Hoofdzinnen en bijzinnen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Les

Pragmatiek 

Wat gaan we vandaag doen?

Inleiding (5 min): 

Inhoud en doel van de les bespreken & voorkennis activeren (hoofd- en bijzinnen).

Kern (15 min): 

Les: Hoe kun je hoofdzinnen van bijzinnen onderscheiden? Oefenen met uitleg.

Slot (10 min): 

Een korte test. Is het leerdoel behaald? Uitleg huiswerk (verschillende niveaus).

Doel:

Je kunt hoofdzinnen van bijzinnen onderscheiden.

Hoofdzinnen en bijzinnen

Hoofdzin 

Een hoofdzin:

- zelfstandige zin

- persoonsvorm (meestal) op de tweede plaats

Bijzin

Een bijzin:

- afhankelijke zin (kan niet bestaan zonder hoofdzin)

- persoonsvorm (meestal) verder naar achteren

Voorbeelden hoofdzin 

Voorbeelden hoofdzin:

- Ik vertrouw die klant niet.

- Je moet die struik meteen verplaatsen.

* De persoonsvorm (pv) is rood

Voorbeelden bijzin

Je kunt deze zinnen uitbreiden met een andere zin: een bijzin.

De zinnen zijn verbonden met een voegwoord. Elke zin heeft een pv

- Ik vertrouw die klant niet, omdat hij al vaak gelogen heeft.

- Je moet die struik meteen verplaatsen als het kan.

Hoofdzin en bijzin

Extra tip:

Als er geen ander zinsdeel tussen het onderwerp en de pv kan staan gaat het om een hoofdzin:

Het tuincentrum sluit om zes uur, hoewel de meeste andere tuincentra langer open blijven. 

Hoofdzin en bijzin

Een samengestelde zin bevat minimaal één hoofdzin en verder één of meer hoofdzinnen en/of bijzinnen.

Welk deel van de zin is de hoofdzin?

De bloemen gaan niet naar buiten, omdat het -15 graden is.

1. De bloemen gaan niet naar buiten
2. omdat het -15 graden is

Uitleg

persoonsvorm

onderwerp

voegwoord

De bloemen gaan niet naar buiten, omdat het -15 graden is.

Welk deel van de zin is de hoofdzin?

Hij kon niet werken, omdat hij zo'n pijn had.

1. Hij kon niet werken
2. omdat hij zo'n pijn had

Uitleg

persoonsvorm

onderwerp

voegwoord

Hij kon niet slapen, omdat hij zo'n pijn had.

Welk deel van de zin is de bijzin?

Omdat ik nog planten moest kopen, kwam ik te laat.

1. Omdat ik nog planten moest kopen
2. kwam ik te laat

Uitleg

persoonsvorm

onderwerp

voegwoord

Omdat ik nog planten moest kopen, kwam ik te laat

Welk deel van de zin is de bijzin?

Als het weer zo blijft, kunnen de hoveniers niet naar buiten.

1. Als het weer zo blijft
2. kunnen de hoveniers niet naar buiten

Uitleg

persoonsvorm

onderwerp

voegwoord

Als het weer zo blijft, kunnen de hoveniers niet naar buiten.

Vragen

Nog vragen of onduidelijkheden?

Afsluiting

- Een korte test. 

- Is het leerdoel behaald? 

- Uitleg huiswerk (verschillende niveaus)

Kies het juiste antwoord.

Ik ga naar de stad en ik koop een nieuwe vaas.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin
3. bijzin + hoofdzin

Kies het juiste antwoord.

Of ik kan stagelopen bij dat tuincentrum, moet ik nog gaan onderzoeken.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin
3. bijzin + hoofdzin

Kies het juiste antwoord.

Ik heb al online gezocht naar een stageplek, maar ik heb nog niks gevonden.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin
3. bijzin + hoofdzin

Kies het juiste antwoord.

Ik heb een nieuwe kruiwagen nodig, omdat de oude kapot is gegaan.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin
3. bijzin + hoofdzin

Kies het juiste antwoord.

Vandaag ga ik de planten eerder water geven, omdat mij dat beter uitkomt.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin
3. bijzin + hoofdzin

Voor welke opdracht kies je?

1. extra oefenen -> NN
2. NN -> + opdracht

Aan de slag!

NU Nederlands

2.4 Hoofdzinnen en bijzinnen

alle (gewone) opdrachten 

Succes :)