Poezië rijm - les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

                                                 Poëzie

                                                                                                             Rijm

Strofe                            

Een alinea of couplet in een gedicht.                                                           

Eindrijm

Woorden aan het einde van de regel hebben dezelfde klank.

Kijk maar naar het gedicht hiernaast:

Welk rijmschema hoort er bij dit gedicht?

Rijmschema

Jaren / Haren: AA
Ontdaan / aan: BB
Bewogen / gevlogen: CC

Beginrijm / Alliteratie

Voorbeeld: "De kat krabt de krullen van de trap".
In die zin beginnen veel woorden met de 'k'
Bij alliteratie gaat het om overeenkomst in klank van medeklinkers aan het begin van woorden.

Assonantie

Enkele woorden die bij elkaar in de buurt staan, hebben dezelfde klank, maar niet dezelfde eindletter(s).

Bijvoorbeeld: slappe - platte
vroege - coole

Klinkerrijm / assonantie

• Het gaat hierbij om de uitspraak, en niet om de spelling
• Zo is er bijvoorbeeld ook assonantie bij 'een groot cadeau'

Alliteratie / Assonantie

Alliteratie (beginrijm):
Groen - grom - griezel etc.
Assonantie (klinkerrijm):
Moeten - groenten - doe - vroeg - troep - schoen- moeder - groen - groeien

Benoem de alliteratie in eerste versregel

Liesje leerde lotje lopen langs de lange lindenlaan

1. Alliteratie
2. Assonantie
3. Eindrijm
4. Beginrijm

De man uit Waddinxveen, woont zijn hele leven al alleen.

1. Alliteratie
2. Assonantie
3. Eindrijm
4. Beginrijm

De mUIs gaat naar hUIs.
(Het gaat om de 2x ui)

1. alliteratie
2. assonantie
3. Eindrijm
4. beginrijm

Rijmschema

Het eindrijm is in de meeste gedichten in een bepaald schema geordend. Voor het gemak geven we de rijmklanken aan met letters. Elke nieuwe rijmklank krijgt een andere letter. Rijmschema: Schema waarin je de rijmklanken van een gedicht ordent. Dat doe je met de letters van het alfabet.

Liefdesverdriet

De bard in zwart (a)

verliest zijn hart (a)

aan de vrouw (b)

in blauw. (b)

Hij zingt een lied, (c)

maar zij wil hem niet. (c)

Voorbeeld rijmschema

Ik lees van Amsterdam naar Hengelo (a)

en kijk naar wolkenlucht en polderland (b)

en zie, een reiger bij de waterkant (b)

schrikt op bij straaljagers die overvliegen. (c)

Tanks rijden op kapotgeschoten wegen (d)

volledig nat door miezerige regen. (d)

Soldaten ploeteren door modderpoelen (e)

en over lijken rottend langs het spoor. (f)

De koude lucht is smerig grauw en goor. (f)

Wat is het rijmschema van
dit gedicht?

1. AABB CCDD
2. ABAB CDCD
3. ABBA CDDC
4. ABCD ABCD