H 5.1 tm 5.3 De wereld na 1993

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

De wereld na 1993 (5.1 tm 5.3)

• Hoe veranderden de machtsverhoudingen door het einde van  de Koude Oorlog?
• Hoe is de EU georganiseerd en welke invloed heeft zij in lidstaten?
• Welke gevolgen heeft de Europese samenwerking voor Nederlanders?

De wereld na 1993 (5.1)

Na het einde van de Koude Oorlog bleef de VS als enige supermacht over.

1990-2005:sterke toenamen wereldhandel door:

-verbeterde transport van grondstoffen en producten

-ontstaan nieuwe media

De wereld is “kleiner” geworden --> Globalisering (zie fragment)

--> Hierdoor ook veel multinationals

Tijdens het filmpje

Wat is globalisering?

Bedenk een voordeel en een nadeel van globalisering

Na het filmpje

Wat is globalisering?

Bedenk een voordeel en een nadeel van globalisering

Wat heeft dit te maken bij wat er nu in Oekraine gebeurt? 

Gewijzigde machtsverhoudingen na de Koude Oorlog

1993: De EG wordt de EU. In 2002 invoering euro.

2022: 27 lidstaten in de Europese Unie. Eisen om toe te treden:

• vrijemarkteconomie
• democratisch zijn
• minderheden mogen niet onderdrukt worden.
  

Eén supermacht

vanaf 1991

• Sinds het einde van de Sovjet-Unie kent de wereld aan het einde van de 20e eeuw nog maar één supermacht: de Verenigde Staten.
• De invloed van de VS in de wereld wordt steeds groter: politiek en cultureel.
• Er is echter ook veel kritiek op deze toenemende invloed.

Aanval op Amerika

11 september 2001

• Op 11 september 2001 wordt de grootste aanval op Amerika sinds Pearl Harbor (1941) gepleegd. 
• Na de aanval wordt snel duidelijk dat de Islamitische terreurbeweging Al Qaida achter de aanslag zit.

Op Ground Zero, de plek waar ooit de Twin Towers stonden, is nu het National September 11 Memorial & Museum.

Video

RTL Nieuws van 11 september 2001

• De leider van Al Qaida, Osama Bin Laden vindt dat de Verenigde Staten hun verdiende loon hebben gekregen. 
• Hij is van mening dat de meeste inwoners van de Verenigde Staten niet leven volgens de regels van de Islam. 
• Ook vindt hij dat de Verenigde Staten teveel Israël steunt in hun strijd tegen de Islamitische Palestijnen.

Lezen intro en 5.1 blz 128 TB

De wereld na 1993 (5.2)

Organisatie en invloed van de EU (zie volgende dia's).

Je moet weten hoe het bestuur is geregeld in de EU.

Europese Commissie

• De Europese Commissie bestaat uit 27 commissarissen. 
• Deze commissarissen kun je het beste vergelijken met onze ministers. 
• De Commissie stelt nieuwe wetten voor en controleert of EU leden zich aan de afspraken houden.
• EC heeft niet veel macht.

Raad van Ministers

Belangrijkste orgaan!

De Raad van Ministers bestaat uit alle ministers van alle lidstaten. Eigenlijk is de samenstelling elke keer anders, want als het over het milieu gaat dan komen alleen de ministers van Milieu.  

De Raad van Ministers neemt de beslissingen en moet, net als het Europees Parlement, elk nieuw wetsvoorstel goedkeuren of afkeuren.

Europese Parlement

• Het Europees Parlement bestaat uit 705 leden. Ze worden iedere vijf jaar door de burgers van de lidstaten gekozen. Hoe meer inwoners een lidstaat heeft, hoe meer zetels dat land heeft in het Europees Parlement. 
• Het Parlement geeft advies en mag voorstellen veranderen.
• Kan geen besluiten van de Raad van ministers tegenhouden!
  

Welke wet geldt?

• Wetten van de EU gaan alleen over onderwerpen die meerdere lidstaten aangaat, bijv. het milieu. Hoe snel je in Nederland op de snelweg mag rijden, bepaalt ons parlement: dat gaat écht alleen over Nederland.
• Een Nederlandse wet mag niet in strijd zijn met een EU-wet. 
• Andersom kan dat wel: dan moet Nederland de wet aanpassen.

Quiz

§ 5.3 Gevolgen van de EU voor Nederlanders

Invloed van de EU op welvaart en welzijn

Meer welvaart en welzijn

Wordt Nederland rijker van de EU?

EU-beleid

Kritiek op de EU

Duur

Per jaar ongeveer zes miljard. Hiervan kom ongeveer 3 miljard terug in de vorm van subsidies. Is zes miljard per jaar te veel geld?

Oneerlijke arbeid

Vrije verkeer van mensen en goederen zorgt er ook voor dat arbeiders uit lagelonenlanden van de EU (Polen en Romenië) naar Nederland komen. Sommige mensen zijn bang dat onze werlozen en jongeren minder kans hebben op een baan.

Bureaucratisch en log

Omdat de EU zo groot is duurt het soms erg lang voordat besluiten genomen worden en daadwerkelijk worden uitgevoerd. Is dit erg?

Democratische controle

Het Europees Parlement heeft niet heel veel macht. Dat komt omdat elke beslissing van de Europese Commissie en het EP ook altijd goedgekeurd moet worden door de Raad van Ministers. Hebben burgers dan nog wel genoeg invloed?

minder vrijheid

Hoe meer er Europees geregeld wordt, hoe minder Nederland zelf kan beslissen. Moet de EU nog wel verder uitbreiden? Er blijft dan steeds minder te belissen over voor Nederland

Nadelen EU

• De kosten van het lidmaatschap 

(Nederland betaalt meer dan het krijgt aan subsidies)

• Het kost de EU veel geld als landen financieel in de problemen komen en moet bijspringen
• Door de Europese regels kan er minder door landen zelf worden besloten.
• Bureaucratie (duurt lang)

0

Referendum

• In 2004 werd een referendum gehouden of er een Europese grondwet moest komen.
  
• Dit voorstel is afgewezen, uit angst dat NL niets te zeggen zou hebben.
• Ook in NL zijn er raadgevende referenda, maar die worden waarschijnlijk afgeschaft.