2024-05-29 Menstruatiepijn & voorbereiden toets

• BSP apothekersassistenten
• MBO
• Studiejaar 1

2023-05-31 Menstruatiepijn in de zelfzorg

• Menstruatiepijn in de zelfzorg

Dit plaatje geeft al duidelijk weer waar we het vandaag over gaan hebben. 

Feiten over menstruatie

- Menstruatie begint tussen 11e em 15e levensjaar.

- Gemiddelde menstruatiecyclus duurt 28 dagen (21-35 dagen).

- Het eerste jaar meestal geen eisprong, cyclus veelal nog onregelmatig en ook geen  

  menstruatiepijn.

- In de overgang wordt de menstruatiecyclus onregelmatig, bloedingen duren soms langer.

- Spotting = gering bloedverlies enkele dagen voorafgaand of nagevolgd van de cyclus.

- Doorbraakbloeding = tussentijdsebloeding, bloeding tussen twee menstruatiecyclussen in.

- Menopauze = laatste menstruatie, dit is pas vast te stellen na 12 mnd  

Menstruatiepijn

• Primaire dysmenorroe → klachten tijdens de menstruatie zonder aantoonbare oorzaak.

Vlak voor of tijdens de menstruatie (veelal eerste 2 dgn), hevigst bij meisjes van 14-18 jaar.

Dit ontstaat meestal binnen 2 jaar na de eerste menstruatie 

•  Secundaire dysmenorroe → kan ook voorkomen in andere periode van de menstruatie en  verergeren tijdens de menstruele cyclus. Vaak een onderliggende oorzaak, na het 25ste levensjaar.

   Onderliggende oorzaken kunnen zijn: 

   - IUD = koperspiraal

   - ontsteking van de eileiders

   - vleesboom 

   - endometriose

 

Wat betekent zonder aantoonbaar?

Bij secundaire dysmenorroe kan de pijn ook optreden tijdens geslachtsgemeenschap.

Vleesboom =  een soort bal van spiercellen en bindweefsel. · Het zit in de spierlaag van de baarmoeder

Endometriose = zit er weefsel dat lijkt op baarmoeder-slijmvlies buiten uw baarmoeder. Bijvoorbeeld op uw eierstokken of eileiders.

Primaire dysmenorroe → zelfzorgadvies

Symptomen van menstruatiepijn

• Pijn in de onderbuik, veelal een combinatie van steken en krampen die doortrekt naar de rug of de benen, vlak voor of tijdens de menstruatie
  
• Misselijkheid, braken, opgeblazen gevoel en diarree (soms)
  
• Hoofdpijn, moeheid en prikkelbaarheid, en emotioneel zijn (soms)
  
• Pijnlijke borsten (soms)
  
• Duizeligheid (soms)
  

De pijn ontstaat door het samentrekken van de baarmoeder

Door het samentrekken van de baarmoeder kan het slijmvlies het lichaam verlaten.

Niet medicamenteuze adviezen

• Zorg voor rust en ontspanning.
  
• Als de pijn ook uitstraalt naar de rug kunnen oefeningen de onderrug ontspannen. Bijvoorbeeld door op handen en knieën gezeten de rug beurtelings langzaam hol en bol te maken.
  
• Een warme kruik op onderrug of buik.
  
• Een warm bad.
  
• Massage van de onderrug.

Door het samentrekken van de baarmoeder kan het slijmvlies het lichaam verlaten.

Medicamenteuze adviezen

EERSTEKEUZEMIDDELEN: NSAID'S (analgetisch, antipyretisch en anti-inflammatoir)

• DICLOFENAC 
• IBUPROFEN
• KETOPROFEN
• NAPROXEN 

 

Natuurlijk eigen merk apotheek verkopen!

Als de pijn na 1-2 dagen gebruik van een NSAID, in voldoende hoge dosering, niet minder wordt, klant naar de huisarts verwijzen. 

Mogelijkheden dan: anticonceptiepil of levonorgestrelspiraal

Let op: niet iedere NSAID mag bij ieder leeftijd gegeven worden 

Door het samentrekken van de baarmoeder kan het slijmvlies het lichaam verlaten.

Waarom is een NSAID eerste keuze bij menstruatiepijn ?

Hoe zat dat ook alweer met de werking van NSAID's ?

Wat is de werking van prostaglandines? 

Onder invloed van prostaglandines worden de volgende lichaamsprocessen o.a. geactiveerd:

- pijngevoeligheid van de pijnsensoren ↑

- ontstekingsproces ↑

- lichaamstemperatuur  ↑

- maagbescherming

- samentrekken baarmoederspierweefsel ↑

- trombocytenaggregratie ↑ 

- uitscheiding H2O en Na+ ↑

Prostaglandines zijn hormoonachtige stoffen, die bij veel processen in het lichaam zijn betrokken. 

 

Wanneer naar de huisarts verwijzen

• Als er een vermoeden is van secundaire dysmenorroe.
  
• Bij menstruatiepijn die ontstaat op oudere leeftijd.
  
• Als de pijn elke maand erger wordt.
  
• Als de pijn anders aanvoelt dan gewoonlijk.
  
• Als er naast menstruatiepijn ook andere klachten zijn, zoals hevig en/of onregelmatig     bloedverlies.
  
• Als de klant ongerust is.

 

Door het samentrekken van de baarmoeder kan het slijmvlies het lichaam verlaten.

Afgeraden middelen

Voor premenstrueel syndroom = klachten in de twee weken voorafgaand aan de menstruatie, wordt soms pyridoxine en teunisbloem gebruikt. Werking is niet bewezen.

Pyridoxine = vitamine B6

 

Door het samentrekken van de baarmoeder kan het slijmvlies het lichaam verlaten.