BS 2.8 Erfelijkheidsonderzoek

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Fijn dat jullie er weer zijn!

Planning?

• Terugblik 2.6 en 2.10 ( 6 vragen)
• Uitleg basisstof 2.8 Erfelijkheidsonderzoek
• Maken basisstof 2.8 (huiswerk)
• Afsluiting

Met een ochtendtemperatuurcurve kan een vrouw het moment bepalen waarop ze de grootste kans heeft om zwanger te worden. Ze moet dan elke ochtend op hetzelfde tijdstip haar lichaamstemperatuur meten.Welk verband tussen lichaamstemperatuur en vruchtbaarheid laat de afbeelding zien? Leg je antwoord uit.

In de tekst worden twee voorbehoedmiddelen genoemd. Welke van de twee middelen biedt bescherming tegen geslachtsziekten?

Al jaren wordt onderzoek gedaan naar een anticonceptiepil voor mannen: de mannenpil. Hierbij krijgen mannen een pil met daarin vrouwelijke hormonen. Dit zorgt ervoor dat de zaadproductie stil komt te liggen. Daarnaast krijgen de mannen ook extra testosteron toegediend. Wat is de reden dat mannen extra testosteron krijgen, als ze de mannenpil slikken?

Welke SOA geeft vaak weinig tot geen klachten maar kan wel tot onvruchtbaarheid leiden?

1. Gonorroe
2. Chlamydia
3. Aids
4. Syfilis

Onderzoek door het  Centraal Bureau van Statistiek (CBS)  in 2003 en 2013  naar het gebruik van voorbehoedsmiddelen. 

Welke conclusie kun je uit dit onderzoek halen met betrekking tot SOA's

op de volgende dia kun je je antwoord invullen

(gebruik de woorden hoger / gelijk / of lager in je conclusie)

Onderzoek door het Centraal Bureau van Statistiek (CBS) in 2003 en 2013 naar het gebruik van voorbehoedsmiddelen. 

Welke conclusie kun je uit het onderzoek van het CBS halen met betrekking tot SOA's. (gebruik de woorden hoger / gelijk / of lager in je conclusie)

Waarom heeft een vrouw een verplichte bedenktijd voor een abortus wordt uitgevoerd?
En is deze bedenktijd ook verplicht voor de abortuspil? (leg uit)

B8: Erfelijkheidsonderzoek

Th3: Erfelijkheid

 b8 Erfelijkheidsonderzoek

Blz 134 tekstboek

Leerdoelen

Je kunt situaties noemen waarin het verstandig is genetisch advies in te winnen

Je kunt methoden van prenataal onderzoek kunnen noemen en beschrijven

Erfelijkheidsonderzoek

Een erfelijkheidsonderzoeker onderzoekt hoe groot de kans is dat er kinderen worden geboren met een erfelijke afwijking

Man en vrouw kunnen daarna beslissen over een eventuele zwangerschap of het beeindigen ervan.

Advies inwinnen - Wanneer doe je dat?

RISICOGROEPEN:

• Als er een ernstige erfelijke ziekte in de familie voorkomt
  
• Als een vrouw bv. al meerdere keren een miskraam heeft gehad
• Als een man of vrouw heeft blootgestaan aan een hoge dosis radioactieve straling
  

Drager

Prenataal onderzoek

Onderzoek vóór de geboorte

Tijdens de zwangerschap wordt het ongeboren kind onderzocht op een ziekte of afwijking:

• Echoscopie 
• Nipt
• Vlokkentest 
• Vruchtwaterpunctie

Echoscopie

Echoscopie

Door middel van geluidsgolven wordt het embryo zichtbaar gemaakt op het scherm.

Alleen abnormale vormen

kunnen worden gesignaleerd.

Nipt

Niet -Invasieve Prenatale Test

Een klein beetje bloed van de baby komt in het bloed van de moeder. Dit wordt onderzocht op afwijkingen. D.m.v. dna onderzoek.

sydroom van down

Vlokkentest

Weefsel wordt uit de placenta gehaald en getest op afwijkingen in het dna.

• taaislijmvliesziekte
• geslachtsbepaling

Vruchtwaterpunctie

Er wordt vruchtwater met cellen van het kind uit de baarmoeder gehaald.

De chromosomen van deze cellen worden onderzocht op afwijkingen van het DNA.

Risico

De vlokkentest en vruchtwaterpunctie zijn niet zonder gevaar, worden alleen uitgevoerd als:

• uit de NIPT blijkt dat er een verhoogde kans is op een erfelijke ziekte
• een vrouw al enkele malen een miskraam heeft gehad
• er een erfelijke ziekte in de familie voorkomt

Aan het werk

• Basisstof 2.8 maken opdrachten
• Test jezelf basisstof 2.8
  

Bij prenataal onderzoek,
wordt er onderzoek gedaan .......

1. bij de pasgeboren baby
2. na de geboorte bij de baby en de moeder
3. voor de geboorte bij de moeder
4. voor de geboorte bij de baby

Bij welk erfelijkheidsonderzoek kun je het erfelijk materiaal van het ongeboren kind NIET onderzoeken?

1. Echoscopie
2. Vruchtwaterpunctie
3. Vlokkentest
4. NIPT- test

Hier zie je

1. de vlokkentest
2. postnataal onderzoek
3. vruchtwater-punctie
4. NIPT-test

Bij een vruchtwaterpunctie wordt weefsel uit de placenta weggehaald.

1. juist
2. onjuist

Bij een vlokkentest wordt weefsel uit de placenta weggehaald.

1. juist
2. onjuist

Wat onderzoekt een arts bij een vlokkentest?

1. de chromosomen van de cellen van het embryo
2. de urine van een zwangere vrouw
3. het vruchtwater van een zwangere vrouw

Wat gebeurt er met een NIPT test?

1. Er wordt een echo gedaan
2. Er wordt een echo gedaan en bloed afgenomen bij de moeder
3. Er wordt bloed van de moeder afgenomen
4. Er wordt bloed van de placenta afgenomen

Bij welk onderzoek is er kans op een verhoogde miskraam?

1. Echoscopie
2. vruchtwaterpunctie
3. vlokkentest
4. vlokkentest en vruchtwaterpunctie