Waarnemen

• Sociale wetenschappen
• Secundair onderwijs

Waarnemen

Waarnemen is het leren kennen van de omgeving via de zintuigen.

  Hoe verloopt het waarnemingsproces?

1. Je zintuigen ontvangen allerlei prikkels = receptoren

2. De prikkels worden via sensorische zenuwbaan verzonden naar de hersenen.

3. De prikkels worden in de hersenen verwerkt = decoder

4. Door de verwerking krijgt de prikkel een betekenis. 

5. Je reageert op de prikkel = effectoren. 

De reactie kan twee vormen aannemen:

• spierwerking (beweging): je begint te lopen, je schrikt, je krabt, …
• klierwerken (afscheiding): je ogen tranen als je uien snijdt, je krijgt water in je mond als je frietjes ruikt, ….
• Bij een baby uiten die reacties zich in reflexen. Een reflex is een automatische reactie op een prikkel uit de omgeving.

Volgorde van het waarnemingsschema

1. Prikkel - hersenen - zintuig - gedrag
2. Zintuig - prikkel - hersenen - gedrag
3. Prikkel - zintuig - hersenen - gedrag
4. Zintuig - hersenen - prikkel - gedrag

Prikkels

Prikkels zijn waarneembare veranderingen in onze omgeving of in ons lichaam die een reactie uitlokken.

• Selectie van prikkels p 8

Als we al die prikkels zouden registreren dan zouden we gek worden.

Testje: Maak de klas stil, sluit je ogen en probeer alle geluiden, geuren trillingen in je op te nemen. Noteer alle waarnemingen die je hebt opgevangen.

• Welke prikkels registreren je hersenen?

1. Verandering: iets dat anders is valt onmiddellijk op
2. Beweging: hoe meer beweging hoe meer het opvalt.
3. Herhaling
4. Intensiteit

1. Verandering

2. Beweging

3. Herhaling

Als je een prikkel steeds opnieuw ontvangt, dan zal je na een tijdje gewend geraken aan die prikkel en hem niet zo sterk meer ervaren.

Bijvoorbeeld:

• Je parfum
• het getik van een wandklok
• De trein die voorbij rijdt

Noteer p 8 zelf een voorbeeld!

4. Intensiteit

hoe groter hoe meer het opvalt

=> absolute drempel = minimale intensiteit die een prikkel nodig heeft om op te vangen

Prikkels die je ontvangt, moeten sterk genoeg zijn om waarneembaar te zijn. Dat geldt voor alle zintuigen.

• soms is het geluid te ver en kan je het niet horen
• sis het voorwerp te ver en kan je het niet zien
• soms is het gewoon te donker en kan je het niet zien

Vul in p 9