4.2 Reactiesnelheid - 3H

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Reactiesnelheid  

Planning

• Wat was het deeltjesmodel ook alweer?
• Uitleg §4.2
• Opdrachten maken 

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat de reactiesnelheid van een chemische reactie inhoudt.
  
• Je kunt met het botsende deeltjesmodel uitleggen welke invloed de factoren temperatuur, concentratie en verdelingsgraad op de reactiesnelheid hebben.
  
• Je kunt uitleggen hoe een katalysator de reactiesnelheid beïnvloedt.

Deeltjesmodel

• iedere stof is uit hele kleine deeltjes opgebouwd, meestal moleculen
  
• iedere stof heeft zijn eigen molecuulsoort
  
• moleculen bewegen voortdurend
  
• moleculen trekken elkaar aan 

Bij een endotherme reactie wordt de temperatuur voor en na de reactie gemeten. Voor de reactie is de temperatuur 20°C, wat is de temperatuur na de reactie?

1. Dat is afhankelijk van de soort stof
2. 20°C
3. Hoger dan 20°C
4. Lager dan 20°C

Maak de volgende zin af: Bij de verbanding van hout…

1. komt warmte vrij, dus het is een exotherme reactie.
2. wordt warmte ontrokken, dus het is een endotherme reactie.
3. wordt warmte ontrokken, dus het is een exotherme reactie.
4. komt warmte vrij, dus het is een endotherme reactie.

Hoe heet de energie die opgeslagen zit in vrijwel alle chemische stoffen?

1. Reactie energie
2. Onzichtbare energie
3. Nucleaire energie
4. Chemische energie

Effectieve botsing

Voor een reactie is een effectieve botsing nodig. Als moleculen van de beginstoffen met voldoende snelheid en op de juiste plek tegen elkaar botsen vindt er een chemische reactie plaats. 

Aantekening

Hoe meer effectieve botsingen er per seconde plaatsvinden, hoe meer moleculen van de beginstoffen er per seconde worden omgezet, waardoor de reactiesnelheid toeneemt.

-----------------------------------------------------------------------

Als moleculen niet effectief botsen (verkeerde plek raken of te weinig snelheid), dan vindt geen chemische reactie plaats.

Snelheid verhogen

Snelheid van een reactie verhogen:

• Temperatuur verhogen
• Concentratie vergroten
• Verdelingsgraad verhogen
• Katalysator toevoegen

Temperatuur verhogen

Temperatuur verhogen > deeltjes bewegen sneller > deeltjes botsen vaker tegen elkaar aan.

Fietsers: stel ze fietsen samen op het plein. Als ze harder fietsen, grotere kans tegen elkaar aan te botsen. 

Concentratie vergroten

Meer deeltjes in hetzelfde volume > grotere kans dat deeltjes tegen elkaar aan botsen.

Fietsers: zelfde schoolplein: meer fietsers op het plein > grotere kans op botsen. 

Verdelingsgraad vergroten

Verdelingsgraad = hoe fijn is een stof verdeeld.

Fietsers: als alle fietsers

in het peloton fietsen, 

kunnen de middelste 

fietsers nooit botsen, 

alleen de buitenste. 

Verdelingsgraad vergroten

Katalysator

 Een katalysator is een hulpstof waardoor de reactie sneller kan verlopen.  Deze is specifiek voor een bepaalde reactie. 

Katalysator doet wel mee aan de reactie, maar raakt niet op. Het wordt wel gebruikt, maar niet verbruikt 

Kan niet worden verklaard met het botsende deeltjesmodel. 

Fietsers: alle fietsers worden vast opgesteld zodat ze kunnen botsen. 

Wat is een effectieve botsing?

1. Een botsing van deeltjes waarbij geen reactie plaats vindt.
2. Elke botsing van deeltjes.
3. Een botsing van deeltjes die een reactie laat plaatsvinden.

Welk van de methoden om reactiesnelheid te beïnvloeden kan niet worden verklaard met het botsende deeltjes model?

1. Verdelingsgraad
2. Concentratie
3. Temperatuur
4. Katalysator

De reactiesnelheid is hoger bij

1. Hoge temperatuur
2. Lage temperatuur

Wat is de invloed van de concentratie azijnzuur op de hoeveelheid gasbelletjes?

1. een hogere concentratie azijnzuur --> minder belletjes
2. een hogere concentratie azijnzuur --> meer belletjes
3. concentraties azijnzuur -> geen invloed op de hoeveelheid belletjes

Wat is maar op een specifieke reactie van toepassing

1. een katalysator
2. de verdelingsgraad
3. de temperatuur
4. de concentratie

De reactiesnelheid is lager bij

1. Fijne verdelingsgraad
2. Minder fijne verdelingsgraad
3. Verdelingsgraad is niet van invloed

Aan de slag

• Wat was het deeltjesmodel ook alweer?
  
• Uitleg §4.2
  
• Opdrachten paragraaf 4.2 afmaken (1 t/m 6 en 10)