, tabak, vanille, cacao, zonnebloem, pepers, avocado, ananas aardappelen en de kalkoen naar Europa.
  

‘Nee joh, ben je gek, ik eet geen chocolade. Als ik geld heb, dan geef ik dat uit aan eten dat mijn lichaam nodig heeft.’ 

- Desiré Kamagaté, Ivoriaanse chauffeur. 

Waar komt chocola vandaan?

‘Voor één reep chocola koop ik 7 kilo rijst of twee kippen’ 

- Konan, de vertaler 

‘Een vriend van mijn vader bracht me naar de cacaoplantage van een man die hij kende. Daar ging ik aan het werk. Er waren nog veel meer kinderen.’  

 

Bassirou uit Ivoorkust, 15 jaar (p. 121, 122, publicatie Tony)

Waarom werken kinderen op de cacaoplantage?