les 1

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Afzet

Inkoopprijs

Brutowinstopslag

BTW

Consumentenprijs

Concrete markt

Abstracte markt

Nettoresultaat

aanbod

vraag

PRODUCEREN

• je gaat  6 minuten in sti

En nu?

je gaat 15 minuten in stilte werken 

Begin met de opdrachten van de Weet je het nog

Ben je daarmee klaar dan kun je §3.1 doornemen en

de opdrachten maken van deze paragraaf (blz 74-77).

Weet je het nog?                THEORIE

Het produceren van goederen en diensten gebeurt door bedrijven en de overheid. 

Om de verkoopprijs te berekenen tel je er de brutowinst opslag bij op.

Daarboven komt nog de btw. Dan heb je de consumentenprijs; de prijs die de consument uiteindelijk betaald.

De opbrengst van alles wat je verkoopt is de omzet. Deze kan stijgen door een hogere afzet of door een hogere prijs.

Zijn de opbrengsten hoger dan de kosten dan is je nettoresultaat een nettowinst.

Op de markt komt het aanbod van producenten samen bij de vraag naar producten.

Olie-, graan- en woningmarkt zijn voorbeelden van abstracte markten, ga je bloemen kopen op de markt dan ga je naar een concrete markt

Opdracht 1

Juiste beweringen:

• als een loodgieter een kraan repareert, is dat productie

!

Opdracht 2 + 3

Voorbeelden van diensten door de overheid:

• onderwijs, politie, gezondheidszorg, brandweer

1. producenten
2. concrete
3. abstracte

Opdracht 4

Deelmarkten: koopwoningen, huurwoningen, appartementen, nieuwbouwwoningen, vanaf 

€ 500.000,-

Veel vraag, weinig aanbod: de prijzen zullen stijgen.

Mensen gaan opbieden (om het huis maar te kunnen kopen)

Opdracht 5

Afzet	Prijs	Omzet	Berekening
450	€ 12,-	€ 5.400,-	afzet x prijs
180	€ 6,50	€ 1.170,-	omzet / afzet
3.200	€ 1,95	€ 6.240,-	omzet / prijs

Opdracht 6

Prijzen omhoog

Minder klanten

Toch meer omzet: als de prijs naar verhouding (%) meer steeg dan het aantal klanten afnam (in %), dan kan de omzet alsnog stijgen.

Opdracht 7

Omzet per jaar: 9100 x 126 = € 1.146.500,-

Omzet per maand: 1146500 / 12 = € 95.550,-

Gemiddelde afzet per week: 9100 / 52 = 175 paar sneakers.

Opdracht 8

Brutowinst: 289 - 169 = € 120,-

Brutowinstopslag in procenten van de inkoopprijs:

120 / 169 x 100 = 71%

Opdracht 9

Verkoopprijs         € 289,00

btw 21%              €   60,69 (289 x 0,21)

Consumentenprijs € 349,69

De btw is niet voor de winkelier, maar moet worden afgedragen aan de belastingdienst. Dus is voor de winkelier niet van belang!

Opdracht 10

verkoopprijs	btw-tarief	consumentenprijs	berekening
€ 2,12	9%	€ 2,31	2,12 x 1,09
€ 90,49	21%	€ 109,49	90,49 x 1,21

Opdracht 11

1. inkoopprijs + brutowinstopslag = verkoopprijs
2. ander woord voor verkoopopbrengst = omzet
3. het maken van goederen en diensten = produceren
4. het verkochte aantal producten = afzet
5. een supermarkt is een concrete markt
6. belasting over de toegevoegde waarde = btw
7. de oliemarkt is een abstracte markt

§3.1 Wat zijn de kosten?

• welke productiefactoren zijn er
• wat is het verschil tussen vaste en variabele kosten​
• hoe berekent​je de kostprijs van een product 
• hoe bereken je de consumentenprijs 

Steeds meer waard

Toegevoegde waarde = extra waarde die ontstaat doordat een bedrijf een product bewerkt.​

Om te produceren gebruik je productiefactoren.​

Degene die een productiefactor levert, ontvangt daarvoor een beloning. ​

 

Het totaal van de beloningen = de totale toegevoegde waarde.​

productiefactor	beloning
Kapitaal	rente (geld) huur (gebouw)
Arbeid	loon
Natuur	pacht ( huur land)
Ondernemerschap	winst

Variabele kosten

veranderen bij meer of minder productie 

• kosten voor grondstoffen
• loonkosten voor flexwerkers

Vaste kosten

blijven gelijk bij meer of minder productie 

• huur
• afschrijvingskosten 

Nieuwe productiemiddelen kopen

Investeren = geld besteden aan productiemiddelen, zoals kapitaalgoederen (machines, transportmiddelen)​
Afschrijving = jaarlijkse waardevermindering van de kapitaalgoederen 

Afschrijving per jaar: (aanschafwaarde - restwaarde) / aantal jaar

Kosten van één product

Kostprijs per product = gemiddelde kosten voor het maken van één product.

(vaste kosten + variabele kosten) / aantal producten

Consumentenprijs

Verkoopprijs = inkoopprijs + brutowinstopslag​

Brutowinstopslag (brutowinstmarge) bestaat uit kosten en winst voor de detaillist. ​

Consumentenprijs = verkoopprijs + 9% of 21% btw

Van consumentenprijs naar verkoopprijs

Prijs excl btw = prijs inclusief btw / 121 x 100

                  of  prijs inclusief btw / 109 x 100

21%

9%

• je gaat  6 minuten in sti

En nu?

je gaat 10 minuten in stilte werken 

Begin met de opdrachten van §3.1  (blz 74-77).

Als je klaar bent kun je starten aan §3.2