signaalwoorden & tekstverband 2F KZO2A

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Nederlands

Signaalwoorden (voegwoorden) & tekstverband

Programma

• Terugblik verwijswoorden
• Theorie signaalwoorden
• Schrijfopdracht brief Airfly
• Afsluiter

Verwijswoorden samengevat

Kies het juiste verwijswoord:

mannelijk/vrouwelijk? Kijk in het woordenboek.

het-woorden (onzijdig)	het, zijn	dat, dit
de-woorden (mannelijk)	hij, hem, zijn	die, deze
de-woorden (vrouwelijk)	zij/ze, haar	die, deze
meervoud	zij/ze, hen, hun	die, deze

Met betrekkelijke voornaamwoorden verwijs je naar woorden die eerder in de tekst staan.

Het-woorden  enkelvoud         De-woorden enkelvoud of meervoud

Dit/ dat                                      Die/ deze

Wat leer je vandaag?

Na deze les kun je met behulp van signaalwoorden verbanden in een tekst uitleggen.

Waarom gebruik je signaalwoorden in een zin?

• Je verbindt zinnen en woorden met elkaar;
• Je maakt verbanden in je tekst duidelijk;
• Daardoor kan de lezer jouw tekst beter begrijpen;
• Welke signaalwoorden zijn er?

Welke
signaalwoorden ken je eigenlijk? ?

Welke signaalwoorden zijn er?

Een verband kan zijn:

• volgorde/chronologisch: eerst, daarna, tenslotte.
• opsomming: ook, en, ten eerste, ten tweede, daarnaast.
• reden of argument: want, omdat, daarom.
• tegenstelling: maar, echter, toch, daarentegen
• oorzaak-gevolg: doordat, waardoor, daardoor

Ik hou van zon, strand en zee.

Ik wil graag die sneakers kopen, maar ik heb mijn salaris nog niet binnen.

Omdat het regent, blijf ik binnen.

Signaalwoorden maken een verband duidelijk; ze geven de lezer een signaal.

Een soort verband is bijvoorbeeld volgorde:

Eerst pak je de trein naar Arnhem. Daarna pak je de bus naar de Thorbeckestraat. Vervolgens loop je nog 2 minuten. Dan heb je jouw bestemming bereikt.

Volgorde

Wat is het signaalwoord/zijn de signaalwoorden?

Eerst ga ik op bezoek bij mijn moeder. Daarna ga ik wat drinken met mijn vrienden.

1. Eerst
2. Met
3. Op
4. Daarna

Opsomming

In de supermarkt koop ik eieren, melk en brood.

Als ik op vakantie ga neem ik een zwembroek, tandenborstel en handdoek mee. Ook neem ik mijn telefoon mee.

Opsomming

Ik wil graag nog een keer naar Japan en Australië op vakantie.

Welke signaalwoord staat in deze zin?

1. Nog
2. Een
3. En
4. Op

Een ander verband: reden (iemand doet een uitspraak en geeft een reden). 

Ik ga vanmiddag naar de kapper (uitspraak), want mijn haar is veel te lang (reden).

Ik ga niet met het vliegtuig (uitspraak), omdat ik hoogtevrees heb (reden).

'Want' en 'omdat' zijn signaalwoorden.

Reden

Ik ga morgen niet naar school, [ ...] ik ben ziek.

Welke signaalwoord hoort tussen de haakjes?

1. En
2. Eerst
3. Want
4. Maar

Een ander verband: oorzaak-gevolg

Doordat ik al mijn brood heb opgegeten (oorzaak), heb ik nu geen lunch meer (gevolg).

Bij de bakker was al het brood al verkocht (oorzaak). Daardoor moest Ahmed naar de supermarkt om brood te halen (gevolg).

Oorzaak-gevolg

Er is kortsluiting geweest in de fabriek. [ ... ] werken de machines niet.

Welke signaalwoord hoort tussen de haakjes?

1. Daardoor
2. Want
3. En
4. Ten slotte

Oorzaak/gevolg en reden lijken op elkaar.

Het verschil:

Bij reden/argument heb je de vrijheid om te kiezen. Je kunt dus kiezen wat je wilt doen. Doe je het wel of doe je het niet?

Ik ga mijn kamer niet schoonmaken, want ik heb geen zin.

> je hebt de keuze om je kamer schoon te maken. Je kunt het ook niet doen.

Bij oorzaak/gevolg geen keuze:

 Als de treinen niet rijden, kun je niet op tijd op school zijn.

Een ander verband: tegenstelling

Biniam was op tijd, maar Fnan was te laat.

Jij zou het geld overmaken, echter heb ik nog niks ontvangen.

In Arnhem is het mooi weer, maar in Nijmegen regent het heel hard.

Tegenstelling

En nu naar de schrijfopdracht in Canvas.

talnet.instructure.com

Verwijswoorden

Verbanden tussen woorden en zinnen kunnen ook aangegeven worden met verwijswoorden.

• Hij, ze, hem, haar, het, deze, die, dat, dit, wat.