Thema 7.5 Duurzaamheid

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Duurzaamheid

& 

Natuurbescherming

Leerdoelen B5

• Je kent de voornaamste oorzaken en gevolgen van milieuproblemen
  
• Je kunt uitleggen wat onder duurzame ontwikkeling wordt verstaan
  
• Je kent maatregelen voor natuurbescherming
  

Begrippen: vervuiling, uitputting, aantasting, duurzame ontwikkeling, ruilverkaveling, versnippering, natuurbescherming, biodiversiteit, rode lijst

Milieuproblemen

• Bevolkingstoename

• Manier van leven

(energieverbruik)

• Vervuiling, uitputting, aantasting

Ecologische voetafdruk

De ecologische voetafdruk is de hoeveelheid uitstoot die we produceren als bevolking en is afhankelijk van het energieverbruik per persoon.

In Nederland produceren we ongeveer 6 keer meer uitstoot dan gewenst.

Per mens is op basis van een eerlijke verdeling 1,8 mondiale hectare beschikbaar. Wereldwijd gebruiken we nu per mens 2,7. Een gemiddelde Nederlander gebruikt zelfs 6,2 hectare.

Veranderingen in landbouw en landschap

Bevolkingstoename, veranderende levenswijze en opkomst grootschalige en niet-grondgebonden landbouw hebben invloed gehad op de hoeveelheid natuurlijk terrein en bos en de daar levende planten en dieren...

Ontbossing

Duurzame ontwikkeling

Kansen voor toekomstige generaties en natuur

- Kringloopeconomie (circulaire economie): economisch en industrieel systeem waarin de grondstofvoorraden niet worden uitgeput en waarin reststoffen opnieuw worden ingezet in het proces (cradle-to-cradle)

- Lineaire economie: economisch systeem waarbij grondstofvoorraden worden uitgeput en, na gebruik, als onbruikbaar afval in het milieu terechtkomen

Duurzaamheid

CO2-neutrale energiebronnen:

Wind-, zon- en water-energie

Kernenergie valt ook onder energie neutraal, maar kan riskant zijn en produceert radioactief afval.

Natuurbescherming

Natuurbeheer: natuurbescherming die is gericht op het behouden of het ontwikkelen van natuur en de biodiversiteit

• Door niets te doen en natuur haar gang laten gaan: spontane successie

• Maatregelen om natuur te behouden of te handhaven, bijvoorbeeld nadenken over hoe steden groeien of het opkopen van natuurgebieden

Natuurbeheer

• Menselijk ingrijpen ten behoeve van optimale leefomstandigheden voor planten en dieren, bijvoorbeeld successie voorkomen door grazers in een gebied te laten (zoals in de Oostvaardersplassen) of maaien en afvoeren van hooiweiden om ze te verschralen of aanplanten oeverbegroeiing

• Indicatorsoorten: aan de hand van deze organismen kan een verandering of verontreiniging van het milieu worden gesignaleerd

Natuurontwikkeling

Natuur beïnvloeden door eerst menselijke ingrepen te doen en daarna de natuur haar gang laten gaan.

Bijvoorbeeld een bepaald ecosysteem te laten ontstaan, ruimte voor de rivier om buiten oevers te treden

Filmtip: De Nieuwe Wildernis over de Oostvaardersplassen

0

Natuur in Nederland??

Bijna geen natuurlijke ecosystemen in Nederland

Nederland is versnipperd door wegen

Versnippering natuur

Verbinden natuur

(bv. ecoducten)

0

Maatregelen samengevat

• behoud van natuur
• aanbrengen variatie in landschap
• tegengaan versnippering
• vergroten areaal/verspreidingsgebied soorten
• beheer natuurgebieden door overheid en organisaties
• (her)introductie van nieuwe soorten 

Wet natuurbescherming

Alle regels voor de bescherming van Nederlandse natuurgebieden en soorten

Rode lijst: dieren en plantensoorten die uitgestorven zijn of met uitsterven worden bedreigd in Nederland. 

Rode lijst

Soorten die zich voortplanten in Nederland en die zijn verdwenen of dreigen te verdwijnen.

Waarom is biodiversiteit belangrijk?

Soortenrijkdom binnen een ecosysteem

Dankzij biodiversiteit hebben we:

- Voedsel

- Medicijnen

- Kleding

- Brandstof

- Vruchtbare grond

Mensen beinvloeden het milieu