1.1 van lineair naar circulair

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Module 3:

Van lineair naar circulair

Introductie

Van grondstof naar supermarkt.

In de jaren '50 ontstonden de eerste supermarkten. Het was een stukje Amerika in Nederland.

schooltv.nl

Hoe deed men vroeger de boodschappen voordat er supermarkten waren?

Kruidennier

Melkboer

Module 3

In deze module inzoomen op de productieketen: Waar komen de producten vandaan en hoe komen ze terecht in de supermarkt? Hoe verloopt het pad van drie van deze producten:
- Spijkerbroek

- Mobiel

- Biefstuk

Welke uitdagingen hebben we met ons consumptie gedrag? en welke oplossingen moeten we daarvoor zoeken?

Module 3: Onderwerpen

1.1: Grondstof

1.2 Productie en transport

1.3 Consumptie

1.4 Afval

Grondstoffen: Wat zijn het?

Twee soorten: Grondstoffen & delfstoffen

Wat is het verschil tussen grondstoffen en delfstoffen? Noem bij beide twee voorbeelden

Winning en ontstaan grondstoffen

Primaire sector

- Landbouw

- Mijnbouw

schooltv.nl

Hoe ontstaan grondstoffen?

Ontstaat grondstoffen

Rivieren en zeeën leggen sediment zoals: grind, klei en zand neer. Deze sedimentlagen liggen boven op de andere lagen.

Hernieuwbare en eindige grondstoffen

Twee soorten grondstoffen:

- Eindige grondstoffen: fossiele brandstoffen, goud, zilver etc. (duurt miljoenen jaren)

- Hernieuwbare grondstoffen: Raken niet op, kan opnieuw aangemaakt worden: katon, vis en water

Toch kunnen nieuwbare grondstoffen toch opraken, hoe?

Zelfstandig werken

Opdrachten 1.1 1 t/m 13 (let op! atlasvragen ook)

- Je schrijft de antwoorden op in je schrift of je typt in Word!

- Antwoorden worden besproken en vind er controle plaats

Volgende les:

- Centrum-perifie model

- Slavernij

- Zelfstandig werken aan 1.1 1 t/m 13 huiswerk voor Maandag 11/3

1.1 Grondstoffen deel II

Vandaag:

- Herhaling vorige les

- Centrum/periferie model

- Nadelen grondstoffenrijkdom

- Moderne slavernij 

Leerdoelen:

1. Je kunt het centrum-periferie model beschrijven en haar herkomst in de koloniale tijd.
2. Je kunt uitleggen hoe grondstoffenrijkdom negatief kan zijn voor een land

3. Je kunt omschrijven wat moderne slavernij inhoudt en uitleggen wat dit met grodnstoffen te maken hebben.

Wat is géén voorbeeld van een delfstof?

1. Olie
2. IJzererts
3. Zout
4. Katoen

Wat zijn de twee soorten grondstoffen?

Wat is géén voorbeeld van een endige grondstof?

1. olie
2. aardgas
3. vis
4. aardolie

Centrum-periferie model

• Het ene land heeft veel grondstoffen en het ander land is heel afhankelijk van een ander.
• Slechts 3% van IJzer komt uit Europa zelf.

Centrum-Periferie

• Grondstoffen mede bepalend voor de rijkdom. Veel olie = rijk
• Ook veel conflicten door aanwezigheid grondstoffenBijv. door koloniaal verleden.
• Nu geen kolonieen meer, wel nog zichtbaar

Centrum periferie-model

Centrum-Periferie

• Centrum = 'rijk' land dat overheerst -> flinke opbrengst
• Periferie = Afhankelijk van centrum land, goedkope arbeid en grondstoffen levert aan rijk land. Vooral primaire sector
• Semi-periferie = Zit er tussen in. Vooral gericht op industrie

Zet de landen bij de juiste plek! Gebruik kaart 1.5 in je boek en evt google maps!

Centrum

Semi-periferie

Periferie

Nederland

Brazilië

IJsland

Marokko

Argentinië

Nepal

Angola

Thailand

Noord-Korea

Waarom is het hebben van grondstoffen niet altijd een 'zegen' denk je?

Moderne slavernij

Wat is moderne slavernij?

Lees in je boekje vanaf het stukje 'Een voorbeeld hiervan is Democratische Republiek Congo' op blz. 14 laatste stukje. Tot het einde van blz 15. Schrijf/typ de belangrijkste zaken.

Daarna kijken we een stukje van een documentaire.

Werken

Opdrachten 1.1 1 t/m 13

Met een blauw boekje = Grote Bosatlas 

Met een groen boekje = Bosatlas van de duurzaamheid

Huiswerk voor Maandag 11/3