4.5 + 4.6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom

1. Terugblik 4.1 t/m 4.4

2. belangrijkste punten 4.5 en 4.6

3. aan de slag met 4.5 en 4.6 

Waar wordt je smaak bepaald?

1. In je mond door smaakzintuigen.
2. In je neus door reukzintuigen.
3. In je mond en in je neus door smaak- en reukzintuigen.
4. In je hersenen.

Hiernaast zie je een klein stukje van een tong. Waarop de tong zitten de smaakzintuigen?

1. Bij nummer 1.
2. Bij nummer 2.
3. Bij nummer 1 en 2.
4. Bij geen van beide nummers.

Je doet je vinger onder de kraan om te voelen of hij warm is. De kraan is te heet, je trekt je vinger snel terug.  In welke volgorde gaat de prikkel?

->

->

->

->

->

ruggenmerg

hersenen

zenuwen

waarnemen

reageren

spieren

Impulsen verplaatsen zich via de

Prikkels worden omgezet in impulsen door de

Bewustwording van de waarneming vindt plaats in je:

Het deel van je zenuwstelsel dat door je wervelkolom loopt is je

ruggenmerg

zintuigen

hersenen

zenuwen

Welke typen zenuwcellen zie je in de afbeelding hieronder?

bewegingszenuwcel

gevoelszenuwcel

schakelzenuwcel

Sleep de onderdelen naar de juiste plek.

schakelzenuwcel

cellichaam

gemengde zenuw

bewegingszenuw

De weg van impulsen bij een bewuste beweging

Lees blz 55

Luister deze uitleg

Lees blz 58

Uitleg

Lees blz 60

Lees blz 63

Boek blz 66 - 74

Lezen blz 67

Zenuwen

Hormonen

Welke hormonen maken onderstaande klieren en wat is de werking van het hormoon?

1. Hypofyse

2. Schildklier

3. Eilandjes van Langerhans

4. Bijnieren

5. Eierstokken

6. Zaadballen

biologiepagina.nl

Hoofdstuk 4 is nu klaar

Eerst maken vragen LessonUp 4.5 + 4.6 daarna:

Leer de bronnen en oefen hiermee via:

https://biologiepagina.nl/34mavo/Waarnemen/Oefenen.htm

Oefenen op examensite mag ook

Hiernaast zie je een afbeelding van de ruggenwervels met daarin het ruggenmerg. Welke zenuwcellen vind je vooral in het ruggenmerg?

1. Gemengde zenuwen
2. Bewegingszenuwcellen
3. Schakelzenuwcellen
4. Beweging en schakelzenuwcellen

Zet de onderstaande woorden op de juiste plek in het plaatje. Alles moet worden gebruikt.

Spieren

Schakelcellen

Uitloper bewegingszenuwcel

Uitloper gevoelszenuwcel

bewustwording

Zintuig

Hersenen

Prikkel

Reactie

Zet de onderstaande woorden in de juiste volgorde. Welke weg gaat de prikkel tot bewustwording en reactie.

Zintuig

Bewustwording

Impuls terug via schakelzenuwcel

Gevoelszenuwcel

Bewegingszenuwcel

Spier/klier

Impuls

Schakelzenuwcel

Kees loop door het bos, hij ziet in de verte een hert staan. Beschrijf langs welke weg de prikkel (het zien van het hert) gaat. Benoem het zintuig en de cellen waar het impuls wordt gevormd.

Liza loopt op straat en hoort een ambulance naderen. Ze springt aan de kant. Noteer de weg die de prikkel geluid gaat tot de bewuste beweging wegspringen.

Leg uit wat het verschil is tussen een bewuste en een reflex beweging. Noem in je antwoord de weg van het impuls.

Juna wil voelen of het water heet is. Ze doet haar vinger eronder en trekt hem gelijk terug. Na het terugtrekken voelt ze pijn.

Leg uit dat je na een reflex-beweging toch ook de pijn voelt.

Sleep de nummers naar het juiste vakje

1

2

3

4

Noem alle 5 reflexen die in de tekst staan. 

Vertel bij alle reflexen wat de weg is van het impuls.

Gaat het hier om een bewuste of onbewuste beweging? Sleep de onderdelen naar de juiste plek.

Soort beweging

gevoelszenuwcel

bewegingszenuwcel

schakelzenuwcel

ruggenmerg 

bewuste beweging

onbewuste beweging

Waar zitten de schakelcellen waar reflex-impulsen worden gevormd?

1. Ruggenmerg
2. Grote hersenen
3. Ruggenmerg / Hersenstam
4. Ruggenmerg / Kleine hersenen

Via welke weg gaat het reflex? Sleep de nummers naar de juiste plek. De 1 bovenaan etc.

1

2

3

4

Zijn de onderstaande bewegingen bewust of onbewust? Sleep ze naar het juiste vakje.

Bewust

Onbewust

niezen

Hoesten na verslikken

Knipperen met je ogen in de zon

Schoppen tegen een bal

krabben aan een muggenbult.

Leg uit op welke manier impulsen bij organen aankomen.

Leg uit op welke manier hormonen bij organen aankomen.

Hier onder zie je 2 verschillende klieren; speekselklier en hormoonklier. Welke hoort waar?

hormoonklier

speekselklier

Lees de tekst hiernaast en sleep de ontbrekende woorden naar het schema.

tekst

stuurt impulsen

je wordt wakker

lichtgevoelige cellen sturen geen impulsen

je valt in slaap

hersencentrum niet actief

tekst

Welke 2 hormonen maken de eilandjes van langerhans?

Welke hormoonklier regelt de werking van andere hormoonklieren?

Welke hormoonklier maakt het hormoon adrenaline?

Welke hormoon zorgt er bij jongens voor dat de secundaire geslachtskenmerken zich vormen?

Sleep de hormoonklieren naar de juiste plek.

schildklier

hypofyse

bijnieren

eilandjes van langerhans

eierstokken

zaadballen

Hoe werkt het groeihormoon uit de hypofyse? Bekijk de 5 gebeurtenissen en sleep het bijbehorende nummer naar het juiste plaatje

1

2

3

4

5

biologiepagina.nl