3.9 Genexpressie + Structuur DNA

Doel
Je kent de bouw van DNA. Je kunt het nut van basenparing uitleggen bij DNA-replicatie en DNA-reparatie.

Je kunt op basis van 1 streng de code van de complementaire streng bepalen.
1 / 19
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 19 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Doel
Je kent de bouw van DNA. Je kunt het nut van basenparing uitleggen bij DNA-replicatie en DNA-reparatie.

Je kunt op basis van 1 streng de code van de complementaire streng bepalen.

Slide 1 - Slide

3.9.1 Maak een conceptmap (5min):
DNA, chromosoom, chromatide, Nucleotide, Stikstofbase, Deoxyribose, Fosfaatgroep, Adenine, Cytosine, Guanine, Thymine, Basenpaar

Slide 2 - Open question

Nucleotide: bouwsteen van DNA
Bestaat uit 1 fosfaatgroep, 1 suiker en 1 stikstofbase


DNA-
molecuul

Slide 3 - Slide

Uitleg adhv KNEXX model
in KWT zelf te maken

Slide 4 - Slide

Doel
Je kunt beredeneren hoe omgeving en DNA samen de vorm en functie van cellen en organismen bepalen door genregulatie

Je kunt uitleggen hoe erfelijk eigenschappen op het DNA liggen.

Slide 5 - Slide

Een eiwit is een polymeer van
A
nucleotiden
B
glycerol en vetzuren
C
koolhydraten
D
aminozuren

Slide 6 - Quiz

Slide 7 - Video

ontwikkeling
genotype + omgeving = fenotype

licht zorgt dat in sommige delen van de plant de genen voor celdeling tot expressie komen

Slide 8 - Slide

Celdifferentiatie
genotype + omgeving = fenotype

genotype: voor lichaamscellen gelijk
omgeving: signaalstoffen 
fenotype: ongeveer 300 verschillende celtypen.

welke genen tot expressie komen wordt bepaald door omgeving vd cel





Slide 9 - Slide

celactiviteit
Insuline bind aan receptor op een lever cel. 
De levercel zorgt dat enzymen gemaakt worden voor het maken van glycogeen en vetten

Slide 10 - Slide

Genexpressie
1) de code van 1 gen wordt gekopieerd (transcriptie)
2) mRNA uit de kern naar ribosoom
3) ribosoom maakt op basis van code een eiwit (translatie)




splicing=V6

Slide 11 - Slide

typen DNA
structuurgenen: bevatten code voor een eiwit

regulatorgenen: beïnvloed de expressie van andere genen 

niet-coderend DNA: bevat geen code voor eiwitten (95%)

Slide 12 - Slide

Samengevat
  1. Een gen komt tot expressie op het moment dat de DNA-code van dat gen gebruikt wordt om een eiwit te maken
  2. Ontwikkeling, Cel-differentiatie en cel-activiteit verschillen door expressie van verschillende genen in verschillende celtypen. 
  3. Welke genen tot expressie komen wordt bepaald door signalen in of buiten de cel.

Slide 13 - Slide

Epigenetica
code gelijk, expressie veranderd door epigenetische factoren

bv blokkering transcriptie door methylering

soms erfelijk, meestal niet


Slide 14 - Slide

zwanger in hongerwinter
kind hoger risico op overgewicht 

Slide 15 - Slide

proto-oncogen
tumor-suppressorgen

Slide 16 - Slide

Ontstaan van kanker
Een mutatie in het tumor suppressor gen zorgt ervoor bij schade de celcyclus niet stil komt te liggen. de celcyclus kan doorgaan met een beschadigde cel.

Het "rempedaal" is beschadigd.


3.9.6

Slide 17 - Slide

tumor-suppressor gen
proto-oncogen

uitleggen (3.9.6)

Slide 18 - Slide

Volgende les
eiwitsynthese

Slide 19 - Slide