H4 - P2 - Regenten en vorsten week 2, een wereldeconomie (les 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 2

- Ophalen kennis leerdoel 1-3 (samen)

- Nieuwe kennis leerdoel 4 en 5 (samen)

- Zelfstandig werken aan opdrachten uit het boek en je samenvatting.

-korte test

Deze les

Kenmerkend aspect 

• Wereldwijde handelscontacten, 
• handelskapitalisme,    
• en het begin van een wereldeconomie

wereldeconomie:

economie die bestaat uit verschillende werelddelen die door handel met elkaar verbonden zijn

Handelskapitalisme

economisch systeem waarbij ondernemers zich met handel bezighouden en waarvan zij een deel van hun winst investeren in hun onderneming

Wat was de aanleiding voor de ontdekkingsreizen? (tijdvak 5)

1. De val van Constantinopel verminderde de toegankelijkheid tot het Aziatische handelsnetwerk
2. de technische vooruitgang bij de bouw en navigatie van schepen
3. de wil om vreemde volken te bekeren tot het christelijke geloof
4. Na eeuwen van lockdown kon je weer reizen.

Wat gebeurde er in 1588?

1. Republiek der 7 verenigde Nederlanden werd uitgeroepen.
2. Er was een beeldenstorm.
3. Alteratie van Amsterdam
4. Val Antwerpen

Waar of niet waar?
De bestuurders van de Republiek besloten dat alle kleine compagnieën moesten samenwerken in één groot bedrijf. (compagnie)

1. Waar
2. Niet waar

De VOC had een monopoliepositie

1. waar
2. niet waar

Wat is een monopolie (in de context van tijdvak 6)

1. Een bordspel
2. Een ziekte waar slaven dood aan gingen
3. recht dat alleen jij iets mag verkopen
4. een bedrijf dat handelt in Indonesie.

Van wanneer tot wanneer is tijdvak 6?

1. 1400-1500
2. 1500-1600
3. 1600-1700
4. 1700-1800

Welke gevaren waren er op zee

De VOC had een aantal rechten. Wat zijn rechten van de VOC? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. De VOC mocht oorlog voeren
2. De VOC mocht verdragen sluiten
3. De VOC mocht forten bouwen
4. De VOC mocht als enige handel drijven met Nederlands-Indië

Hoe noem je het economisch systeem waarbij kooplieden zich bezig houden met handel en nijverheid en een deel van de winst investeren?

1. Handelskapitalisme
2. Wereldeconomie
3. VOC
4. Wereldse handel

Waarom werd de VOC opgericht?

Leerdoel 4 & 5

4 Leg uit dat door de ontdekkingsreizen er uiteindelijk een wereldeconomie ontstond.  

5 Welke rol speelde de WIC in de internationale handel? Geef ook aan wat het doel van de WIC was en waarom juist in die tijd?  

Lees: Het begin van een wereldeconomie

leerdoel 4

Leg uit dat door de ontdekkingsreizen er uiteindelijk een wereldeconomie ontstond.  

ontdekkingsreizen (tv5)

in bezit genomen gebieden en factorijen (tv 6)

De wereldeconomie

De wereldeconomie

Door alle handel onstond een wereldeconomie en konden producten overal terecht komen.

Wereldeconomie

• Wereldeconomie: Een economie waarin landen van over de hele wereld producten aan elkaar verkopen.
  

• Handel tussen Europa, Azie, Afrika en Amerika

Wereldeconomie  en concurrentie

- Acte van Navigatie 1651

Hierdoor zeeoorlogen tussen de Republiek en Engeland

- Na de Tweede Engelse Zeeoorlog (1665-1667), Vrede van Breda:
Engeland kreeg Nieuw-Amsterdam (het latere New York) en Nederland kreeg in ruil daarvoor Suriname

SIC FINES NOSTROS, LEGES TVTAMVR, ET VNDAS

Je ziet de Leo Batavus, de Nederlandse leeuw. Wat wilde de Republiek met deze penning laten zien?

