HS1 basis syst. nat. havo4 les1

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Basisvaardigheden

SI-eenheden

Hoofdstuk 1 Basisvaardigheden

Na deze les:

* Weet je het verschil tussen grootheden en eenheden

* Weet je dat er (maar) 7 standaardeenheden zijn

* Kun je eenheden in elkaar omrekenen

* Weet je hoe je rekent met machten van 10

* Kun je het juiste aantal significante cijfers bepalen bij een optelling of een vermenigvuldiging

* Kun je bepalen wat een meetonzekerheid is.

Grootheden en eenheden

Eigenschappen die we kunnen meten noemen we grootheden. Voorbeelden hiervan zijn: lengte (ℓ), oppervlakte (A), massa (m), tijd (t), snelheid (v), temperatuur (T).

Waarin we die eigenschappen uitdrukken noemen we eenheden. Voorbeelden van eenheden zijn: meter (m), vierkante meter (m²), kilogram (kg), seconde (s), meter per seconde (m/s), kelvin (K), etc...

Wanneer we een meetresultaat willen noteren, schrijven we altijd eerst de grootheid op, daarna een =-teken, dan het getal en tenslotte de eenheid.

Voorbeeld: 

p = 10,4 N/m²

GROOTHEDEN

EENHEDEN

massa

afstand

snelheid

tijd

gram

ampere

meter

liter

Kelvin

km/h

SI-eenheden 

Er zijn 7 basis S.I.-eenheden afgesproken, waarmee je allerlei andere eenheden kan afleiden door deze te combineren.

Zie tabel 3A BINAS.

^{Basis SI-eenheden, afgeleide SI-eenheden en niet-SI-eenheden}

Andere eenheden 

Andere SI-eenheden als Newton (N) en Joule (J) kun je in basiseenheden uitdrukken:

N = kg·m·s¯² 

W = J/s = J·s¯¹ = kg·m²·s¯²·s¯¹ = kg·m²·s¯³

Dit doe je met BINAS tabel 4.

Je hebt ook "andere eenheden" zoals de inch, mijl, calorie. Zie BINAS tabel 5.

Deze moet je (ingewikkeld) echt omrekenen.

Wie gebruiken geen SI ..?

Extra: hierom...

Mars Climate orbiter

Crashte
op 23 september 1999
bij aankomst op Mars

Foutjes in eenheden ....

Mars Climate orbiter

Het project was een samenwerking
tussen Europa en de VS. Om in een baan om Mars te komen, moest de motor met een bepaalde waarde worden ontbrand om op de juiste hoogte terecht te komen. 

Omdat beide partijen verschilde eenheden gebruikte,  werd een verkeerde eenheid toegekend aan de motor van de ruimtesonde, waardoor die te lage snelheid kreeg, en dus een te lage baan en uiteindelijk in 1998 op Mars crashte...

Extra: kosten?

327,6 miljoen dollar

Ja, daarom.

Voorvoegsels 

Een voorvoegsel mag je vervangen door 

"wat het betekent".

Hoeveel Volt is 3 mV ???

m = milli = 10-3 en daarom 

3 mV = 3  x  10-3 V

= "drie duizendste Volt" 

Gebruik BINAS tabel 2

Basisvaardigheden

Werken met machten van 10

Orde van grootte bepalen

Rekenregels

Machten van 10 - waarom?

Orde van grootte

Orde van grootte = 

dichtsbijzijnde macht van tien

zoals:

Je duim => orde 0,01 m

Netto maandsalaris docent => orde 1000 euro

Maken opgaven HS 1

grootheden en eenheden

werken met machten van 10

orde van grootte bepalen

Basisvaardigheden

Meetonzekerheid

Significante cijfers

Meetonzekerheid

• In de natuurkunde doe je metingen. Hierbij is het aantal cijfers belangrijk.

• Links: 6,7 (tussen 6,65 en 6,75)

• Rechts: 6,73 (tussen 6,725 en 6,735)

zie blz 26 boek

x of / 

P = U x I 

U = 5,00 V en I = 2 A

Wat is P?

Je telt het aantal sign. cijfers

Het laagste aantal is het aantal voor je eindantwoord.  

 

Combineren van cijfers

+ of - 

Utot = U1 + U2

U1= 200 V en U2 = 1,0 V

Wat is Utot?  

Tel het aantal cijfers achter de komma. Laagste aantal is het aantal in je eindantwoord. 

(Wel eerst zelfde eenheden!!)

Combineren van cijfers

+ of - 

Utot = U1 + U2

U1= 200 V en U2 = 1000 mV

Wat is Utot?  

Grootste eenheid is Volt.

1000 mV = 1,000 V

Optellen geeft 201 V (niet 201,000 V)

Combineren van cijfers