prenatale controle

• Voortplanting
• Hoger onderwijs

Voortplanting

Leerdoel

Je legt verbanden tussen de prenatale onderzoeken en het verloop van de zwangerschap

  (aan de hand van casuïstiek)

Er was eens...

... conceptie

Lesdoel

Je geeft een ander woord voor conceptie

een ander woord voor conceptie = bevruchting

wanneer je een pil, spiraal, condoom,... gebruikt dient dit om geen bevruchting te krijgen = Anti-conceptie

Casus 1

Marieke, een vriendin van 28 jaar komt naar je toe en zegt dat ze denkt dat ze zwanger is.

Welk advies geef je haar?

zwangerschapstest en / of doktersbezoek

zwangerschapstest meet HCG in de urine via een stick

de arts kan een HCG controle doen in het bloed.

advies?

zwangerschapstest 

arts consulteren voor pre-nataal onderzoek

Lesdoel 1

Je beschrijft het nut van een prenataal onderzoek

prenataal = Voor de geboorte                                                             

Waarom een prenataal onderzoek?

Je wil het beste voor je kind en ouders

om te zorgen voor optimale omstandigheden waarin het kind kan ontwikkelen

Waar kan je terecht voor een zwangerschapswens of bij zwangerschap?

Wat is het doel van prenatale controle

1. educatie/ opvolging/advies
2. mortaliteit verminderen
3. morbiditeit verminderen
4. tijdverdrijf/ geldverspilling

educatie: advies geven rond vb levenswijzen wijzigen (roken, drugs, alcohol,...)

dieet

medicatie

...

sterfte en ziekten ten gevolgen van de zwangerschap verminderen en/ of opvolgen

verklaring...                                      

- mortaliteit en morbiditeit verminderen/ voorkomen               

+ Opvolgen risico's                                                                                      

+ geven van adviezen                                                                                 

arts kan je opvolgen gedurende de zwangerschap en de nodige testen doen omdat hij het materiaal heeft

Zwangerschapsvooronderzoek

bestaat uit

5 Peilers

anamnese:

- leeftijd ouders

- ras om bepaalde aandoeningen op te    volgen

- anticonceptie die gebruikt is, zwanger tijdens gebruik of niet

- voorgeschiedenis

- familiale anamnese

- vaccinatiestatus mama

- teratogenen?

- vroegere zwangerschappen en of spontane abortus? 

- erfelijke aandoeningen? 

wegen: controle toename en verlies gewicht

meten: lengte mama 

bloeddruk: beginwaarde / hypertensie auscultatie hart en longen

vaginale inspectie controle cervix

palpatie uterusligging, adnexen

bloedonderzoek

- man en vrouw -> rhesusfactor

- toxoplasmose (kattendrekziekte)

https://www.rivm.nl/toxoplasmose#:~:text=Als%20u%20tijdens%20uw%20zwangerschap,het%20overlijden%20van%20het%20kind.

- CMV: cytomegalovirus -> bij besmetting in zwangerschap ernstige afwijkingen bij de kinderen.

https://www.rivm.nl/cytomegalovirusinfectie

- rubella: rode hond

https://www.rivm.nl/rodehond/rubella-rodehond-en-zwangerschap

- HIV

...

urineonderzoek:

- eiwitten (albuminurie/ proteinurie)

- glucose ( zwangerschapsdiabetes)

- microscopie (infectie?)

- cultuur (indien infectie? welke bacterie?)

genetisch onderzoek

- man en vrouw

- chromosomen

- DNA

- ziekten in familie: trisomie 21 (down), misvormingen, muco, huntington,...

psychische toestand -> gewenste zwangerschap, 

sociaal situatie

economische toestand

Verdere controles

Zwangerschapsdiagnose

zwangerschapsduur

zwangerschapsverschijnselen

Subjectieve zwangerschapsverschijnselen

objectieve zwangerschapsverschijnselen

Zekere zwangerschapsverschijnselen

Opvolging tijdens de zwangerschap         

Tot 28 weken: elke 4 weken

         - bevallingsdatum

         - 1 of meer embryo's

         - nekplooimeting

28 tot 36 weken: elke 2 weken

         - suikertest

         - plaats placenta

         - hoeveelheid vruchtwater

vanaf 36 weken : wekelijks

        - ligging

        - CTG

Prenatale controles

steeds!!!   

