Hfdst 2 Ons beeld van criminaliteit

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Uitleg 2.1

Is criminaliteit een maatschappelijk probleem?

Wat zijn de gevolgen van criminaliteit?

Is criminaliteit een maatschappelijk probleem?

1. Veel mensen hebben er last van

2. Verschillende meningen 

3. Media publiceert er veel over

4. Politiek probleem

Hoofdvragen 2.1:

Waarom is criminaliteit een maatschappelijk probleem? 

Begrippen:

• Sociaal probleem
• Publiek probleem 
• Politieke agenda
• Materiële gevolgen
• Immateriële gevolgen
• Morele verontwaardiging
• Normvervaging
• Eigenrichting 

Een maatschappelijk probleem

Leg aan de hand van de 4 kenmerken uit waarom criminaliteit een maatschappelijk probleem is.

- Het is een sociaal probleem, want....

- Er bestaan verschillende meningen over de oplossing van het probleem, want...

- Het kan door gezamenlijke actie of door de politiek worden opgelost, want...

- Het vraagstuk krijgt aandacht van de media, want...

Dat criminaliteit een sociaal probleem is, blijkt uit de vele materiële gevolgen:

 

• De kosten die je maakt als je zelf slachtoffer bent;
  
• De hogere prijzen voor producten of diensten;
  
• De kosten voor de bestrijding van criminaliteit.
  

Criminaliteit - Maatschappelijk probleem

Daarnaast zijn er veel immateriële gevolgen:

• Gevoelens van angst en onveiligheid;
  
• Gevoelens van morele verontwaardiging;
  
• Er kan normvervaging optreden;
  
• Het vertrouwen in de politiek en de overheid neemt af;
  
• Criminaliteit is een bedreiging van de rechtsstaat; Hierdoor stijgt ook het gevaar van eigenrichting (voor eigen rechter spelen)

Criminaliteit - Maatschappelijk probleem

Uit onderzoek blijkt dat mensen vaak gevoelens van onveiligheid hebben.

Nieuwsmedia berichten regelmatig over zware misdrijven.

Dat trekt veel lezers en kijkers aan, omdat het sensationeel nieuws is.

Hierdoor kan een verkeerd beeld over criminaliteit ontstaan.

Media hebben dus veel invloed op de beeldvorming en daarmee ook op de publieke opinie rond criminaliteit.

2.2 Ons beeld van criminaliteit

Gevoelens van onveiligheid

• Versterkt door de media. Waarom?
• Sensatie!

Meten van criminaliteit

Politiestatistieken
Slachtofferonderzoek
Daderonderzoek

De politie registreert alle misdrijven die door burgers zijn aangegeven of door de politie zijn ontdekt.
- niet alles wordt aangegeven
- selectieve opsporing

Slachtoffers wordt gevraagd of ze ooit slachtoffer zijn geweest van een misdrijf

In zo'n enquete wordt gevraagd of mensen iets strafbaars hebben gedaan (anoniem).

Manieren om criminaliteit te meten 

1. Politiestatistieken 

Cijfers over strafbare feiten die bekend zijn bij de politie 

2. Slachtofferonderzoek 

Mensen ontvangen bijvoorbeeld een enquête waarin ze kunnen aangeven of ze slachtoffer zijn geweest van bepaalde misdrijven 

3. Daderonderzoek

Hierbij ontvangen mensen ook een enquête, maar kunnen zij zelf invoeren of ze wel of niet een delict hebben gepleegd 

Politiestatistieken 

niet volledig:

• Sommige delicten worden niet ontdekt
• Er kan sprake zijn van een lage aangiftebereidheid
• Selectieve opsporingsacties              

Politiestatistiek registreert niet alles.

• Sommige delicten worden niet ontdekt
• Er kan sprake zijn van een lage aangifte bereidheid
• Soms zijn er grote selectieve opsporingsacties  

Het derde onderzoek is de Veiligheidsmonitor. 

Doel is om te weten te komen hoe veilig Nederlanders zich voelen 

en waar gevoelens van onveiligheid vandaan komen.

2.2 Ons beeld van criminaliteit

Veiligheidsmonitor 

Elke 2 jaar wordt via een enquête aan burgers gevraagd hoe veilig ze zich voelen. Er wordt gevraagd of :

• burgers slachtoffer zijn geweest (slachtofferenquête) 
• of burgers respectloos en/of overlastgevend gedrag hebben ervaren 
• hoe burgers het werk van politie ervaren 

uitleg