Herhalingsles V3D

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Herhalingsles V3D

Chromosomen 5.2

Chromosomen

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen hoe elk van de ouders 50% van de chromosomen levert.

2. Je kunt aangeven dat bij mensen het geslacht wordt bepaald door de geslachtschromosomen.

3. Je kunt uitleggen hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotypen ontstaat.

Chromosomen bestaan in paren 

- chromosomen zitten in de celkern van de cel. Per cel zijn er 46 chromosomen aanwezig.

- chromosomen in de celkern komen in paren voor, deze paren hebben dezelfde genen en bevatten dus dezelfde informatie over dezelfde erfelijke eigenschappen. 

Hoeveel chromosomenparen heb jij?

1. 46
2. 47
3. 23
4. 22

Hoeveel chromosomen
zie in deze karyogram

1. 46
2. 47
3. 23
4. 22

Geslachtschromosomen

- Bij het 23e chromosomenpaar staat geen nummer maar 'XX' of 'XY'. Dit zijn de geslachtschromosomen.

- Een vrouw heeft 2x een X als geslachtschromosomen

- Een man heeft een X en een Y als geslachtschromosomen

Intersekse

- heel af en toe worden meisjes geboren met XY chromosomen en jongens met XX chromosomen. Dit word intersekse genoemd.

- Bij intersekse heeft een persoon zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken.

 - Iemand kan ook geslachtskenmerken van 1 sekse hebben met een mix van mannelijke en vrouwelijke chromosomen en/of hormonen

Verschillende informatie

- Op de chromosomen liggen genen, hierin ligt erfelijke eigenschappen opgeslagen.

- De 2 chromosomen van een paar bevatten informatie over dezelfde eigenschap, zoals; haarkleur.

- Je krijgt 1 chromosoom van je vader en 1 chromosoom van je moeder, daardoor kan de informatie op de 2 chromosomen van 1 paar verschillend zijn.

Geslachtscellen

- Bij geslachtelijkevoortplanting smelten 2 kernen van geslachtscellen samen. Een eicel heeft 23 chromosomen en een zaadcel heeft 23 chromosomen wat samen 46 chromosomen maakt.

- Geslachtscellen worden gevormd door meiose.

variatie

- Welk genotype geslachtscellen hebben is afhankelijk van toeval. Er zijn veel verschillende mogelijkheden. Hierdoor heeft de nakomeling een andere combinatie van chromosomen dan de ouders. De nakomeling zal een ander genotype hebben dan de ouders.

lichaamscel

23

23

46

46

46

46

46

bevruchte eicel

zaadcel

eicel

lichaamscel

Op welk chromosomenpaar liggen de geslachtschromosomen

1. 23
2. 13
3. 12
4. 22

Hoe ontstaan geslachtscellen

1. Mitose
2. Meiose

Wat vond je van de les?

😒🙁😐🙂😃