Demografisch transitiemodel

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Demografisch transitiemodel

Wat is het demografisch transitiemodel ook alweer?

Wat is het verband tussen welvaart en natuurlijke bevolkingsgroei? Maak een hoe-hoe zin.

Demografisch transitiemodel

Het demografisch transitiemodel is een model dat de overgang (=transitie) binnen een bepaald gebied/land beschrijft van hoge geboorte- en sterftecijfers naar lage geboorte- en sterftecijfers. 

De oorzaak is economische ontwikkeling.

Bevolkingsgroei

Twee vormen:

Natuurlijke bevolkingsgroei: Geboortecijfer - sterftecijfer

Sociale bevolkingsgroei: Vestiging - vertrek

Demografisch transitiemodel

Fase 1: geïsoleerde stammen:

Hoog geboortecijfer: mensen krijgen veel kinderen

Maar ook: hoog sterftecijfer --> mensen worden niet oud en niet alle kinderen worden volwassen

De totale bevolking is niet groot en blijft ongeveer stabiel

Fase 2: periferie

Sterftecijfer gaat dalen door verbeterde gezondheidszorg

Geboortecijfer blijft hoog 

(bijv. doorgewenning van vroeger/ omdat kinderen helpen op het platteland)

--> gevolg: groeiende bevolking

Fase 3: semi-periferie

Sterftecijfer blijft dalen

Ook geboortecijfer gaat nu dalen

Dit komt bijv. doordat mensen rijker worden, daardoor meer mensen + meisjes naar school gaan en carrière maken, invloed van religie wordt kleiner, mensen wonen vaker in de stad en hier is minder ruimte voor veel kinderen, toegang tot anticonceptie, etc. 

Wat zijn de oorzaken voor het afnemend geboortecijfer?

• Urbanisatie > er zijn dus minder kinderen nodig om op het platteland te werken
  
• Door toename welvaart kunnen mensen een pensioen opbouwen, kinderen zijn dus niet meer nodig als oudedagvoorziening
  
• Emancipatie vd vrouw > werken en studeren > later kinderen, later trouwen en daardoor ook minder kinderen
  
• Invloed van religie wordt kleiner
  
• Overheidscampagnes om de bevolkingsgroei te remmen

Urbanisatie is de trek van het platteland naar de stad

Fase 4: centrumlanden

Geboortecijfer blijft dalen, sterftecijfer is ook laag

De bevolking is de afgelopen fases gegroeid en is dus nog groot. 

Fase 5: toekomstbeeld?

De verwachting is dat in de rijke landen het sterftecijfer laag blijft (mensen worden ouder/vergrijzing) en dat het geboortecijfer alleen maar blijft dalen --> we komen dan in een bevolkingskrimp terecht!

Demografische druk

Het niet-actieve deel van de bevolking (0-19 jaar en >65 jaar) als percentage van de actieve bevolking (20-65 jaar)

--> hoe veel mensen in de actieve leeftijd (19-65) moeten werken/zorgen voor de jongeren en/of ouderen?

Demografische druk

Rijke landen: grijze druk

Arme landen: groene druk

Tot welke groep behoort land A

1. Centrum
2. Semi-periferie
3. Periferie

Bevolkingspiramides

Welk probleem heeft land A?

Welk probleem heeft land B?

Oplossing?

--> in de volgende slide antwoord op even!

Wat is het probleem van land A?
Wat is het probleem van land B?
Oplossing?

Waar is de demografische druk hoog?

1. Nederland
2. Ghana
3. Nederland en Ghana
4. Geen van beide

Hoe verder in het demografisch transitiemodel, hoe ... de economie

1. slechter
2. beter

Een piramide bevolkingsmodel hoort bij fase ..... van het demografisch transitiemodel

1. fase 1
2. fase 2
3. fase 3
4. fase 4

In welke fases van het demografisch transitiemodel staan de twee rondjes

1. Fase 1 en 2
2. Fase 1 en 3
3. Fase 2 en 4
4. Fase 3 en 4

Welk onderdeel kun je niet aflezen in het demografisch transitiemodel?

1. Geboortecijfer
2. Sterftecijfer
3. Levensverwachting
4. Geboorteoverschot

Wat is geen kenmerk van fase 2 van het demografisch transitiemodel?

1. het geboortecijfer daalt
2. het sterftecijfer daalt
3. de bevolkingsomvang neemt toe
4. er is minder kindersterfte

Bij welke fase van het demografisch transitiemodel past de volgende bevolkingsdiagram?

1. fase 1
2. fase 2
3. fase 3
4. fase 4

In welke fase van het demografisch transitiemodel bevindt China zich nu?

1. Fase 1
2. Fase 2
3. Fase 3
4. Fase 4

2 beweringen:
1. In het demografisch transitiemodel
gaat het om de sociale bevolkingsgroei
2. Landen als Brazilië zitten aan het einde van fase 3 van het demografisch transitiemodel

1. Beide beweringen zijn juist
2. Beide beweringen zijn onjuist
3. Bewering 1 is juist, 2 onjuist
4. Bewering 1 is onjuist, 2 juist