Les 10 - 5 vwo

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welkom!

Voor de thuisblijvers:

• Webcam aan + werk- en leerboek op tafel;
• Aantekeningenschrift bij de hand;
• Aanmelden www.Lessonup.app via code.

Voor leerlingen in de klas:

• Werk- en leerboek op tafel;
• Aantekeningenschrift bij de hand.

Voor de thuisblijvers: hoe goed ben ik te verstaan via de headset?

😒🙁😐🙂😃

Toetsweek = SE H1, H2, H3 

Boodschap cartoonmaker? 

Opfrissen H1

Startopdracht

Wat? Maken startopdracht.

Hoe? thuisblijvers: ga naar Google Classroom en werk de antwoorden uit in je schrift.

Tijd: 6 min.

Klaar? Bestuderen H1

Bespreken startopdracht

Vandaag

- Herhalen H1

- Oefenen met H1

- Let op: Morgen inleveren PO-Essay

Vandaag nog tijd voor feedback

Herhalingsvragen

Begrippen

Naam leerling: gelukkige winnaar..

H1: typische vragen..

• Welke factoren zijn van invloed op tijd-ruimtecompressie?

• Wat is het verband tussen globalisering en tijd-ruimtecompressie?

• Aan welke basisvoorwaarden moet voldaan worden voordat er uitwisseling plaatsvindt van goederen tussen gebieden (interactietheorie)?  

• Welk verband bestaat er tussen het centrum-periferiemodel en de erfenis van het koloniale verleden?

Herhalen belangrijke punten H1

1.1 Krimpende wereld

1.2 Transport

1.3 De eeuw van informatie

1.4 Globalisering: economisch bekeken

1.5 Globalisering: politiek bekeken

1.6 Globalisering: cultureel bekeken

1.7: Globalisering: tot 1980

1.8: Globalisering: ontwikkelingen na 1980

1.9: Globalisering: een blik in de toekomst

H1. Wereld Globalisering

Globalisering of mondialisering?

• Gevolg: afstand waarover goederen, mensen en kapitaal verplaatsen is gemiddeld toegenomen

Tijd-Ruimte Compressie

Afname relatieve afstanden

door daling van reis- en vervoerstijden en -kosten

Tijd en ruimte worden in elkaar gedrukt. 

Processen tijd-ruimte compressie

1. Ligging verandert

2. Afstand krimpt

3. Grenzen verdwijnen

Afstand krimpt

relatieve afstand neemt af

absolute afstand zorgt voor verandering interactie: afstandsverval

Voorbeeld afstandsverval

• Door de aanleg van de hogesneldheidslijn krimpt de relatieve afstand in China
• Absolute afstand en ligging blijven gelijk
• Des te groter de absolute afstand tussen twee plaatsen, des te minder interactie er is tussen plaatsen = afstandsinterval

Goederentransport in drie ontwikkelingen.

1. Reis- en vervoerstijden zijn gedaald
2. Reiskosten zijn gedaald
3. Infrastructuur is verbeterd

Goederen in beweging

Interactie tussen gebieden komt op gang onder drie voorwaarden:

1. Complementariteit
2. Transporteerbaarheid
3. Geen tussenliggende mogelijkheden

Communicatietechnologie

alle technieken die het mogelijk maken informatie van het ene punt naar het andere te verspreiden

Richting en intensiteit internationale communicatie 

beïnvloed door:

• economische factoren
• geografische factoren
• culturele factoren

1. Economische factoren

informatie-uitwisseling tussen centrumlanden

 -> meeste geld

-> beste informatietechnologie en netwerken

'op bestelling' produceren

'just-in-time' leveren

2. Geografische factoren

regel van afstandsverval: naarmate de afstand toeneemt, daalt de intensiteit van het contact. 

uitzondering: koloniale verleden

3. Culturele factoren

Hoe groter verschil in taal en cultuur, hoe minder informatie-uitwisseling

Groei wereldhandel

• Liberalisering wereldhandel -> vrije markteconomie (WTO)
• opkomst MNO's

Ondersteund door:

• Verbetering transport- en communicatietechnologie
• opheffen handelsbelemmeringen
• deregulering financiële markt

Gevolgen economische globalisering:

• snelle toename export
  
• sterke stijging buitenlandse investeringen
  
• groei internationale transport- en communicatieverkeer
  

Opdelen productieproces -> meer handelsverkeer

Nieuwe internationale arbeidsverdeling

Verschuiving rolverdeling in wereldsysteem

Vroeger: 

centrum productie van goederen en diensten, periferie grondstoffen

Nu: 

verschuiving delen van het productieproces naar semiperiferie (productie van goederen, maar ook diensten)

-> Grote ongelijkheid

Gevolg van globalisering:

• Verdwijnen economische en politieke barrieres
  
• Grenzen vervagen
  
• Blokvorming
  

Culturele diffusie

• culturen verspreiden zich als mensen zich verplaatsen
• veroveringen/handelaren
• nu: media (tv, internet), toerisme,migratie
• tegenwoordig: snellere en betere transport- en communicatiemiddelen

Effect

1. Homogenisering: vervaging verschillen
2. Heterogenisering: mengcultuur

Lingua Franca

Welk verband is er tussen het centrum-periferiemodel en het Europese koloniale verleden?

Klassikaal voordoen: oefenvragen H1

Thuisblijvers: bekijk op Google Classroom oefenvragen H1. (handig om via je telefoon te bekijken en op je laptop het gedeelde scherm te bekijken).

Oefenen H1

Wat?  Maken oefenvragen H1.

Thuisblijvers: de oefenvragen staan op Google Classroom. 

Hoe? Alleen 

Klaar? Werk je verder aan je PO

Denk aan je Essay-opdracht: morgen inleveren voor 23.59u via Google Classroom.