De eerste spoorlijn

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 5,6

de opkomst van machines

De eerste spoorlijn

Eerste spoorlijn

• Kun je uitleggen waarom de komst van de eerste spoorlijn belangrijk was voor Nederland.
  
•  Kun je uitleggen dat de eerste spoorlijn in 1839 werd geopend en dat de eerste stoomtrein, De Arend, in 25 minuten van Amsterdam naar Haarlem reed.
  
• Kun je uitleggen hoe de trein het reizen makkelijker maakte en het landschap veranderde.
  
•  Kun je uitleggen dat een stoomtrein op steenkool werkt en dat dit hielp bij de groei van fabrieken en industrie.
  

Aan het einde van de les...

De Arend is de naam van de stoomlocomotief die in 1839 de trein trok.

Tijdbalk

Tijdbalk

In welke tijd valt 1839: de eerste spoorlijn?

01:38

Waarom denk je dat het woord stoom in stoomtrein zit?

03:14

Wat werd er gebruikt om het water op te warmen?

1. Olie
2. Hout
3. Steenkool
4. Koolstof

05:39

Van waar naar waar reed de eerste stoomtrein?

1. Van Alkmaar naar Amsterdam
2. Van Den Haag naar Rotterdam
3. Van Amsterdam naar Leiden
4. Van Amsterdam naar Haarlem

De Arend

Op 20 september 1839 werd de eerste spoorlijn van Nederland feestelijk geopend. Locomotief De Arend trok, met een snelheid van 40 kilometer per uur, in een half uurtje negen personenwagons van Amsterdam naar Haarlem. Dat was een grote verandering voor Nederland.

Angst

Mens en dier moesten flink wennen aan dat herrie- en rookveroorzakende monster dat door de ooit zo rustige weilanden trok. Er gingen veel spookverhalen rond: dat de koeien geen melk meer zouden geven bijvoorbeeld, of zelfs dat de mens zo'n grote snelheid niet zou overleven. En men was bang voor ongelukken.

Nederland wordt steeds voller!

In 1839 kon je meestal kilometers ver kijken zonder dat je veel bebouwing zag. Een boerderij, een weggetje, een kerktorentje aan de horizon, dat was het meestal wel. Het zou nog een eeuw duren voordat de eerste snelwegen en hoogspanningsmasten aangelegd werden. Maar door de komst van de trein begint het landschap wel flink te veranderen.

De weilanden en akkers zijn vaak veel te drassig om er zomaar spoorrails in te kunnen leggen. Daarom worden door het hele land spoordijken aangelegd, die als lange littekens door het land lopen. Over rivieren en kanalen komen ijzeren spoorbruggen, waar eerst vaak alleen een veerpont was. Het eeuwenoude landschap begint flink te veranderen.

En nu, in de eenentwintigste eeuw, ligt Nederland vol brede snelwegen die in het spitsuur vaak toch nog verstopt raken. Er zijn bijna geen plekken meer waar je geen wegen, gebouwen of hoogspanningsmasten ziet. En zelfs in het bos hoor je meestal nog wel ergens in de verte auto's en treinen langsrazen.

Tegenwoordig vinden mensen het wel weer steeds belangrijker dat er in Nederland ook plekken zijn waar geen lawaai en kunstlicht is, waar de natuur weer zijn gang kan gaan. En waar het net lijkt alsof de tijd heeft stilgestaan.

Overal dezelfde tijd

Eeuwenlang bepaalden plaatsen in Nederland zelf hoe laat het precies was. Kerktorens in Den Haag stonden vroeger dan die in Zwolle. Voor de treinen was dat erg onhandig. Want hoe laat kwam de trein dan precies aan? Op de Haagse of de Zwolse tijd? Daarom werd in 1909 in Nederland de standaardtijd ingevoerd: overal wezen de klokken dezelfde tijd aan.

Waarom protesteerden
sommige mensen tegen de
komst van de trein?

TIJDCAPSULE

HOE REIS JIJ OVER 20 JAAR?

OPDRACHT:

De stoomtrein was een nieuwe uitvinding. Dit was mogelijk door de uitvinding van stoomenergie en de behoefte van de mens om sneller van A naar B te gaan.

Bedenk in tweetallen hoe wij in de toekomst reizen:

- Bedenk een nieuwe uitvinding of verbeter een bestaand vervoersmiddel?

- Waarom is de uitvinding nodig / Welke behoefte is er bij de mensen? (bijvoorbeeld stoomtrein - sneller kolen vervoeren)

- Welke uitvindingen zijn nodig om dit voertuig te kunnen bouwen.