§ 1.3 prijselasticiteit

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

§ 1.3 Prijselasticiteit

Hoe reageert de gevraagde hoeveelheid op een prijsverandering?

Kernwoorden:

- (volkomen) prijsinelastisch

- prijselastisch

- elasticiteit en omzet

Prijselastisch & prijsinelastisch

Als de prijs van een goed stijgt, zal de gevraagde hoeveelheid (bijna altijd) .........................

De mate waarin consumenten reageren op een prijsverandering, verschilt per product.

Prijselastisch & prijselastisch

Als de prijs van een goed stijgt, zal de gevraagde hoeveelheid (bijna altijd) dalen.

De mate waarin consumenten reageren op een prijsverandering, verschilt per product.

Er zijn 4 mogelijkheden:

  

1) De gevraagde hoeveelheid reageert niet op een prijsverandering.

• Dit is een volkomen prijsinelastische vraag.
  
• Voorbeelden: .............................................................................
  

2) De gevraagde hoeveelheid reageert niet sterk op een prijsverandering.

• D.w.z. als de prijs met een bepaald percentage verandert, verandert de gevraagde hoeveelheid met een kleiner percentage. 
• Dit is een prijsinelastische vraag. 
• Het gaat hier om goederen die voorzien in de primaire levensbehoefte. 
  

3) De gevraagde hoeveelheid reageert sterk op een prijsverandering.

• D.w.z. als de prijs met een bepaald percentage verandert, verandert de gevraagde hoeveelheid met een groter percentage.  
  
• Dit is een prijselastische vraag. 
  
• Het gaat hier om luxe goederen. 
  

4) Als de prijs stijgt, wordt er meer van dit goed gekocht. 

• Dit heet een Giffen-goed. 
  
• Giffen ontdekte dat wanneer prijs van brood steeg, men (armere mensen) minder budget over hadden om vlees te kopen, waardoor men maar wat meer brood ging kopen. 
  

Waarde elasticiteit

Of iets (volkomen) prijsinelastisch of prijselastisch is, kun je uitrekenen met de volgende formule:

Prijselasticiteit van de vraag (Ev) =

Volkomen inelastisch

De waarde van Ev bij een volkomen prijsinelastische vraag:

Procentuele verandering gevraagde hoeveelheid is altijd 0; Ev = ......

Volkomen inelastisch

De waarde van Ev bij een volkomen prijsinelastische vraag:

Procentuele verandering gevraagde hoeveelheid is altijd 0; Ev = 0

Inelastisch

De waarde van Ev bij een prijsinelastische vraag: 

• procentuele verandering gevraagde hoeveelheid is ..............................................................................................de procentuele verandering van de prijs.
  
• Bijv.: prijs 10%↑ en vraag 5%↓; Ev = ...................................
  
• Ev ligt dus tussen ...... en ......
  

Inelastisch

De waarde van Ev bij een prijsinelastische vraag:

procentuele verandering gevraagde hoeveelheid is kleiner dan de procentuele verandering van de prijs.

Bijv.: prijs 10%↑ en vraag 5%↓; Ev = -5% / 10% = -0,5

Ev ligt dus tussen -1 en 0

Elastisch

De waarde van Ev bij een prijselastische vraag:

• procentuele verandering gevraagde hoeveelheid is ........................................................................................... procentuele verandering van de prijs.
  
• Bijv.: prijs 10%↑ en vraag 20%↓; Ev = .............................
  
• Ev is dus altijd .................................................................
  

Elastisch

De waarde van Ev bij een prijselastische vraag:

procentuele verandering gevraagde hoeveelheid is groter dan procentuele verandering van de prijs.

Bijv.: prijs 10%↑ en vraag 20%↓; Ev = -20% / 10% = -2

Ev is dus altijd kleiner dan -1

Giffen-goed

• Als prijs stijgt, zal de gevraagde hoeveelheid ........................................ . 
  
• Ev is dus altijd groter dan ..... . 
  

Giffen-goed

Als prijs stijgt, zal de gevraagde hoeveelheid stijgen.

Ev is dus altijd groter dan 0.

Schematisch:

Voorbeeld 1

De prijs van een goed daalt met 5%. 

De gevraagde hoeveelheid stijgt met 2%.

Hoe groot is de elasticiteit?

.................................................................................................

Voorbeeld 1

De prijs van een goed daalt met 5%. 

De gevraagde hoeveelheid stijgt met 2%.

Hoe groot is de elasticiteit?

Ev = 2% / -5% = -0,4

Voorbeeld 2

Van een product is de vraagcurve als volgt: qv = -2p + 10

Stel dat de prijs stijgt van p = 1 naar p = 2.

Hoe groot is de prijselasticiteit van de vraag?

Ev = 

Voorbeeld 2

Van een product is de vraagcurve als volgt: qv = -2p + 10

Stel dat de prijs stijgt van p = 1 naar p = 2.

Hoe groot is de prijselasticiteit van de vraag?

Ev = -25% / 100% = -0,25

Voorbeeld 3

Gegeven is dat de prijselasticiteit -2 is. Verder is gegeven dat de prijs stijgt met 20%. Met hoeveel procent zal de gevraagde hoeveelheid afnemen?