             - gewicht

             - urine

             - bloeddruk

             - verloskundig onderzoek                                                     

Gewicht

Normale toename : 8 à 12 Kg

- uterusspier

- uterus inhoud

- toename borstklierweefsel

- toename bloedvolume en weefselvocht

te veel	te weinig
-voeding -oedeem	- IUGR

Urine

Albumine

     - Toxicose

     - nierafwijking

glucose

     -pré-diabetes

sediment

     - infectie

Bloeddruk

referentiewaarden voor de zwangerschap

 normaalwaarde???

reden van hypertensie bij zwangerschap

Mogelijk heeft de toekomstige mama

- essentieel nierlijden

- pré-eclampsie

Verloskundig onderzoek

grootte en groei uterus

ligging van de foetus

bekken evaluatie

uitwendig onderzoek --> HR foetus

grootte en groei uterus

Verloskundig onderzoek

groei uterus

ligging

bekkenevaluatie

uitwendig onderzoek

foetaal hartritme

welke 4 observatiepunten zijn heel belangrijk in het kader van opsporen pré eclampsie?

1. rhesusfactor, eerdere kinderen, keizersnede, CMV
2. voeding, gewicht, bloeddruk, genetisch onderzoek
3. bloeddruk, gewicht, urine,verloskundig onderzoek
4. gewicht, familiale geschiedenis, lengte vader

vervolg casus

Marieke is naar de gynaecoloog geweest.

Bij de anamnese (1e contact) merkt de gynaecoloog op dat de bloeddruk 157/92mmHg is. Hij neemt bloed bij Marieke om verschillende onderzoeken te doen, ook aangezien Marieke in een kleuterschool werkt.

De gynaecoloog vraagt aan Marieke welke subjectieve verschijnselen ze heeft en wanneer ze haar laatste menstruatie heeft gehad. Om deze reden kan hij de vermoedelijke bevallingsdatum berekenen.

welke observaties zijn belangrijk voor Marieke?

1. hypertensie
2. gewicht
3. 6 weken zwanger
4. werkt in kleuterschool (CMV)

Wanneer de bloeduitslag gekend is blijkt dat Marieke bloedgroep A- heeft.

Hij zal een echografie doen op 20 weken. Welke onderzoeken worden er nog gedaan op deze consultatie?

Wat is het probleem bij Marieke's bloedgroep

Marieke leidt aan hypertensie. Zij zal medicatie krijgen (onschadelijk voor de baby) om haar bloeddruk te normaliseren.

In het bloed worden de antistoffen voor Rubella gecontroleerd. Dit is schadelijk voor de zwangere vrouw en is een kinderziekte die overgegeven kan worden op haar werk.

Hoe kan de gynaecoloog de bevallingsdatum berekenen?

1e dag van laatste menstruatie + 280 dagen

met kalenderschijf

Hoe noemt men het niet meer hebben van de menstruatie?

Op 20 weken wordt de echografie gedaan voor eventueel het geslacht. Op dat moment bekijkt de gynaecoloog nog eens de mogelijke bevallingsdatum, bloeddruk, gewicht, urine.

Lesdoel

Je benoemt de meest voorkomende afwijkingen tijdens de zwangerschap

zwangerschapskwaaltjes

alarmsignalen

zwangerschapsafwijkingen

Zijn zwangerschapskwalen normaal?

ongemakken van de zwangerschap

- vermoeidheid

- misselijkheid en braken

- rugpijn

- pollakisurie

- blaasontstekingen

- aambeien

- oedemen onderste ledematen

- spataderen

- dyspnoe

- groter en gevoeliger worden van borsten

- verhoogde vaginale afscheiding

- bloedend tandvlees

- pyrosis

- spierkrampen en buikpijn

- kuitkrampen

- benauwdheid

- aanhoudende of  recidiverende hoofdpijn

- hyperemesis gravidarum

- gezichtsstoornissen

- vertigo in niet liggende houding

- buikpijn

- oedemen handen en gelaat

- geen foetale bewegingen

- vaginaal bloedverlies

- plotseling vaginaal vochtverlies

Alarmsymptomen

Zwangerschapsafwijkingen

- EUG

- Placenta praevia

- placenta solutio

- spontane abortus

- zwangerschapstoxicose

- cervixinsufficiëntie

verdere onderzoeken tijdens de zwangerschap

nekplooimeting

1

triple test

2

NIPT

3

echografie/ doppler

4

doptone

5

amniocenthese

6

chorionbioptie

7

cardiotocografie

8

wat heb je bijgeleerd vandaag?