Nieuw-Amsterdam

De stad New York is door Nederlanders gesticht. Het werd toen Nieuw Amsterdam genoemd. later werd deze stad geruild tegen de kolonie Suriname. De Engelsen veranderden de naam naar New York.

Antwoord leerdoel 4

De wereldwijde handelscontacten die de handelskapitalistische compagnieën aanknoopten, vormden het begin van de wereldeconomie. In de 17e eeuw raakten (werelddelen) gebieden over de hele wereld door handel met elkaar verbonden.

Stapelmarkt

Een stapelmarkt is een plaats waar producten van over de hele wereld naartoe vervoerd werden om te worden doorgevoerd of voor een bepaalde tijd te worden opgeslagen.

handelskapitalisme

Economisch systeem waarbij de kooplui dankzij hun kapitaal het productieproces controleren, grote winsten maken in de internationeale handel en hun kapitaal verder vergroten.

oostzeegebied (graan en hout)

leerdoel 5

Welke rol speelde de WIC in de internationale handel? Geef ook aan wat het doel van de WIC was en waarom juist in die tijd?  

1602 De VOC (Verenigde Oost Indische compagnie) richtte zich vooral op Azie. (rond)

1621 Voor de handel rondom de Atlantische oceaan werd de WIC gericht opgericht. (driekhoek)

West Indische Compangie (1621)

• Kaapvaart
• Handel in tot slaaf gemaakten (driehoekshandel - transatlantische slavenhandel) 
•  Goud, ivoor 
• Suriname, Antillen, Nieuw-Amsterdam
• In totaal verhandelden 600.000 tot slaaf gemaakten

Voorbeeld: Plantagekolonie Suriname

1667: WIC ruilt Nieuw-Amsterdam (New York) tegen Suriname met Engelsen.

• Nederland koloniseert het vruchtbare land > plantages
  
• WIC > Afrikaanse slaven naar Suriname > goedkoop, veel geld te verdienen aan plantageproducten.

Oprichting WIC 1621

Verschil VOC / WIC

Antwoord leerdoel 5

De WIC speelde een kleinere rol in de internationale handel. Op en rondom de Atlantische Oceaan waren namelijk vooral Spanjaarden, Portugezen, Engelsen en Fransen actief. De WIC richtten zich op het kapen van Spaanse schepen (80jarige oorlog) en de handel in tot slaaf gemaakten (transatlantische-slavenhandel).  

Huiswerk

Werk aan je weektaak (samenvatting)

+ Maak de vragen  6/7/8

14/15 en 16

+ maak de opdracht over JP Coen

De WIC voer naar

1. Zuid-Amerika
2. Azië
3. Scandinavië
4. Noord-Amerika

WIC is opgericht in

1. 1702
2. 1602
3. 1721
4. 1621

Wat betekent 'wereldeconomie'

1. Contact en handel met alle werelddelen
2. Alle werelddelen samen
3. Contact met alle werelddelen
4. Handel met alle werelddelen

Stapelmarkt?

1. Plek waar producten werden opgeslagen en verhandeld werden
2. Markt waar producten werden verkocht
3. Onderduikadres
4. plek waar producten werden opgeslagen

Een wereldeconomie

1. Tijdvak 5
2. Tijdvak 6

Wat waren de handelsproducten van de 'Oostzeehandel'?

1. Slaven
2. Specerijen
3. Hout en graan
4. Suiker, koffie en tabak

Wat past NIET bij de WIC?

1. 1621
2. Slavenhandel
3. Monopolie
4. Specerijen

WIC stond voor?

1. Verenigd Oost-Indische Compagnie
2. West-Indische Compagnie
3. West Indiaanse Gemeenschap
4. West Indonesische Compagnie

Wat is het verschil tussen de WIC en de VOC?

Het standbeeld moet blijven /weg want: