Interbellum

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Wat zou jij willen veranderen als je uit de loopgraven zou komen?

Vandaag

Gesamtkunstwerk 

7 groepjes

Samen een beeld vormen van het interbellum

Politiek en economie

Democratie (kiesrecht)

Socialisme 

Fascisme/Nat. Socialisme

Communisme - USSR

Beurscrisis

Modernisme

Muziek - jazz en experiment

Film

Modernisme/Avant garde

De cultuurbeweging die tijdens WO-l tot ontwikkeling kwam heet avant-garde en:

- heeft talrijke stromingen
- bevat radicaal nieuwe kunst 

    (breuk met het verleden)
- bloeide vooral tijdens de roaring twenties

- stopt rond 1935-> crisis en dreiging oorlog

4

Stromingen avant-garde

Een aantal stromingen binnen de (historische) avant-garde (voorhoede die origineel en vernieuwend wil zijn) :

• Kubisme
• Expressionisme
• Futurisme
• Constructivisme - de Stijl
• Dada - antikunst

Groot aantal stromingen, doordat men voortdurend vernieuwend wilde zijn.

Publieksschrijver (veel lezers)

echt Hollands onderwerp -> sluiten aan bij burgerlijke waarden (gezin, orde, gezag, spaarzaamheid etc.)

o.a. Boudier-Bakker en Fabricius

realistische romans

Eliteschrijver (weinig lezers)

on-Hollands onderwerp -> botsen met burgerlijke waarden -> schrijven vanuit moderne levenshouding van twijfel en zelfreflectie

o.a. Vestdijk, Ter Braak en Du Perron

avant-garde en modernisme

realistische en romantische traditie  (J.J. Slauerhoff)

• Wel rijm, metrum en regelmatige strofebouw
• Normale zinnen

• Veel bnw

• Onderwerpen en beeldspraak vaak ontleend uit de natuur
• Traditionele poëzie
  

Avant-garde ->Expressionisme (H. Marsman)

• Geen of minder rijm, metrum, regelmatige strofebouw
• Onvolledige, niet grammaticale zinnen
• Emotie / gevoel wordt direct geuit d.m.v.  ongewone woordcombinaties (violette schemer)
•  Onderwerpen en beeldspraak vaak ontleend uit het stadsleven
• Vrije vers
  
  

Tweedeling in de literaire avant-garde:

1. teksten die zijn bedoeld om de lezer te prikkelen of te provoceren-> Bint van Bordewijk
2. teksten die zijn bedoeld als autonoom taalbouwsel (zuivere poëzie) -> Van Ostaijen

Ferdinand Bordewijk (1884-1965)

Karakteristiek voor zijn twee novelles Blokken (1931) en Bint (1934):

• stugge, korte manier van schrijven;
• geen woord teveel, zakelijk
• objectief, weinig gevoelsuitingen;
• gebeurtenissen verwijzen naar situatie in totalitaire staat.
• Kan je relateren aan het constructivisme - De Stijl

Paul van Ostaijen (1896-1928)

• Leefde kort maar krachtig.
• Collagetechniek in gedichten.
• Gedichten zijn 'autonome taalbouwsels'.
• Dadaïsme:

1. mengvormen van beeldende kunst, poëzie, theater en grafisch ontwerp.
2. opzettelijk ondergraven van de algemeen geaccepteerde standaarden.

Kenmerken modernist:

• De werkelijkheid is voor modernist chaotisch.
• De literaire tekst daarentegen werd beschouwd als autonioom tekstgeheel met een hechte structuur, een taalbouwsel vol samenhang
• Hij hecht veel waarde aan zijn persoonlijke individualiteit.
• Individu staat centraal als verteller/ focalisator in de tekst en deze is het ordenend bewustzijn.
• Hij is afstandelijk, kritisch, als buitenstaander.
• Hij is de individualist tegenover de massa-> autonoom

Simon Vestdijk (1898-1971)

Schreef gedichten, romans, verhalenbundels, studies en essays.

Twee van zijn modernistische romans zijn: 

• Meneer Visser's hellevaart -> bewustzijnsstroom
• Else Böhler, Duits dienstmeisje

Forum

• Tijdschrift (1932-1935)
• Menno ter Braak & Edgar du Perron.
• Vorm of vent-discussie: levenshouding van de auteur (=vent; persoonlijkheid zoals die uit het werk blijkt) was belangrijker dan de vormvernieuwing (=vorm)
• Tegen nationaal-socialisme.
• Psychologische romans, vaak autobiografisch.

Opdracht Gesamtkunstwerk

7 groepjes

Afbeeldingen vinden en hier uploaden

Geef zelf een interpretatie van de stroming op A3

Zoek de tekst erbij - indien mogelijk

Voeg hier de afbeeldingen toe die bij je opdracht horen