M en M test

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Nederland, waterland?!        IJstijden

Wat gaan we deze les doen?

• Opdracht gisteren afmaken - 10 min
• Nakijken - 10 min
• Film kijken - rest van de les 

Hoe heten de continenten?

Uitleg

Je bent stil 

Je let op

Je steekt je vinger op als je wat wil vragen

Pangea

Wetenschappers geloven dat lang (250-210 miljoen jaar) geleden alle continenten aan elkaar zaten. Ze noemden het Pangea. Dat woord komt uit het Grieks (pan = ''hele" en Gaia = "aarde'').

Er zijn meer supercontinenten geweest. En over hele lange tijd zal er weer een supercontinent ontstaan. 

Contineten liggen op aardplaten en die verschuiven heel langzaam. Hoe dat komt, wordt in het volgende thema uitgelegd.

IJstijden 

In Nederland hebben we twee belangrijke ijstijden gehad: het Saalien en het Weischlien. Een ijstijd is een periode van honderden jaren waarin het heel koud is. Tussen de ijstijden was het veel warmer. We leven nu in een warme periode. 

1e IJstijd  

Saalien (120.000 jaar geleden)

Nederland was voor de helft bedekt met ijs. Het ijs kwam uit het noorden, uit Scandinavië en schoof naar het zuiden. Het ijs nam grote stenen mee. Daarvan maakte mensen graven voor de doden. Die noemen we nu hunebedden. Het ijs stuwde ook veel grond op. Zoveel dat er heuvels ontstonden. Die heuvels noemen we stuwwallen.

Er was zoveel ijs dat de Noordzee droog kwam te liggen. 

2e IJstijd

Weichselien (20.000 jaar geleden)

Tijdens de tweede ijstijd was er een polaire woestijn in Nederland. Het was droog en koud. Bijna het hele jaar door was het onder 0 graden Celsius. De Noordzee kwam weer droog te liggen en het zand wat op de bodem van de Noordzee werd op Nederland geblazen. Dat zand noemen we dekzand. Op veel plekken in Nederland is dat zand te zien. Bijvoorbeeld op de Veluwe. In Zuid-Limburg werd Löss afgezet. Dat is een soort klei die heel vruchtbaar is. 

Kleine ijstijd

Tussen ongeveer 1600-1750 hadden we in Nederland een kleine ijstijd. Het was zo koud dat rivieren in de winter helemaal bevroren. Ook de IJssel bij Kampen. Berend Avercamp uit Kampen heeft daar veel schilderijen van gemaakt.

Opdracht maken

Wat doe je als een antwoord niet weet? 

1. Vraag je buur om hulp

2. Vraag de docent om hulp

Klaar? 

Lezen/tekenen

(je mag muziek luisteren)