Weer en klimaat les 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

De seizoenen op aarde

Inhoud les

In deze lessonup behandel je zelfstandig b-nummers 

44 De seizoenen op aarde en hoe dit mogelijk is.

45 Hoe is de dampkring opgebouwd en waarom is deze belangrijk

46 Wat is de stralingsbalans en wat betekend albedo

Je begint met het kijken van een interactief filmpje

00:28

Hoelang doet de aarde erover om 1 rondje om haar as te draaien?

1. 48 uur
2. 1 week
3. 2 maanden
4. 24 uur

01:06

Hoelang doet de aarde erover om een keer om de zon te draaien?

1. 300 dagen
2. 14 dagen
3. 365 dagen
4. 150 dagen

01:35

Hoe kan het dat we seizoenen hebben op aarde?

1. De aarde staat loodrecht
2. De aarde staat scheef
3. De aarde staat soms verder/ dichterbij van de zon
4. De maan weerkaatst zonlicht

Wat weten we nu?

Een dag duurt 24 uur, de aarde draait dan een rondje om haar as. 

Een jaar duurt 365 dagen, de aarde heeft dan een rondje om de zon gemaakt. 

Seizoenen ontstaan omdat de aarde scheef staat. Welke seizoenen er zijn worden nu uitgelegd

Seizoenen

Bij ons in Nederland bestaat een jaar uit vier seizoenen. 

• Winter (21 december tot 21 maart)
• Lente (21 maart tot 21 juni)
• Zomer (21 juni tot 21 september)
• Herfst (21 september tot 21 december)

Oorzaak van de seizoenen:

de aarde staat schuin en draait om de zon

Bekijk het filmpje over de seizoenen

Zet de maanden van het jaar in de juiste volgorde. Begin bovenaan met december

Winter

Herfst

Zomer

Lente

mei

januari

augustus

november

april

december

juni

maart

oktober

februari

juli

september

Maanden van het jaar laten noemen. Daarna in de goede volgorde zetten.

Bovenaan beginnen met december.

Wanneer is welk seizoen op het noordelijk halfrond?

Zomer

Winter

Samenstelling dampkring 

De dampkring / atmosfeer is de lucht om ons heen.

Zonder atmosfeer zou er geen leven op aarde mogelijk zijn

De atmosfeer is belang om 3 reden

Reden 1

Gassen

In de dampkring zitten gassen als

• zuurstof
• stikstof
• koolstofdioxide 

Deze gassen zijn noodzakelijk 

voor het leven op aarde

Reden 2

Bescherming

De dampkring vormt een beschermende laag voor:

• Meteorieten
• Ultraviolet straling wordt gefilterd door de 

ozonlaag

Reden 3

Regeling temperatuur

Door de zon heeft de aarde warmte, maar de gassen in de dampkring zorgen voor een leefbare temperatuur.

Zonder dampkring zou het overdag tot

+82 °C kunnen oplopen

en ´s nacht dalen tot  -140 °C

De rode lijn is de temperatuur-gradiënt

Doorsnede dampkring

De dampkring is verdeeld in 

4 sferen. De onderste laag is de troposfeer

Noem 2 voorbeelden hoe de dampkring de aarde beschermd

Welk gas komt het meest voor in de aardse atmosfeer?

1. stikstof
2. zuurstof
3. waterstof

wat zou de temperatuur op aarde zijn zonder dampkring?

Zon is belangrijkste bron van energie

De helft van de zonne-energie wordt opgenomen is de atmosfeer.

De andere helft bereikt het aardoppervlak.

De volgende slide bevat een filmpje over stralingsbalans

Hoe lang doet de aarde erover om 1 rondje om haar as te draaien?

1. 24 uur
2. 48 uur
3. 1 week
4. 1 maand

Hoe lang doet de aarde erover om één keer om de zon te draaien?

1. 300 dagen
2. 14 dagen
3. 365 dagen
4. 200 dagen

Hoe kan het dat we seizoenen hebben op de aarde?

1. De aarde staat recht
2. De aarde staat scheef
3. De aarde staat soms verder van de zon
4. De zon is soms heter.

Stralingsbalans

= hoeveelheid zonnestraling die de aarde bereikt en de hoeveelheid die de atmosfeer weer verlaat. 

Stralingsbalans

47% bereikt aardoppervlak

Dit wordt omgezet in warmte

en weer uitgestraald.

Bepaalde gebieden weerkaatsen meer zon. De hoeveelheid weerkaatsing is het Albedo

Albedo

Weinig

weerkaatsing

Veel

weerkaatsing

Albedo

Weerkaatsing oppervlak

Hoe bereken je de stralingsbalans?

1. Het verschil tussen inkomende en uitgaande energie
2. Alle energie in de atmosfeer optellen
3. Alle energie die de atmosfeer uitgaat optellen
4. De hoeveel weerkaatsing van ergie

Heeft het albedo-effect invloed op de temperatuur of op de neerslag?