P2 - week 3 - consequentialisme/utilisme

Het trolleyprobleem

1 / 34
next
Slide 1: Slide
FilosofieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 34 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Het trolleyprobleem

Slide 1 - Slide

This item has no instructions

Scenario 1

Slide 2 - Slide

This item has no instructions

Wat is het juiste om te doen?
De hendel overhalen
De hendel niet overhalen

Slide 3 - Poll

This item has no instructions

Scenario 2

Slide 4 - Slide

This item has no instructions

Wat is het juiste om te doen?
De persoon van de brug afduwen
De persoon niet van de brug afduwen

Slide 5 - Poll

This item has no instructions

Scenario 3

Willekeurig persoon

Slide 6 - Slide

This item has no instructions

Wat is het juiste om te doen?
De persoon van de brug afduwen
De persoon niet van de brug afduwen

Slide 7 - Poll

This item has no instructions

Scenario 4

Jijzelf

Slide 8 - Slide

This item has no instructions

Wat zou jij doen?
De hendel overhalen
De hendel niet overhalen.

Slide 9 - Poll

This item has no instructions

Slide 10 - Slide

This item has no instructions


"Het debat over de afweging tussen volksgezondheid en economie zoemt rond in de westerse wereld. Weegt het leed van de coronaslachtoffers wel op tegen een sociale en economische ontwrichting van de samenleving? Straks zijn misschien tientallen miljoenen mensen werkloos, worden de kansen van een nieuwe generatie geschaad, krijgen politieke extremisten de wind in de rug. [...] En dat allemaal om het leven van een betrekkelijk kleine groep ouderen te verlengen."
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/wat-ga-je-redden-een-kleine-groep-kwetsbaren-of-de-toekomst-van-een-nieuwe-generatie~b7b633ef/

Slide 11 - Slide

This item has no instructions

Ethiek
Welke handelingen zijn gerechtvaardigd?
Overkoepelend
Morele theorie 1
Morele theorie 2
Morele theorie 3
Het kwaad
Waarden en normen 
relativisme en universalisme
consequentialisme: 
Wat goed is hangt af van de gevolgen.
Plichtethiek:
Wat goed is wordt bepaald door plichten.
Deugdethiek:
Alleen met een moreel karakter kan je bepalen wat goed is.
banaliteit van het kwaad

Slide 12 - Slide

This item has no instructions

Ethiek
Welke handelingen zijn gerechtvaardigd?
Overkoepelend
Morele theorie 1
Morele theorie 2
Morele theorie 3
Het kwaad
Waarden en normen 
relativisme en universalisme
consequentialisme: 
Wat goed is hangt af van de gevolgen.
Plichtethiek:
Wat goed is wordt bepaald door plichten.
Deugdethiek:
Alleen met een moreel karakter kan je bepalen wat goed is.
Banaliteit van het kwaad

Slide 13 - Slide

This item has no instructions

Leerdoelen

Aan het einde van deze week...
8) ik kan uitleggen wat het uitgangspunt van het consequentialisme is
9) ik kan uitleggen wat het utilisme is
10) ik kan het verschil tussen intrinsieke en instrumentele waarden uitleggen met een voorbeeld
11) ik kan het utilisme toepassen op een voorbeeld met gebruik van de hedonistische calculus


 


Begrippen: ethiek, waarde, norm, descriptief, prescriptief

Slide 14 - Slide

This item has no instructions

Consequentialisme
Of een handeling goed of slecht is hangt af van de gevolgen van die handeling. 
Oftewel: doe dat wat leidt tot de beste gevolgen. 

                                
                                 > Wat zou een consequentialist doen?  

Slide 15 - Slide

Vraag aan klas: wat zou een consequentialist doen bij het trolleyprobleem? 
(1 minuut in  stilte)
- goede gevolgen voor wie?
- wat is goed? mensenlevens? plezier? 
- beroep, leeftijd van de persoon? sociale status van belang? 
Vraag voor consequentialisten:  Wat zijn goede gevolgen?
Utilisme:
Een handeling is moreel goed als die leidt tot zoveel mogelijk nut/geluk/welzijn en zo min mogelijk pijn.
  • Welke waarde is dus het belangrijkst volgens utilisten? En welke norm hoort daarbij?
Jeremy Bentham 1748-1832

Slide 16 - Slide

Vraag aan klas: wat zou een consequentialist doen bij het trolleyprobleem? 
(1 minuut in  stilte)
- goede gevolgen voor wie?
- wat is goed? mensenlevens? plezier? 
Aan de slag

Lees 2.3 t/m 2.3.1 (p.47-48)
Maak de volgende vragen:

1) Leg uit waarom je volgens consequentialisten in sommige gevallen wel, en in sommige gevallen niet mag liegen.  
2) Leg uit dat consequentialisme een ruimer begrip is dan utilisme.
3) Leg uit waarom het utilisme kan betekenen dat je je eigenbelang opoffert voor dat van anderen. 
4) Het verbod op het martelen staat in het Europees grondrecht. Wat zou een utilist denken over het martelen van bijv. een mogelijke terrorist?



