Les: Scheiden (Ontromen en bactofugeren)

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 3

Les: Scheiden- Ontromen en bactofugeren van melk

Lesplanning

• Korte terugblik vorig jaar
  
• Leerdoelen - Scheiden : Ontromen en Bactofugeren
• Proces van scheiden
• Checken leerdoelen - Scheiden
• Oefenvragen maken (in les of als huiswerk)

Leerdoelen - scheiden 

Jij:

• Kan proces van scheiden: Ontromen en Bactofugeren uitleggen
• kunt de processtappen herkennen in een PID
• kan toelichten wat room is en bactofugaat
• Kan het meten en regelen van roomgehalte en sterilisatie bactofugaat uitleggen

Scheiden

• Scheiden is onderdeel van het thermiseren
• Ontromen en bactofugeren
• Daarvoor gebruiken we een seperator 

Ontromen van melk

• Door middel van centrifugaal kracht gescheiden
• Room (vet) en Ondermelk (water).

• Water is zwaarder dan vet hierdoor 

wordt het water naar buiten 

geslingerd en het vet roomt zich aan

de binnenkant (bij de as) op.

Ontromen van melk

groot vetbolletje wordt automatisch naar binnen geslingerd. Hoe groter het vetbolletje hoe makkelijker te scheiden. 

Kleine vetbolletjes gaan makkelijker met de (onder)melkstroom mee. 

bolletje 2 "bedenkt" zich door de platen. 

Wat is room

1. Melkvet
2. Melkvet 40%
3. melkvet > 10%
4. Vette melk

Welke temperatuur heeft de melk in een seperator en waarom?

Ontromen van melk

Na het ontromen is de melk verdeeld in twee vloeistoffen:

• room (>40% melkvet)
• ondermelk of tapte melk (0,05% melkvet)

gewicht per kilogram

Gewicht per liter

gewicht per volume eenheid

Gelijk aan densiteit

Gelijk aan viscositeit

Soortelijk gewicht is?

Filmpje, tot ca. 1:00 afspelen, beeld stop zetten, uitleg zware delen en lichte deeltjes. 

Dit moment is ook goed te gebruiken als voorbeeld voor bactofuge, ziet 'vuil/bacteriemateriaal' ophopen in buitenste deel.

productinvoer --> 

licht gele --> room

oranje --> melk

Zwarte --> bacteriën.

Zelflossend onderdeel ophoping viezigheid verwijderen

Bactofugeren van melk

Na het ontromen gaat de stroom

ondermelk verder in het proces.

In de ondermelk kunnen nog 

schadelijke bacteriën zitten, 

deze kunnen met behulp van de 

bactofuge eruit gehaald worden.

werking is bijna hetzelfde als de centrifuge. Alleen bij ondermelk.

Welke schadelijk bacterie kan met een bactofuge verwijderd worden

1. Alle bacteriën
2. Boterzuur bacteriën
3. Ziekmakende bacteriën
4. Melkzuur bacteriën

Bactofugeren van melk

Bactofugeren met  het steriliseren

van het bacteriemateriaal.

De bactofuge is zelf-lossend, het slib (melk met bacteriemateriaal) wordt door stoom gesteriliseerd waardoor deze weer aan de melk toegevoegd kan worden. dit is een kleine hoeveelheid waardoor er geen kooksmaak aan de melk komt.

Bacteriemateriaal is zwaarder dan de ondermelk en zal in de centrifuge naar buiten geslingerd worden. De ondermelk zal naar "binnen" kruipen en afgevoerd worden.

Wat zou de reden kunnen zijn dat we het bactofugaat (slib) gaan steriliseren?

1. Langer houdbaar maken
2. Afdoden van het ziekmakend boterzuur
3. Boterzuur overleeft pasteurisatie
4. Kwaliteit wordt dan beter

Bactofugeren van ondermelk

Ondermelk thermiseren met ontromer en bactofuge.

In deze afbeelding gaat het om de plek van de bactofuge in het systeem.

De bactofuge zit in het productieproces na de centrifuge/ontromer.

De bactofuge is zelf-lossend, het slib (melk met bacteriemateriaal) wordt door stoom gesteriliseerd waardoor deze weer aan de melk toegevoegd kan worden.

rond de 50 graden celcius is de beste temperatuur om de room van de ondermelk te scheiden

na het centrifugeren wordt de melk 56  graden door de terugwinning van warmte. 

Filmpje separator

Waarom hebben schotels in een seperator een hellinkshoek?

1. Daarmee makkelijker te stapelen
2. Betere scheiding
3. Voor oppervlakte vergroting
4. Ruimte besparing

Waarom hebben schotels stijggaten?

Welke appendages zijn nodig om vetgehalte van room te kunnen regelen bij een seperator

1. Flowmeter, vetgehaltemeter, regelklep
2. Massaflowmeter, regelklep, temperatuurmeter
3. Massaflowmeter, vetgehaltemeter, regelklep
4. Massaflowmeter, regelklep

Steriliseren van bactofugaat

• Bactofugaat wordt gesteriliseerd en gaat retour in de kaasmelk
•  Het steriliseren kan via directe stoominjectie  (DSI) of een buizenwarmtewisselaar
• Zie ook PID

Praktijkopdracht

• Bestudeer de product en hulpstromen in de PID
• Beschrijf hoe de product- en hulpstromen gemeten en geregeld worden
• Kleur de product stromen: melk, room, bactofugaat in in de PID. Doe dat met verschillende kleuren.
• Presenteer dit aan elkaar en de docent

Check: Leerdoelen - scheiden 

Jij:

• Kan proces van scheiden: Ontromen en Bactofugeren uitleggen
• kunt de processtappen herkennen in een PID
• kan toelichten wat room is en bactofugaat
• Kan het meten en regelen van roomgehalte en sterilisatie bactofugaat uitleggen