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Voorbeeld 3

Gegeven is dat de prijselasticiteit -2 is. Verder is gegeven dat de prijs stijgt met 20%. Met hoeveel procent zal de gevraagde hoeveelheid afnemen?

-2 = procentuele verandering gevraagde hoeveelheid / 20%

procentuele verandering gevraagde hoeveelheid = 

-2 x 20% = -40%

Oefensom

Van een product is de vraagcurve als volgt: qv = -2p + 10

a) Teken deze vraaglijn.

Stel dat de prijs stijgt van 

p = 3 naar p = 4.

b) Hoe groot is de prijselasticiteit van de vraag?

Elasticiteit en omzet

De waarde van de elasticiteit zegt iets over of de omzet zal toe- of afnemen bij een prijsstijging of –daling.

Voorbeeld

De elasticiteit van de vraag is gelijk aan -2. De prijs was €10 en stijgt met 10%. De gevraagde hoeveelheid was 100.

Voorbeeld

De elasticiteit van de vraag is gelijk aan -2. De prijs was €10 en stijgt met 10%. De gevraagde hoeveelheid was 100.

De omzet daalt, want de gevraagde hoeveelheid zal procentueel meer afnemen dan dat de prijs procentueel stijgt. 

Dit komt omdat er sprake is van een elastische vraag.

• Bij een elastische vraag zal een prijsstijging leiden tot een ....................................................... van de omzet, omdat de procentuele stijging van de prijs ........................................ is dan de procentuele daling van de gevraagde hoeveelheid.
  

• Bij een inelastische vraag zal een prijsstijging leiden tot een ......................................... van de omzet, omdat de procentuele stijging van de prijs ..................................... is dan de procentuele daling van de gevraagde hoeveelheid. 
  

• Bij een inelastische vraag zal een prijsdaling leiden tot een ................................................. van de omzet, omdat de procentuele daling van de prijs ....................................... is dan de procentuele stijging van de gevraagde hoeveelheid. 
  

• Bij een elastische vraag zal een prijsdaling leiden tot een ............................ van de omzet, omdat ................................ .............................................................................................................................................................................................................................................................................................

De omzet daalt, want de gevraagde hoeveelheid zal procentueel meer afnemen dan dat de prijs procentueel stijgt. 

Dit komt omdat er sprake is van een elastische vraag.

• Bij een elastische vraag zal een prijsstijging leiden tot een daling van de omzet, omdat de procentuele stijging van de prijs kleiner is dan de procentuele daling van de gevraagde hoeveelheid.
  

• Bij een inelastische vraag zal een prijsstijging leiden tot een stijging van de omzet, omdat de procentuele stijging van de prijs groter is dan de procentuele daling van de gevraagde hoeveelheid. 
  

• Bij een inelastische vraag zal een prijsdaling leiden tot een daling van de omzet, omdat de procentuele daling van de prijs groter is dan de procentuele stijging van de gevraagde hoeveelheid. 
  

• Bij een elastische vraag zal een prijsdaling leiden tot een stijging van de omzet, omdat de procentuele daling van de prijs kleiner is dan de procentuele stijging van de gevraagde hoeveelheid.
  

Vraaglijn & elasticiteit

De plaats op de vraaglijn bepaalt of iets elastisch of inelastisch is.

Voorbeeld

Stel dat de prijs daalt van 

4 naar 3. 

Wat gebeurt er met de omzet? 

.....................................................

.....................................................

..................................................................................................................................................................................................

Voorbeeld

Stel dat de prijs daalt van 

4 naar 3. 

Wat gebeurt er met de omzet? 

De vraag is elastisch. Als de prijs 

daalt, is de procentuele stijging 

van de gevraagde hoeveelheid groter dan de procentuele daling van de prijs. De omzet zal dus stijgen. 

Kruislingse prijselasticiteit

De vraag naar een goed kan ook afhangen van de prijs van een ander goed.

Er zijn twee mogelijkheden:

• Als prijs van goed A stijgt, stijgt vraag naar goed B. 
  
• Dit zijn substitutiegoederen: 
  
• Goederen die ongeveer dezelfde behoefte vervullen. 

• Als prijs van goed A stijgt, daalt vraag naar goed B. 
  
• Dit zijn complementaire goederen: 
  
• Goederen die bij elkaar horen (elkaar aanvullen). 
  

Hoe sterk de gevraagde hoeveelheid van een goed afhangt van de prijs van een ander goed, komt tot uitdrukking in de kruislingse prijselasticiteit:

Bij substitutiegoederen is de waarde van Ekv altijd .................

................................................

Bij complementaire goederen is de waarde van Ekv altijd ...................................... .

Hoe sterk de gevraagde hoeveelheid van een goed afhangt van de prijs van een ander goed, komt tot uitdrukking in de kruislingse prijselasticiteit:

Bij substitutiegoederen is de waarde van Ekv altijd positief.

Bij complementaire goederen is de waarde van Ekv altijd negatief.