Meervoud + tussenletters in samenstellingen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Meervoud

1. MEERVOUD op -en

Vaak hoef je alleen maar -en achter het woord te zetten

lamp + en = lampen

boer + en = boeren

dans + en = dansen

lot + en = loten

2. MEERVOUD op -en

Soms moet je tegelijk de laatste letter verdubbelen,

want je hoort een korte klank

klas + s + en = klassen

bak + k + en = bakken

bed + d + en = bedden

3. MEERVOUD op -en

Soms moet je tegelijk een a, e, o of u weghalen,

want je hoort een lange klank

schaar - a + en = scharen

been - e + en = benen

sloot - o + en = sloten

4. MEERVOUD op -en

Soms moet je tegelijk een -f veranderen in een -v

raaf + f/v + en = raven

brief + f/v + en = brieven

golf + f/v + en = golven

5. MEERVOUD op -en

Soms moet je tegelijk een -s veranderen in een -z

baas + s/z + en = bazen

huis + s/z + en = huizen

mees + s/z + en = mezen

6. MEERVOUD op -ën

Bij woorden die eindigen op -ee of -ie maak je langer met -ën of met -"n (let op de plaats van de klemtoon)

fee = feeën

knie = knieën

bacterie = bacteriën

porie = poriën

znw die eindigen op -ee

in het meervoud + -ën

idee:      ideeën

zee:     zeeën

Lastig -> klemtoon!!

• Woorden die eindigen op een onbeklemtoonde -ie krijgen een meervoud met -iën.
  
  
• Woorden die eindigen op een beklemtoonde -ie krijgen een meervoud met -ieën.
  

De klemtoon bij -ie

Als het enkelvoud eindigt op -ie, 

dan maak je het meervoud met -ën of -n.

industrie -> industrieën
Bacterie -> bacteriën

MEERVOUDEN

op

- s en 's

Meervoud op -s

1. Als de laatste lettergreep geen klemtoon heeft, 

is het meervoud op -s.

Bijvoorbeeld: vó-gel - vogels, bé-zem - bezems

2. Ook woorden die eindigen op een klinker, 

krijgen in het meervoud -s. 

Bijvoorbeeld: niveau - niveaus, toffee - tofees 

Benadruk dat de lettergreepregel een uitzondering is op de regel voor het meervoud op -en.

Wanneer maak je meervouden met 's?

Lastiger meervoud van zelfstandige naamwoorden

• Een trema toevoegen bij -ee: idee +en > ideeën

• Een trema toevoegen bij -ie: knie +en > knieën

• um vervangen door a: gymnasium > gymnasia

• us vervangen door i: historicus > historici

Wat is de meervoudsvorm
van het woord avocado?

Het enkelvoud eindigt op de enkele lange klinker 'o'.

Het meervoud van accu is:

1. accus
2. accu's
3. accuus
4. accuu's

Wat is het meervoud van
OLIFANT

1. olifantjes
2. olifantje
3. olifanten
4. olifantten

Wat is het meervoud van
KAAS

1. kaazen
2. kazen
3. kaasen
4. kasen

Wat is het meervoud van
KOEKENPAN

1. pannenkoek
2. pannenkoeken
3. koekenpannen
4. koekenpanen

Wat is het meervoud van
mees

1. meesen
2. mezen
3. meezen
4. mesen

Wat is goed?

1. geintjes
2. geintje's

Wat is goed?

1. cameras
2. camera's

Meervoud van: bangerik

1. Bangerikken
2. Bangeriken

Wat is goed?

1. machines
2. machine's

wat is het meervoud van zee

1. zeeën
2. zeën

Wat is het meervoud van: cadeau

Wat is goed?

1. garages
2. garage's

Wat is goed?

1. solos
2. solo's

Wat is goed?

1. tvs
2. tv's

Tussenletter in samenstellingen

+

=

fiets + zaal = fietszaal

0

Tussenletter -e-

kort samengevat

Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is.

Het eerste woord heeft een versterkende betekenis.

Het eerste woord heeft meervoud op -en én op -s.

Bijvoorbeeld:

Koninginnedag - apetrots- secondewijzer

Tussenletters -en-

kort samengevat

Het eerste woord heeft altijd een meervoud op -en.

Bijvoorbeeld:

krantenbezorger - kippensoep - rozengeur

Tussenletter -s-

kort samengevat

De tussenletter -s- kun je meestal horen.

Begint het tweede woord ook met een s- of s-klank, vervang dan het tweede woord om de tussenletter -s- te horen.

Bijvoorbeeld:

meningsverschil - varkensstal / varkensvlees

Wat is juist?

1. groenteman
2. groentenman

Wat is juist?

1. zonnencel
2. zonnecel

Wat is juist?

1. personeelszaken
2. personeelzaken

Maak een samenstelling van de woorden:
trap + huis

Maak een samenstelling van de woorden:
stoel + dans

Maak een samenstelling van de woorden:
buur + ruzie

Maak een samenstelling van de woorden:
leerling + raad

Maak een samenstelling van de woorden:
mes + set

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
breedtegraad

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
zonnebril

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
beresterk

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Wat heb je geleerd?