4.5: Romeinen en Germanen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

4.5: Romeinen en Germanen

Aan het einde van deze les:

... weet je hoe de Rijn de noordelijke grens van het rijk werd.

... leer je hoe de Romeinen het leven in Zuid-Nederland beïnvloedde.

Herhaling 4.4

1

2

3

4

5

6

De Romeinen onderwierpen Judea.

Joden bouwden synagogen in het hele rijk.

Joden kwamen in opstand tegen de Romeinen

Joden kwamen in het hele rijk terecht.

Joden moesten hoge belastingen betalen.

Joden werden door Romeinen verjaagd en als slaaf 

afgevoerd.

Wat was de reden dat Joden zo slecht behandeld werden door de Romeinen?

1. Ze aanbaden de verkeerde goden.
2. Ze wilden niet de Romeinse goden aanbidden.
3. De Keizer had een hekel aan Joden
4. Ze hadden niet genoeg geld voor de belastingen.

4.5: Romeinen en Germanen:

in deze paragraaf leer je:

• hoe de Rijn de noordelijke grens van het rijk werd.
• welke invloed de Romeinen hadden op het leven in Zuid-Nederland.

Kenmerkend aspect:  de verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur en de confrontatie (botsing) met de Germaanse cultuur.

Voor de komst van de Romeinen is Nederland....

• een moeilijk begaanbaar gebied vol moerassen en bossen.
• een landbouwsamenleving
• Zuid- Nederland: hier wonen de Kelten (Galliërs)
• ten Noorden van de Rijn: hier wonen de  Germanen.

Romeinen in Nederland

Kelten onderworpen door Julius Ceasar, na een opstand vragen de Romeinen Germaanse Bataven zich in het gebied tussen de Maas en de Rijn te vestigen. 

De Rijn als grens:

Germanen zijn te sterk voor de Romeinen. Er komt een einde aan de Romeinse expansie (uitbreiding) De Rijn wordt de grens van het rijk.  De Romeinen sluiten een bondgenootschap met de Bataven.

Limes:

Limes: versterkte noordgrens van het Romeinse Rijk.

grenzen: natuurlijke grenzen --> bergen, rivieren enz.

grenzen die door mensen zijn gemaakt: bijv. met versterkte legerplaatsen, of lijnen die met lineaal getrokken zijn.

Romeinse invloed:

• oprichting landbouwbedrijven
• stichtten van steden (Utrecht, Nijmegen, Maastricht)
• Romanisering
• Einde van de prehistorie in Zuid-Nederland, Romeinen leren de bewoners van Zuid-Nederland schrift kennen.

1.

2.

3.

4.

5.

Bataven vestigden zich in het gebied

Kelten kwamen in opstand

Kelten werden door Romeinen vermoord, verdreven of afgevoerd.

Romeinen veroverden Zuid- Nederland

Romeinen vroegen Germanen om zich in het gebied te vestigen.

De Bataafse opstand.

• Ik ga het verhaal voorlezen over de Bataafse opstand.

•  Jullie maken de vragen die op het bord komen te staan.
  

De onthoofding van Julius Paulus en de gevangenneming van Claudius Civilis. Het onthoofde lichaam van Julius Paulus ligt op de vloer tussen enkele Romeinse soldaten, links bergt de beul zijn bijl op. Op de voorgrond wordt Claudius Civilis door soldaten weggevoerd.   

Wat was voor Civilis de motivatie om wraak te nemen op de Romeinen?

1. Hij wilde keizer worden
2. Hij was van zijn troon afgestoten
3. Ze hadden de verkeerde goden volgens hem.
4. Zijn broer Paulus was vermoord.

Hoeveel Romeinen hadden zich tot nu toe tot keizer uitgesproken na de dood van Keizer Nero?

1. 1
2. 3
3. 2
4. 4

De samenzwering van Julius Civilis met de Bataven in het Schakerbos. Julius Civilis zit met medestanders aan een maaltijd aan een lange tafel in het bos bij nacht.

Waarom denk je dat zoveel Bataafse edelen Civilis volgden?

Brinio wordt door de Cananefaten tot veldheer benoemd en op het schild geheven. Brinio staande op een schild in het midden van een menigte, in de verte een brandend kasteel.

De Bataven verslaan de Romeinen bij de Rijn. Veldslag met op de voorgrond twee verslagen Romeinse soldaten en een paard, daarachter de oprukkende legers van de Batavieren.

Wat is de reden dat de Romeinen 2 veldslagen verliezen?

1. Germaanse hulptroepen verlieten de strijd.
2. De Romeinen hadden de Bataven zwaar onderschat.
3. De Romeinen werden verraden.
4. De goden stonden aan de kant van de Bataven.

De Bataven sluiten de Romeinen bij Vetera in. Op de voorgrond wordt een gewonde soldaat verzorgd en neemt een andere krijger afscheid van zijn familie.

Hoe wisten de Bataven het kasteel Vetera te veroveren?

1. Een Romeinse generaal werd door zijn eigen mannen vermoord.
2. Ze wisten het kasteel uit te hongeren.
3. Ze bestormden het kasteel.
4. Ze maakten belegeringsgeschut (Katapulten)

De belegering van Vetera door de Batavieren onder bevel van Claudius Civilis. Gezicht in het legerkamp van de belegeraars waar een groep soldaten zich rond een vuur heeft verzameld.

Na de val van Vetera laat Claudius Civilis zijn haar knippen, terwijl zijn zoontje met pijl en boog enige gevangenen doodt.

Waardoor kregen de Romeinen de bovenhand in de strijd?

1. De Bataven waren vermoeid geraakt door de strijd.
2. Het was winter geworden.
3. Een nieuwe legermacht werd vanuit Rome gestuurd met een nieuwe generaal.
4. De Goden stonden aan hun kant.

De bijeenkomst van de Galliërs te Reims. Velentinus, de aanvoerder van de Belgen, probeert de Galliërs over te halen mee te doen aan de strijd tegen de Romeinen. De Galliers kiezen echter voor vrede met de Romeinen.

Tijdens een veldslag buiten een stad wordt Valentinus, aanvoerder van de Belgen, krijgsgevangen gemaakt. Links vechtende ruiters en voetsoldaten.

De Romeinen onder Cerealis verslaan Julius Civilis door het verraad van een Batavier. Een man verraadt de Batavieren aan een Romeinse officier te paard in het oprukkende leger.

Wat zijn de redenen dat Civilis de opstand verliest?

1. Civilis moest zich terugtrekken
2. het lukte hem niet Vetera opnieuw te bezetten.
3. De Romeinse generaal plunderde het thuisland
4. Hij stierf onverwachts.

De vredesonderhandelingen tussen Claudius Civilis en Cerealis. De bevelhebbers naderen elkaar op een deels verwoeste brug over een rivier buiten een stad.

Hoe denk jij dat het geëindigd is voor Civilis?

Hadden de Germanen een goede relatie met de Romeinen? Ja/nee waarom wel/niet?