§2 Perspectief 2TH

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Perspectief

Je kunt een verhaal altijd vanuit verschillende gezichtspunten vertellen. Die gezichtspunten noemen we perspectieven. Vanuit welk perspectief een verhaal is geschreven is bepalend voor het verhaal.

Een olifant is als een speer.

Een olifant is als een slang.

Een olifant is als een touw.

Een olifant is als een boom.

Een olifant is als een lap leer.

Beleving

Het perspectief is erg bepalend voor hoe je het verhaal beleeft. Bedenk maar eens wat het effect is als je een verhaal over een zeeleeuw vanuit 

een bange pinguïn of vanuit een verliefde mede-zeeleeuw bekijkt.

Aah!

Wegwezen!

Hi sexy!

Daten?

Waar heb jij een andere kijk op dan bijvoorbeeld je ouders of vrienden?

Dat kan van alles zijn. Help ze eventueel op weg met voorbeelden:

- Ik ben bang voor spinnen, een vriend van mij heeft een vogelspin als huisdier

- Mijn moeder wilde vroeger dat ik mijn huiswerk maakte, ook als ik zei dat ik de lesstof al begreep. Daar was ik het niet mee eens.

Verschillende perspectieven

De ik-verteller

ik perspectief

De personale verteller

hij/zij perspectief

De auctoriale verteller

De 'ik' is een personage uit het verhaal en vertelt het verhaal vanuit zijn of haar ogen, inclusief gedachtes en gevoelens.

Lijkt op de ik-verteller, maar het verhaal wordt dan verteld vanuit 'hij' of 'zij'. Je kijkt als het ware over de schouder van de personages mee

Een alwetende stem. Kan van bovenaf op de situatie in- of uitzoomen. Kent alle personages. En kan commentaar geven op het verhaal.

Perspectief en vertelsituaties

• ik-perspectief
• hij/zij-perspectief
• vertellersperspectief =alwetend
• meervoudig perspectief (wisselend perspectief)
  

Welk vertelperspectief vind jij prettig in een leesboek?

De ik-verteller

De personale verteller

De auctoriale verteller

Wisselend Perspectief

Maakt me niet uit

Weer haalde Vedder zijn schouders op. 'Wat vind je ervan?'

Wat ik ervan vond? Ik vond er alles van. Alles. Het was geweldig. Het was enorm. Het was adembenemend. Het was onmogelijk. 'Prachtig,' zei ik. 'Het is prachtig. Hoe wist je dat dit een van mijn favoriete kunstwerken was?'

Fragment uit 'Mijn nacht met Vedder' van Buddy Tegenbosch.

1. De ik-verteller
2. De personale verteller
3. De auctoriale verteller
4. Ik weet het niet

Frits wist toen nog niet wat hem te wachten stond.

1. De ik-verteller
2. De personele verteller
3. De auctoriale verteller
4. Ik weet het niet

'Ik ben...' Maar voor ze haar naam zei, bedacht Kaat dat Pim hun op het hart had gedrukt nooit hun echte naam te geven. Dus zei ze maar niets. 'De volgende keer moet je gewoon een blokje om lopen als het te riskant wordt, en het dan opnieuw proberen,' zei Judith, terwijl ze haar bril terug op haar neus schoof. Ze was nogal lang en slungelig, en had donkerbruine krullen. Kaat knikte. Ze ademde een paar keer diep in en probeerde de sombere gedachten van zich af te schudden. Ze moest zich niet van alles in het hoofd halen.

Ingekort fragment uit 'Noem geen namen' van Astrid Sy.

1. De ik-verteller
2. De personale verteller
3. De auctoriale verteller
4. Ik weet het niet

Inleven of meeleven:

• Inleven: voorstellen hoe dit personage zich voelt
  
• Meeleven: je wilt dat het goed gaat met het personage
  

Lesdoel: Ik heb geleerd wat perspectief is en welke soorten perspectieven er zijn.

Op een schaal van 1 tot 10:
0 = Ik snap er helemaal niets van...
10 = Ik snap het helemaal!

Lesdoel: 

• Aan het einde van de les heb je geleerd welke soorten personages er zijn.

010

Aan de slag

Maken opdracht 1 t/m 3 Blz. 64 t/m 68