2.2 De Europese expansie begint

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Leerdoelen 2.2 (1):

* Je weet wie Marco Polo was en waarom hij in dit hoofdstuk ter sprake komt

* Je kunt uitleggen waarom Oosterse producten peperduur waren

* Je kunt het verband uitleggen tussen de opkomst van het Ottomaanse rijk

  en het verlangen van Europeanen om zelf op zoek gaan naar de zeeweg

  naar Indië

* Je weet welk volk het voortouw nam bij de ontdekkingsreizen

* Je kunt uitleggen welke verschillende motieven de Portugezen hadden om ontdekkingsreizen te ondernemen.

* Je weet wie Bartholomeus Diaz en Vasco de Gama zijn

* Je weet hoe de Portugezen in Azië een groot deel van de handel in handen krijgen

De Portugezen

Op de volgende slide een kort filmpje over navigatie op zee

Reis van Vasco da Gama naar Indië 

Via Afrika

1498

De Spanjaarden

Leerdoelen 2.2 (2):

* Je kunt uitleggen met welk nieuw plan Columbus kwam om de zeeweg naar Indië te vinden en waarom hij bij de Portugezen geen gehoor vond en bij de Spanjaarden wel

* Je weet hoe Amerika aan zijn naam komt en waarom de oorspronkelijke inwoners indianen worden genoemd

* Je weet waarom het verdrag van Tordesillas werd gesloten

* Je kunt uitleggen waarom de Nederlanders 100 jaar na de Portugezen ook op zoek gaan naar de zeeweg naar Indië

* Je weet welke twee routes de Nederlanders hebben uitgeprobeerd en in hoeverre deze succesvol waren

* Je kunt aan de hand van de Eerst Schipvaart uitleggen wat de uitdrukking 'De cost gaet voor de baet uyt' betekent

SchoolTV

Reis van Columbus naar Amerika

1492

Waarom in 1492?

Toscanelli kwam als eerste op het idee dat je via het Westen naar Azië kon varen. Columbus nam dit idee van hem over, evenals de 'verkeerde kaart'.

Verdrag van Tordesilla (1494) door paus Alexander VI

Het Verdrag van Tordesillas bepaalde dat alle niet-Europese gebieden ten westen van een bepaalde lijn – circa 480 km van de archipel Kaapverdië op 46 graden weterlengte – aan Castilië toekwamen. Alles ten oosten van de demarcatielijn zou voor Portugal zijn. 

Ferdinand Magalhães zou de klus van Columbus afmaken (zie kaartje bron 1).

Hij vertrok op 17 september 1519 met vijf schepen en 265 bemanningsleden.

Slechts één van de schepen die in 1519 waren vertrokken voltooide de reis om de wereld. Slechts negentien levende bemanningsleden zetten op 6 september 1522 voet aan wal in Sevilla 

De Nederlanders

Waarom gaan de Nederlanders 'opeens' eind 16e eeuw meedoen met de zoektocht van de beste zeeweg naar Azië?

DE HOUTMAN

* spionage

* Bantam (West-Java)

* Lompheid

* De cost gaet voor de baet uit

'De eerste schipvaart'.

Op 2 april 1595 vertrokken de Schepen Amsterdam, Hollandia, Mauritius en het kleinere schip Duyfken, richting Indonesië. Aan boord waren 249 bemanningsleden, onder wie Cornelis de Houtman en zijn broer Frederick de Houtman. Op 1597 kwamen er maar 87 bemanningsleden terug in Holland. 

 Een schip was een broedplaats voor ziektes, omdat iedereen gezamenlijk op een kleine ruimte leefde en er geen plek was om beter te worden voordat je de rest van de crew aanstak. Dood en verderf leefden samen met de bemanning onder dek.

Uitputting, ondervoeding en slaapgebrek waren het recept voor aftakeling. Het voedsel aan boord van de schepen, was eenzijdig en had een groot gebrek aan vitamines en voedingswaardes.