16.2 Stikstofkringloop

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

16.2 Stikstofkringloop

Hoe beïnvloeden mensen de stikstofkringloop?

begrippen: stikstoffixatie/-binding, groenbemesting, eutrofiëring, hypoxie, zure regen, vermesting, cyanobacteriën, 

Wat gaan we doen?

• Bespreken lastige opgaven 16.1
• Uitleg eutrofiëring, stikstof in de lucht, oplossingen
• Lezen en maken 16.2

• planten nemen stikstof op NO3- en NH4+ voor vorming eiwitten
  
• Sommige planten leven in symbiose met bacteriën die N2 uit de atmosfeer opnemen
  
• stikstofrijke planten worden door de boer gebruikt om de bodem te bemesten (groenbemesting)

Stikstof gebruiken via natuurlijke processen

• vrij levende stikstofbindende bacteriën kunnen N₂ opnemen uit de lucht en vastleggen in organische stoffen
• = stikstofbinding of stikstoffixatie
• bacteriën in symbiose met planten: mutualisme 
• groenbemesting

Knolletjesbacteriën

Rhizobium

anaerobe omstandigheden

enzym nitrogenase

N₂ --> NH₄⁺ --> aminozuren

plant geeft: koolhydraten

plant krijgt: NH₄⁺ en aminozuren

^{bonen, soja, klaver}

Stikstof in het water

uitspoeling

eutrofiering

algenbloei

hypoxie

dood water

Eutrofiëring

Stikstof in de atmosfeer

fossiele brandstoffen

zure regen (reactie NOx met water in de atmosfeer, zuren ontstaan 

HNO₃ (salpeterzuur)--> kalk beschadigd, reacties met giftige metalen

vermesting = toevoeging van meststoffen aan een ecosysteem

brandnetels en bramen, vergrassing

biodiversiteit neemt af

Vergrassing , afname van de biodiversiteit

Minder stikstof

oplossingen:

• auto's
• mest injecteren
• veevoer aanpassen
• lucht uit de stallen reinigen
• veestapel verkleinen
• nanoballetjes ureum (geven langzaam kunstmest af)
• duurzame bouwmaterialen
• 
  

Wat is groenbemesting?

1. Kunstmest strooien op het land
2. Natuurlijke mest strooien op het land
3. Bemesten door middel van knolletjesbacterien
4. Bemesten met groene planten

Vlinderbloemige planten kunnen worden gebruikt als groenbemesting. Door het onderploegen van deze planten komen stikstofverbindingen in de bodem. Deze worden door bacteriën omgezet in voor planten opneembare stikstofverbindingen.
Welke bacteriën zijn verantwoordelijk voor deze omzettingen?

1. denitrificerende bacteriën en nitrificerende bacteriën
2. denitrificerende bacteriën en knolletjesbacteriën
3. rottingsbacteriën en nitrificerende bacteriën
4. rottingsbacteriën en knolletjesbacteriën