Slide 17 - Slide

This item has no instructions

Leerdoelen

Aan het einde van deze week...
8) ik kan uitleggen wat het uitgangspunt van het consequentialisme is
9) ik kan uitleggen wat het utilisme is
10) ik kan het verschil tussen intrinsieke en instrumentele waarden uitleggen met een voorbeeld
11) ik kan het utilisme toepassen op een voorbeeld met gebruik van de hedonistische calculus


 


Begrippen: ethiek, waarde, norm, descriptief, prescriptief

Slide 18 - Slide

This item has no instructions

Utilisme:
Een handeling is moreel goed als die leidt tot zoveel mogelijk nut/geluk/welzijn en zo min mogelijk pijn.
De keuze tussen 1 of 5 doden is duidelijk. 
Maar kan het ook helpen bij eigen, alledaagse keuzes....?
Jeremy Bentham 1748-1832

Slide 19 - Slide

Vraag aan klas: wat zou een consequentialist doen bij het trolleyprobleem? 
(1 minuut in  stilte)
- goede gevolgen voor wie?
- wat is goed? mensenlevens? plezier? 
Studeren of ....?

Slide 20 - Slide

Vraag aan klas: wat zou een consequentialist doen bij het trolleyprobleem? 
(1 minuut in  stilte)
- goede gevolgen voor wie?
- wat is goed? mensenlevens? plezier? 
De hedonistische calculus
Middel waarbij je berekent of en welke handeling moreel wenselijk is / het meeste geluk oplevert.
Als utilist kun je de hedonistische calculus gebruiken:

Slide 21 - Slide

Vraag aan klas: wat zou een consequentialist doen bij het trolleyprobleem? 
(1 minuut in  stilte)
- goede gevolgen voor wie?
- wat is goed? mensenlevens? plezier? 
De hedonistische calculus
Middel waarbij je berekent of en welke handeling moreel wenselijk is / het meeste geluk oplevert.

Intensiteit
Duur
Zekerheid
Nabijheid
Productiviteit
Zuiverheid
Reikwijdte
Hoe sterk is het geluk?
Hoe lang houdt het aan?
Hoe zeker ben ik erover?
Wanneer krijg ik het?
Leidt het tot meer geluk?
Hoe vrij is het van pijn?
Hoeveel mensen gaat het over?

Slide 22 - Slide

Vraag aan klas: wat zou een consequentialist doen bij het trolleyprobleem? 
(1 minuut in  stilte)
- goede gevolgen voor wie?
- wat is goed? mensenlevens? plezier? 
De hedonistische calculus

Intensiteit
Duur
Zekerheid
Nabijheid
Productiviteit
Zuiverheid
Reikwijdte

Slide 23 - Slide

This item has no instructions

De hedonistische calculus
Wat zou een utilist antwoorden?
Pas de hedonistische calculus toe op dit voorbeeld. Betrek in je antwoord minstens 3 onderdelen van de hedonistische calculus.  

Slide 24 - Slide

Vraag aan klas: wat zou een consequentialist doen bij het trolleyprobleem? 
(1 minuut in  stilte)
- goede gevolgen voor wie?
- wat is goed? mensenlevens? plezier? 
Leerdoelen

Aan het einde van deze week...
8) ik kan uitleggen wat het uitgangspunt van het consequentialisme is
9) ik kan uitleggen wat het utilisme is
10) ik kan het verschil tussen intrinsieke en instrumentele waarden uitleggen met een voorbeeld
11) ik kan het utilisme toepassen op een voorbeeld met gebruik van de hedonistische calculus


 


Begrippen: ethiek, waarde, norm, descriptief, prescriptief

Slide 25 - Slide

This item has no instructions

Lees het kader op p. 48 en vul in:
Een intrinsieke waarde is...

Slide 26 - Open question

This item has no instructions

Een instrumentele waarde is...

Slide 27 - Open question

This item has no instructions

Intrinsiek vs instrumenteel

Intrinsieke waarde: 
waarde die op zichzelf waardevol is. Dient geen andere waarde. 
> geluk/welzijn bij de utilisten

Instrumentele waarde
waarde die bijdraagt aan geluk. 
>Bijv. gezondheid bij de utilisten.

Slide 28 - Slide

This item has no instructions

Geld heeft
intrinsieke waarde
instrumentele waarde

Slide 29 - Poll

This item has no instructions

Studeren heeft
intrinsieke waarde
instrumentele waarde

Slide 30 - Poll

This item has no instructions

Gezondheid heeft
intrinsieke waarde
instrumentele waarde

Slide 31 - Poll

This item has no instructions

Leg uit wat het betekent als je studeren als instrumenteel waardevol ziet.

Slide 32 - Open question

This item has no instructions

Leg uit wat het betekent als je studeren als intrinsiek waardevol ziet.

Slide 33 - Open question

This item has no instructions

Intrinsiek vs instrumenteel

Intrinsieke waarde: 
waarde die op zichzelf waardevol is. Dient geen andere waarde. 
> geluk/welzijn bij de utilisten

Instrumentele waarde
waarde die bijdraagt aan geluk. 
>Bijv. gezondheid bij de utilisten.

Slide 34 - Slide

This item has no instructions