3.4 De verspreiding van het christendom

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

3.4 De verspreiding van het christendom

Lesdoel

Aan het eind van de les kun je 

1. uitleggen hoe het christendom zich over Europa verspreidde

Wat is geen oorzaak voor het uiteenvallen van het Romeinse Rijk

1. Te klein leger
2. Gebrek aan eten
3. Opvolging van keizers
4. Bevolkingsoverschot

Wanneer scheidde het Romeinse Rijk zichzelf?

1. 395 v.C.
2. 476 v.C.
3. 395 n.C.
4. 476 n.C.

De tijd van de vroege middeleeuwen gaat over

1. 0 - 500 n.C.
2. 500 - 1000 n.C.
3. 1000 - 1500 n.C.
4. 500 - 1500 n.C.

De tijd van de Middeleeuwen of Monniken en Ridders gaat over

1. 3000 v.C. - 500 n.C.
2. 500 - 1500 n.C.
3. 1000 - 1500 n.C
4. 0 - 1500 n.C.

Wat is GEEN gevolg van het afzetten van de keizer van het West Romeinse Rijk in 476?

1. Ontstaan kleine koninkrijken
2. Wegvallen handel
3. Terugvallen op landbouw
4. Volksverhuizingen

Opdracht

Eerst elkaars samenvatting lezen

Wat is goed, wat kan beter?

Punten

Hoofdvraag: hoe zag het leven er op het platteland uit?

Je moet kunnen uitleggen:

1. wat er toe leidde dat mensen naar het platteland trokken
2. waarom mensen naar het platteland trokken
3. Hoe een domein ontstond
4. Hoe een domein eruit zag
5. Hoe het werkte op een domein
6. Wat herendiensten zijn
7. Hoe het hele stelsel heet
8. Welke rol de vrije boer had
9. Wat voorrechten zijn en welke voorechten heren op een domein hadden

Uitleg

Hoofddoel: er was een hofstelsel in werking waarbij kleine boeren veel verschillend werk deden voor grootgrondbezitters in ruil voor veiligheid. 

1. Onveiligheid en wegvallen handel
2. Platteland bood veiligheid en voedsel
3. Kleine boeren zochten veiligheid bij grotere boeren, in ruil voor grond. Hierdoor ontstonden grootgrondbezitters (domeinen)
4. Versterkte boerderij, huizen van boeren, kerk, landbouwgrond, bossen en soms een werkplaats of een molen.
5. Domein bestond uit twee delen: deel van de heer en deel van de horigen. Horigen werken op het deel van de heer en van hun eigen deel staan ze een deel af als pacht. Ze mochten het domein niet zonder toestemming verlaten
6. Herendiensten waren allerlei soorten klussen die de horigen voor de heer deden,
7. Dit volledige systeem van heren, boeren en herendiensten wordt hofstelsel genoemd
8. De vrije boer had eigen land, maar moest in oorlogstijd verplicht meevechten met het leger van de koning
9. Voorrechten zijn rechten die anderen niet hadden: beslissen of een horige mocht trouwen, wie het domein mocht verlaten en geen belasting betalen.

3.4 De verspreiding van het christendom

Lesdoel

Aan het eind van de les kun je 

1. uitleggen hoe het christendom zich over Europa verspreidde

Aan de slag

Maak opgaven 3, 4, 6 en 8 van paragraaf 3.3!

Klaar: maak opgaven 5, 6, 8, 10 en 13 van paragraaf 3.4!

Uitleg

Pak je pen

Pak je potlood

Pak je schrift

Pak je gum

Europa, rond 500 n.C.

• Veel mensen vereren natuurgoden, maar ook stenen, bomen en bronnen
• Christenen vinden dit verkeerd en noemen hen heidenen
• 7e - 8e eeuw: monniken komen naar NL en stichten kloosters
• Willen christendom verspreiden

Hoe deden ze dat?

• Reizen door gebieden en vertellen over Christus
• Vernielen heilige voorwerpen van Germanen
• Beschermd door Frankische koningen
• Christelijke feestdagen op heidense feestdagen
• Succesvol!

Wat zijn heidenen?

1. Christenen
2. Germanen
3. Mensen die niet in God geloven
4. Mensen die op de heide werken

Wat was het doel van monniken rond 500 n.C.?

1. Meer macht
2. Meer geld
3. Dichter bij de koning te komen
4. Het christendom verspreiden

Wat deden christenen NIET om het geloof te verspreiden?

1. Vertellen over Christus
2. Vernielen van heilige voorwerpen van de Germanen
3. Christelijke feestdagen op heidense feestdagen plaatsen
4. Oorlogen voeren

Invloed kerk

• Hoog:
  - Dopen
  - Trouwen en begraven in de kerk
  - Vrij op zondag
• Hemel en hel --> lief zijn!
• Elk dorp een kerk en een priester = iemand die mensen helpt te leven volgens de christelijke regels

Standensamenleving

= de verdeling van de bevolking in groepen die allemaal een eigen taak hadden

1. De geestelijken
   Contact met god en bidden
2. De adel
   Mensen beschermen
3. De boeren
   Zorgen voor het voedsel

Noem 2 beroepen die in een klooster werken

Wat was geen onderdeel van de kerk in de vroege middeleeuwen?

1. Dopen
2. Samen de bijbel lezen
3. Trouwen in de kerk
4. Vrij op zondag

Bij welk begrip hoort
deze afbeelding?

Wat was de taak van de 1e stand: de geestelijken?

Wat was de taak van de 2e stand: de adel?

Wat was de taak van de 3e stand: de boeren?

Aan de slag

Maak opgaven 5, 6, 8, 10 en 13 van paragraaf 3.4!

Klaar: aan de slag met je domein; hoe moet die eruit zien?